Μετάλλαξη Όμικρον: Τι κάνει τις ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου πιο αποτελεσματικές

Η Covid-19 είναι ένας κινούμενος στόχος. Το φθινόπωρο, η διάθεση ενισχυτικών δόσεων σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες ήταν αμφιλεγόμενη. Πλέον όμως οι αναμνηστικές δόσεις αποτελούν βασικό «όπλο». Γιατί λοιπόν οι ενισχυτικές δόσεις βοηθούν τόσο πολύ σε σύγκριση με τις πρώτες και τις δεύτερες δόσεις και μήπως μπήκαμε σε μία διαδικασία συνεχούς αναζήτησης «συμπληρωμάτων»;

Ακόμη και πριν από την «Όμικρον», ήταν σαφές ότι θα απαιτούνταν ενισχυτικές δόσεις για τη διατήρηση των επιπέδων προστασίας έναντι της μόλυνσης, αν και η προστασία ενάντια σε σοβαρή νόσηση φαίνεται να διατηρείται.

Τα εμβόλια ωθούν το σώμα να παράγει εξουδετερωτικά αντισώματα που αναχαιτίζουν την Covid-19 πριν ο ιός μολύνει τα κύτταρά μας, αλλά τα κυκλοφορούντα αντισώματα μπορεί να εξασθενήσουν με την πάροδο του χρόνου.

Τα δεδομένα από το Ισραήλ, μια από τις πρώτες χώρες που εμβολίασαν τον πληθυσμό τους, έδειξαν πτώση της προστασίας έναντι της μόλυνσης μετά από μόλις τρεις μήνες. Αποκάλυψαν ότι οι άνθρωποι ήταν περίπου 15 φορές πιο πιθανό να μολυνθούν έξι μήνες μετά τη δεύτερη δόση τους σε σύγκριση με λίγες εβδομάδες μετά από αυτήν.

Ακόμα κι αν οι περισσότεροι άνθρωποι παραμένουν προστατευμένοι από σοβαρές ασθένειες, αυτή η φθίνουσα ανοσία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας όταν ένα ποσοστό ενηλίκων παραμένει ανεμβολίαστο ή έχει παθήσεις που τους καθιστούν ευάλωτους.

Η «Όμικρον» έκανε την ανάγκη για ενισχυτικές δόσεις πιο επιτακτική. Οι μεταλλάξεις στον ιό σημαίνουν ότι η πρωτεΐνη ακίδα του φαίνεται τώρα αρκετά διαφορετική από αυτή του αρχικού στελέχους της Ουχάν, την οποία σχεδιάστηκαν να στοχεύουν όλα τα τρέχοντα εμβόλια. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι τα αντισώματα από προηγούμενη μόλυνση και εμβολιασμό θα είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην αναχαίτιση της «Όμικρον».

Επειδή προσκολλώνται στον ιό λιγότερο έντονα, απαιτείται επίσης μεγαλύτερη ποσότητα αντισωμάτων για να αντισταθμιστεί η λιγότερο καλή αντιστοίχιση τους.
Μελέτες δείχνουν ότι μια αναμνηστική δόση αυξάνει τα επίπεδα των αντισωμάτων σημαντικά πάνω από το επίπεδο που παρατηρείται μετά από δύο δόσεις, κάτι που για κάποιους σημαίνει ότι η εξασθένηση της ανοσίας θα συμβεί πιο αργά μετά από μια τρίτη δόση, αν και έχει περάσει ανεπαρκής χρόνος για να καθοριστεί αν πράγματι αυτό συμβαίνει.

Οι πρώιμες μελέτες υποδηλώνουν επίσης ότι η ποιότητα των αντισωμάτων είναι υψηλότερη μετά από μία ενισχυτική δόση. Το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχίζει να ορίζει ακριβώς ποια αντισώματα επιλέγονται και ενισχύονται με βάση τις επόμενες συναντήσεις με τον ιό ή το εμβόλιο, και οι μελέτες υποδηλώνουν ότι υπάρχει μια ευρύτερη, πιο ισχυρή ανοσολογική απόκριση μετά από μια τρίτη δόση.

Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει μια δεύτερη γραμμή άμυνας στα Τ κύτταρα, τα οποία επιτίθενται στα ήδη μολυσμένα κύτταρα. Αυτά τείνουν να μένουν περισσότερο και αναγνωρίζουν μέρη του ιού που είναι πιο διατηρημένα, πράγμα που σημαίνει ότι οι μεταλλάξεις της «Όμικρον» είναι λιγότερο πιθανό να τα αποβάλουν. Έτσι, εάν τα αντισώματα δεν είναι αρκετά καλά για να αποτρέψουν τη μόλυνση, τα Τ-κύτταρα μπορούν να εισχωρήσουν για να θέσουν την ασθένεια υπό έλεγχο προτού ασθενήσει σοβαρά ένα άτομο.

Τα εργαστηριακά δεδομένα φαίνονται ενθαρρυντικά, αλλά τα αποτελέσματα από τον πραγματικό κόσμο παρακολουθούνται στενά στη Νότια Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, το οποίο παραμένει μια από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες για το πώς θα εξελιχθεί αυτό το κύμα.

Προς το παρόν, οι κατασκευαστές εμβολίων εργάζονται σε παραλλαγές που θα μπορούσαν να είναι έτοιμα να αναπτυχθούν τον Μάρτιο, αλλά η προσαρμογή των σημερινών εμβολίων θα προκαλέσει τα ίδια προβλήματα, σε περίπτωση που η «Όμικρον» στο μέλλον επισκιαστεί από μια άλλη παραλλαγήπου διαδίδεται πιο γρήγορα.

Η επόμενη γενιά εμβολίων, ελπίζουν οι επιστήμονες, όχι μόνο θα ταιριάζει καλά με τα κυκλοφορούντα στελέχη, αλλά θα παρέχει πολύ ευρύτερη ανοσολογική προστασία, ώστε να είναι αποτελεσματικά έναντι των μεταλλάξεων.

Πηγή: Guardian