Εύβοια η Πολυστάφυλος: Τα λίγα αλλά ποιοτικά οινοποιεία του νησιού

Η Εύβοια αποτελεί έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς για τους εκδρομείς καθώς συνδυάζει βουνό και θάλασσα με τρόπο μαγικό, ικανοποιώντας και τον πιο απαιτητικό ταξιδιώτη.

Πρόκειται για επιλογή παντός καιρού, ενώ πλέον είναι και επισήμως νησί και μάλιστα το έκτο μεγαλύτερο στη Μεσόγειο ενώ τιμά το όνομα της στην Ιλιάδα του Ομήρου, Πολυστάφυλος, διαθέτοντας λίγα αλλά ποιοτικά οινοποιεία.

Ληλάντιο

Στα πέντε μόλις λεπτά από την πόλη, οδεύοντας προς Νότια Εύβοια, φτάνουμε στο Ληλάντιο πεδίο, τόπο διαχρονικής αμπελουργικής δραστηριότητας. Εκεί, στο Κτήμα Αβαντίς, ο Απόστολος Μούντριχας μαζί με τη γυναίκα του, τη Λένγκα, δουλεύουν ακατάπαυστα για την ανάδειξη του ευβοϊκού αμπελώνα. Η πρώτη εμφιάλωση έγινε με τον τρύγο του 1993, ενώ τα πρώτα αμπέλια Syrah, της ποικιλίας που έχει λατρέψει όσο καμία άλλη ο παραγωγός, φυτεύτηκαν το 1996. Το οινοποιείο παράγει πολλές ετικέτες από διάφορες ποικιλίες, ωστόσο η γηγενής ποικιλία, που είχε σχεδόν εξαφανιστεί, αλλά διασώθηκε χάρη στην επιμονή του κτήματος, είναι η Μαυροκουντούρα Κύμης.

Πρόκειται για έναν μικρόρωγο, πιο σκούρο στο χρώμα και πιο τανικά μαλακό τοπικό κλώνο της αιγαιοπελαγίτικης Μανδηλαριάς. Ήταν ήδη γνωστή από τον 19ο αιώνα και το κρασί της ήταν περιζήτητο από το Άγιον Όρος μέχρι τη Μασσαλία τις δύσκολες εποχές της φυλλοξήρας.

Ο Απόστολος φύτεψε είκοσι χρόνια πριν μοσχεύματα που βρήκε στην Κύμη, αλλά και σε έναν αμπελώνα της οικογένειας στο Αλιβέρι, και σήμερα παράγει ροζέ αλλά και ερυθρή ετικέτα Μαυροκουντούρας. Στο ποτήρι ροζέ με πολύ φρούτο, μέτρια δροσιστική οξύτητα, σε ένα στιλ ιδανικό για την ελληνική καλοκαιρινή κουζίνα, ενώ στην ερυθρή οινοποίηση μιλάμε για πυκνό μαύρο φρούτο, μέτριο σώμα και πολλές αλλά ώριμες τανίνες, που θα ταιριάξουν τέλεια με την κυριακάτικη παρέα γύρω από ένα barbeque.

Στον οινοτουριστικά οργανωμένο χώρο τους δοκιμάζουμε τα περιβόητα Syrah τους, ένα Sauvignon Blanc που ισορροπεί τέλεια μεταξύ παλαιού και νέου κόσμου, και βέβαια το best seller Gewürztraminer, που η προσαρμογή του στο τοπικό κλίμα αποτελεί case study, με παρόντα όλα τα χαρακτηριστικά πιπεράτα και ανθικά αρώματα της αλσατικής ποικιλίας. Σε απόσταση αναπνοής, στην καρδιά των αμπελώνων του Ληλαντίου, δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια δύο νεαροί παραγωγοί.

Ο Σπύρος Σκουμπρής, που έχει γεννηθεί κυριολεκτικά μέσα στα αμπέλια, δίνει νέα ζωή στο οικογενειακό Κτήμα Σκουμπρή, στον ιδιόκτητο παλιό αμπελώνα, και βγάζει στην αγορά ορισμένα ενδιαφέροντα κρασιά, με τον ημίγλυκο Λυκάρεο να κάνει θραύση. Ο Φοίβος Παπαστρατής, με καταγωγή από την Εύβοια, αγάπησε τον τόπο και στο οικογενειακό πατρογονικό κτήμα στα Αμπέλια του Ληλαντίου καλλιεργεί και οινοποιεί με ήπιες πρακτικές δύο ετικέτες, την Παραλία και τα Πυροτεχνήματα. Το F, που θα βρείτε στις λίστες όλων των ευβοιώτικων εστιατορίων, συνδυάζει ιδανικά το νεύρο του Ασύρτικου με το τριανταφυλλένιο προφίλ του Μοσχάτου.

Ερέτρια

Λίγο πριν από την Ερέτρια κάνουμε μια στάση στο Κτήμα Λύκου. Η ιστορία του γυρνάει πίσω στο 1970, όταν ο παππούς Λύκος έφτιαξε την ταβέρνα που μετέπειτα έγινε ορόσημο της περιοχής. Φυσικό επακόλουθο ήταν να χτιστεί και ένα πέτρινο μικρό οινοποιείο, για να εξυπηρετεί την κατανάλωση. Η νεότερη γενιά, ο Απόστολος και η γυναίκα του, Νανά, ολοκλήρωσαν την επέκταση του οινοποιείου στις αρχές της δεκαετίας του1990. Το κτήμα παράγει πολλές ετικέτες με σταφύλια και εκτός Εύβοιας, αλλά τη διαφορά κάνει μια υπέροχη Μαλαγουζιά από τα άνυδρα, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, φυτά στο Μαρμάρι και στην Κάρυστο. Κρασί με ανθικά στοιχεία από τριαντάφυλλο και γιασεμί, ώριμο ροδάκινο και δροσιστική οξύτητα, που φωνάζει για καλοκαιρινή ελληνική κουζίνα.

Κάρυστος

Συνεχίζουμε νότια και, αφού περάσουμε μεσαιωνικούς πύργους, δρακόσπιτα και γραφικά χωριά, φτάνουμε στην Κάρυστο και στο Κτήμα Μοντοφώλι. Χτισμένο αμφιθεατρικά, με τα αμπέλια να δεσπόζουν σε πεζούλες, λες και βρίσκεσαι στο Douro της Πορτογαλίας, το κτήμα αποτέλεσε το προσωπικό στοίχημα ενός από τους μεγαλύτερους εμπόρους κρασιού, του Παύλου Καρακώστα. Μια ανέκδοτη ιστορία τον θέλει να προτιμά να επενδύσει στην περιοχή, αντί του Château Haut Brion στο Μπορντό.

Ο Καρακώστας προτίμησε την Κάρυστο και το Μοντοφώλι, τόπο με αιώνες ιστορίας, διαχρονικό, γεμάτο με διάσπαρτα σπόλια από αρχαία κιονόκρανα, ενώ τα κτίσματά του, που σήμερα είναι πολυτελώς ανακαινισμένα ως παραδοσιακοί ξενώνες, κρατούν από τη φράγκικη, τη ρωμαϊκή, αλλά και την οθωμανική εποχή. Κατεβαίνοντας την κεντρική σκάλα, που ήταν ιστορικά ο δρόμος που ένωνε την παλιά πόλη με το λιμάνι, θα θαυμάσετε τα αμπέλια με τις αιγαιοπελαγίτικες ποικιλίες που φυτεύτηκαν το 1986 υπό την επίβλεψη της Σταυρούλας Κουράκου και μετέπειτα του εμβληματικού D. Dubourdieu.

Κάθε χρόνο, τα σταφύλια αυτά λιάζονται, για να συμπυκνώσουν τα γευστικά και αρωματικά τους χαρακτηριστικά, και κατόπιν ζυμώνουν για να δώσουν ένα κορυφαίο γλυκό κρασί, που θα παλαιώσει σε δρύινα βαρέλια και δίνει στο ποτήρι μας αρώματα σύκου, σταφίδας, αποξηραμένου ροδάκινου, μελιού και κεριού. Δοκιμάστε το σκέτο, με συνοδεία από αλμυρούς ξηρούς καρπούς, τη φημισμένη σοκολάτα του κτήματος, αλλά και έντονα μπλε τυριά, όπως το Καρίκι Τήνου. Φεύγοντας, μην παραλείψετε και τις μαρμελάδες από τα ξινά του κτήματος.

Βόρεια Εύβοια

Από το κυκλαδίτικο άνυδρο στοιχείο του νότου, έρχεται η καταπράσινη και ρωμαλέα εικόνα του βορειοευβοιώτικου τοπίου. Προορισμός το οινοποιείο Βρυνιώτη στα Γιάλτρα. Η θέα από εδώ είναι λόγος για επίσκεψη. Πόσω μάλλον αν αφήσετε τον χαμογελαστό Κώστα Βρυνιώτη να σας σερβίρει κάποια από τις ετικέτες του. Η παραγωγή είναι μικρή, αλλά ποιοτική, και ξεχωρίζουμε δύο ποικιλίες: το Ασύρτικο και το Βραδυανό. Το Βραδυανό είναι πιθανότατα αρχαία ποικιλία και υπάρχουν πολλές αναφορές για την ύπαρξή της στη Βόρεια Εύβοια, αλλάκαι στη Σκόπελο.

Στις μέρες μας είναι σχεδόν εξαφανισμένη, αλλά το κτήμα πίστεψε στη δυναμική της και, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, έκανε πολύ καλά. Ερυθρό σταφύλι που δίνει κρασιά με ελαφρύ χρώμα, μύτη που θυμίζει γλυκά μπαχάρια (που δεν προέρχονται από τη χρήση βαρελιού) και πολύ κόκκινο φρούτο. Κρασί «εύκολο», με μέτρια οξύτητα και σώμα, φτιαγμένο ιδανικά για το ζεστό ελληνικό καλοκαίρι, είτε σε ροζέ είτε σε κλασική ερυθρή οινοποίηση. Στους κύκλους των εραστών του Ασύρτικου, η ετικέτα του κτήματος έχει αποκτήσει μια cult διάσταση, με τους φανατικούς να τοποθετούν το κρασί αυτό στην κορυφή των εκτός Σαντορίνης δειγμάτων.

Γαστρονομία

Κάνοντας μία προσεκτική επιλογή στα εστιατόρια μπορεί κανείς να γευτεί από παλαμίδα φρικασέ και πεντανόστιμα μικρά προσφυγάκια ή γοφάρι κατευθείαν από τον Ευβοϊκό, μέχρι γαύρο με πράσινο κρεμμύδι και ντομάτα αλλά και ακόμα πιο παραδοσιακά πιάτα όπως μία ομελέτα ή ντόπια κρέατα, ειδικά πρόβατο και τράγο συνοδευμένα με χοντρό μακαρόνι. Στην Εύβοια επίσης μπορεί κανείς να γευτεί τις πιο νόστιμες πίτες και τα νησιώτικα τυροπιτάρια.

*Πηγή: Γαστρονόμος
Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Οινοχόος, τεύχος 64.