Νικόλαος Σιόλας: ΧΥΤΑ Χαλκίδας – Το χρυσορυχείο του Δήμου

Είναι γνωστό, από έρευνες που έχουν γίνει, ότι η διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, μπορεί να γίνει πηγή εισοδημάτων για τους Δήμους, αν διαχωριστούν,  εκμεταλλευτούν και εμπορευτούν, όλα εκείνα που μπορούν να ανακτηθούν: μέταλλα, χαρτί πλαστικό, γυαλί, οργανικές ύλες.

Πόσο μικρότερος θα ήταν ο όγκος των απορριμμάτων, πόσο μικρότερο θα ήταν το ενεργειακό κόστος με την ανακύκλωση, πόση οικονομία θα είχαμε σε πρώτες ύλες, πόσα δένδρα θα μπορούσαν να βρίσκονται ριζωμένα εκεί στην θέση τους, πόσο φυσικό λίπασμα (κομπόστ) θα μπορούσε να παραχθεί για βελτίωση του καταταλαιπωρημένου εδάφους.

Ο Πλούτος αυτός είναι προφανής και φαίνεται από τον διαγκωνισμό και ανταγωνισμό μεγάλων εταιριών και ομίλων, που εκτός από την είσπραξη χρημάτων των επιδοτήσεων (Κατασκευές μέσω ΣΔΙΤ) και των ανταποδοτικών τελών, θα εισπράττουν και από την εμπορία των υλών που θα ανακτούνται.

Η κατάσταση σήμερα είναι δραματική, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις.

Το ιστορικό

Αποδεικνύεται με τραγικό τρόπο, η αρνητική θέση που εκφράσαμε, για την δημιουργία ενός μοναδικού  συγκεντρωτικού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) σ όλη την Στερεά Ελλάδα. Θέση που την παλέψαμε στο ΔΣ του Δήμου της Χαλκίδας την προηγούμενη Δημοτική  περίοδο. Παράλληλα,  η  προβλεπόμενη δημιουργία Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), Πράσινων Σημείων και συλλογής απορριμμάτων 5 ροών στην ανακύκλωση, έχουν καθυστερήσει, αν δεν έχουν περάσει στις καλένδες.

  Η εκφρασμένη θέση μας είναι: κάθε Δήμος ή διαδημοτική Συνεργασία, να διαχειρίζεται τα απόβλητά του!

Η επιβολή τελικά της δημιουργίας του συγκεντρωτικού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, οδήγησε στο σημερινό δισεπίλυτο πρόβλημα.

Σημερινή πραγματικότητα

Ο ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας λειτουργεί σαν Α.Ε. με 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο που αποτελείται από  εκπροσώπους των Δήμων.

Στον ΧΥΤΑ Χαλκίδας εναποθέτουν τα απορρίμματά τους και οι Δήμοι της κεντρονότιας Εύβοιας: Διρφύων – Μεσσαπίων, Ερέτριας, Κύμης – Αλιβερίου και Καρύστου.

Πρώτο σφάλμα του Δήμου Χαλκιδέων και ιδιαίτερα της Δημάρχου,  ήταν η άρνησή της να συμμετέχει στο 11μελές ΔΣ του Φορέα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης στις αποφάσεις .

Δεύτερο σφάλμα η διαχρονική  καθυστέρηση και παλινωδίες του Δήμου Χαλκιδέων όσον αφορά την λειτουργία του ΧΥΤΑ Χαλκίδας: ήδη από τον Αύγουστο του 2018 είναι κορεσμένος, ενώ από τον Απρίλιο του 2021 λειτουργεί χωρίς άδεια περιβαλλοντικών επιπτώσεων, με την σύμφωνη γνώμη του Φορέα. Τερμάτισε την λειτουργία του τον Σεπτέμβριο του 2022.

Τρίτο σφάλμα η διαχρονική καθυστέρηση της δημιουργίας της ΜΕΑ και ΧΥΤΥ, των πράσινων σημείων, της ολιστικής ανακύκλωσης- επαναχρησιμοποίησης- κομποστοποίησης, δράσεις που θα  μείωναν τον όγκο των απορριμμάτων, που έτσι οδηγούνται στην υγειονομική ταφή.

Η αντιπαράθεση που υπάρχει και η κρίση που σοβεί τα τελευταία χρόνια, μεταξύ του ΔΣ του ΦΟΔΣΑ και των Δήμων  της κεντρονότιας Εύβοιας, που οδήγησε στην παράλυση και την αδυναμία  διαχείρισης των απορριμμάτων, οδήγησε σε προσωρινό συμβιβασμό. Οι Δήμοι να αιτηθούν στο ΥΠΕΝ την μεταφορά των απορριμμάτων  τους σε άλλους ΧΥΤΑ! Οι Δήμοι  Χαλκιδέων, Ερέτριας και Διρφύων- Μεσσαπίων να μεταφέρουν στο ΧΥΤΑ Τρικάλων (290χλμ) ο Δήμος Καρύστου στον ΧΥΤΑ Άμφισσας (270χλμ) και ο Δήμος Κύμης- Αλιβερίου στον ΧΥΤΑ Ιστιαίας (190χλμ), με ότι αυτό σημαίνει για το κόστος των μεταφορών – με δεδομένη και την κρίση στην τιμή των καυσίμων-  και την επιβάρυνση των ανταποδοτικών τελών των Δήμων και κατ’ επέκταση την αύξηση των Δημοτικών τελών, από τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Είναι προφανές ότι ταυτόχρονα σοβεί και η αντιπαράθεση και υπόγειος πόλεμος μεταξύ εταιριών που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τα απορρίμματα σαν χρυσοφόρα πρώτη ύλη (Κατασκευαστικοί όμιλοι που διεκδικούν μερίδιο στα κατασκευαστικά έργα ΜΕΑ και ΧΥΤΥ, η Τσιμεντοβιομηχανία για καύση των παραγώγων της ΜΕΑ το γνωστό μας RDF), που συμμετέχουν σ’ αυτή την παράλυση.

Τι πρέπει να κάνουμε

Μέτρα που πρέπει να προτείνουμε και να διεκδικήσουμε είναι σε δύο επίπεδα:

1. Προς την Κυβέρνηση

• Να επιχορηγηθούν από την Κυβέρνηση οι 5 Δήμοι της Νοτιοκεντρικής Εύβοιας με έκτακτα κονδύλια  ώστε προσωρινά για όσο χρειαστεί, ώστε να μην επιβαρυνθούν τα ανταποδοτικά Τέλη των Δήμων.
• Με διαδικασίες κατεπείγοντος, να ολοκληρωθούν οι μελέτες και οι ωριμάνσεις των μελετών, για την χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των έργων ΜΕΑ και ΧΥΤΥ Χαλκίδας, που είναι και η ενδεδειγμένη τελική λύση της διαχείρισης των απορριμμάτων.

• Να υπάρξει χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο ώστε να ολοκληρωθεί η

       τοποθέτηση κάδων ανακύκλωσης 5 ροών  σε πλείστα σημεία των Δήμων με ταυτόχρονη ολοκληρωτική καμπάνια για την συμμετοχή των πολιτών στην ανακύκλωση-  επαναχρησιμοποίηση- κομποστοποίηση.

2. Προς τους Δήμους

• Να ξεκινήσουν εκστρατεία ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών για την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης , τα περιβαλλοντικά οφέλη τέτοιων δράσεων και την εξοικονόμηση ενέργειας. Η αξιοποίηση δομών που υπάρχουν, όπως τα σχολεία, στην πρώτη γραμμή.
• Επιλογή γειτονιάς για πιλοτική εφαρμογή διαλογής στην πηγή, με διανομή οικιακών κάδων 4 ροών και ενθάρρυνση για οικιακή κομποστοποίηση.
• Δημιουργία πολλών Πράσινων Σημείων για την συλλογή πραγμάτων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
• Συνεργασία με τις τοπικές Επιχειρήσεις (Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Ειδών, Εστιατόρια, Καφετέριες, Υπεραγορές κλπ) για την οργάνωση ενός σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων τους. Την πίεση για μείωση της χρήσης πλαστικών συσκευασιών.
• Οργάνωση και εξοπλισμός των Υπηρεσιών καθαριότητας. Ανανέωση του στόλου των οχημάτων, την σοβαρή συντήρηση των υπαρχόντων, την ενίσχυση με μόνιμο έμψυχο προσωπικό.

Οι επερχόμενες Δημοτικές Εκλογές, εκτός των άλλων,  το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, θα πρέπει να είναι στο κέντρο του διαλόγου και των προγραμμάτων.

Χαλκίδα 15 Οκτ. 20022

Νικόλαος Σιόλιας

Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Χαλκιδέων