Γρίπη: Νέο εμβόλιο που παρέχει προστασία για 20 υποτύπους υπό μελέτη

Το εμβόλιο της γρίπης σχεδιάζεται κάθε χρόνο με βάση τα τέσσερα πιο συχνά κυκλοφορούντα στελέχη του ιού της γρίπης και γενικά έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό.

Ωστόσο, δεν μπορεί να εμποδίσει μία μελλοντική εμφάνιση νεότερων ιών που περνάνε από τα ζώα στον άνθρωπο και δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν μία πανδημία γρίπης. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα, που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Science. Μία ομάδα στο αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) σχεδιάζει ένα νέο mRNA εμβόλιο μίας δόσης, που επάγει την ανοσία έναντι των 20 γνωστών υποτύπων του ιού της γρίπης.

Το εμβόλιο αυτό έχει δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε προκλινικά μοντέλα, και αναμένεται να δοκιμαστεί άμεσα και σε ανθρώπους. Δεν αναμένεται όπως και με το εμβόλιο έναντι του κορονοϊού, να εξαλειφθεί η γρίπη αλλά να μειωθούν οι σοβαρότερες περιπτώσεις γρίπης και η θνητότητα. Παλαιότερα είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορα αντιγόνα της γρίπης για εμβόλιο, με το σκεπτικό να επάγουν ανοσία ευρέως φάσματος έναντι της γρίπης. Όμως με αυτή την τεχνική δεν ήταν εφικτό να συμπεριληφθούν αντιγόνα πάνω από 4 στελεχών. Έτσι η mRNA τεχνολογία εμβολίων μπορεί με βάση τη γνώση του γενετικού κώδικα των ιών να συμπεριλάβει στο εμβόλιο γενετικό υλικό από πολλούς ιούς, επεκτείνοντας έτσι το εύρος της ανοσίας που επάγει το εμβόλιο.

Τα εμβόλια στοχεύουν συνήθως σε μία πρωτεϊνη της ιικής επιφάνειας γνωστή ως αιμαγγλουτίνη (Η). Τα μόρια mRNA που κωδικοποιούν τμήματα της πρωτεϊνης H, εντάσσονται μέσα σε «νανοσωματίδια» πριν ενταχθούν στα κύτταρα. Στα ζωικά μοντέλα το mRNA εμβόλιο της γρίπης ήταν αποτελεσματικό έναντι της σοβαρής νόσου, τόσο σε ζώα που δεν είχαν προηγούμενη ανοσία όσο και σε όσα είχαν νοσήσει προηγουμένως από κάποιο στέλεχος γρίπης. Με βάση τα δεδομένα αυτά, αναμένεται να ξεκινήσουν μελέτες και σε ανθρώπους μέσα στον επόμενο χρόνο.