Στρεπτόκοκκος τύπου Α: Προβληματισμός από τον θάνατο των τριών παιδιών

Ο θάνατος τριών συνολικά παιδιών από στρεπτόκοκκο τύπου Α (πυογόνος στρεπτόκοκκος) στην Ελλάδα, σε διάστημα λιγότερο των δύο μηνών, προκαλεί προβληματισμό. Ιδίως, δε, όταν συνυπολογίζεται πως ανάμεσα στα θύματα είναι και ένα μωράκι μόλις 19 μηνών, αν και είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστο να νοσούν από στρεπτόκοκκο τα πολύ μικρά παιδιά. Οι έλληνες παιδίατροι εντούτοις εμφανίζονται καθησυχαστικοί, σημειώνοντας πως το σύστημα Υγείας στη χώρα μας έχει σημαντικές «δικλίδες ασφαλείας».

Δεδομένου πάντως ότι ο στρεπτόκοκκος κυκλοφορεί δυναμικά και την άνοιξη – όπως παραδοσιακά συνέβαινε και τα περασμένα έτη, πλην της πανδημικής περιόδου – ο ιατρικός κόσμος βρίσκεται σε επαγρύπνηση, όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» η παιδίατρος και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, Αννα Παρδάλη.

Και προσθέτει: «Φέτος τόσο η γρίπη όσο και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) εκδηλώθηκαν πιο έντονα στον παιδικό πληθυσμό. Ενδεχομένως και ο στρεπτόκοκκος, που εποχικά ήταν αναμενόμενο να καταγράψει έξαρση την περίοδο που διανύουμε, να εμφανίζεται επίσης με μια πιο βίαιη μορφή. Και έρχεται να δράσει στο τέλος του χειμώνα, σε έναν εξαντλημένο ανοσιακά παιδικό πληθυσμό».

Αντιμικροβιακή θεραπεία
Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα περασμένων ετών που θα επέτρεπαν μια τεκμηριωμένη σύγκριση. Οπως διευκρινίζει σε ανακοίνωσή του ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), τα μεμονωμένα κρούσματα της λοίμωξης δεν επιτηρούνται, καθώς δεν υπάρχουν ειδικά μέτρα πρόληψης ή παρεμβάσεις δημόσιας υγείας σε περίπτωση κρουσμάτων. Η λοίμωξη αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας. «Η δήλωση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) σοβαρών κρουσμάτων της λοίμωξης σε παιδιά που οδήγησαν στον θάνατο ζητήθηκε φέτος πρώτη φορά λόγω του αυξημένου αριθμού κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης».

Πιο συγκεκριμένα, ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο το οποίο ορισμένα άτομα φέρουν στον λαιμό και στο δέρμα τους χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης (φορεία). Το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει σε κάποιες περιπτώσεις λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή.

Δεν προκαλεί ανοσία
Είναι αξιοσημείωτο, δε, πως παρότι πρόκειται για κοινό νόσημα στα παιδιά σχολικής ανοσίας, δεν προκαλεί ανοσία. «Μάλιστα, μπορεί να λαθροβιώνει. Στο σχολικό περιβάλλον, όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός παιδιών τα οποία έρχονται σε στενή επαφή μεταξύ τους, το ποσοστό φορείας είναι 5%-15% σε μη επιδημικές περιόδους. Και φτάνει στο 50% σε επιδημικές περιόδους» συμπληρώνει η Αννα Παρδάλη.

Επιπρόσθετα, ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να εκφράσουν τη δυσφορία τους -να επικοινωνήσουν δηλαδή τον πόνο που αισθάνονται στον λαιμό τους ή να εκδηλώσουν εξάνθημα οστρακιάς – τα συμπτώματα στα μωρά δεν είναι τα τυπικά. Συνεπώς και παρότι η μόλυνση από στρεπτόκοκκο δεν είναι συνηθισμένη σε μωρά κάτω των 2 ετών, το πρόσφατο περιστατικό με τη θλιβερή κατάληξη στη χώρα μας φαίνεται να εντείνει την εγρήγορση των παιδιάτρων. «Πιθανόν να εξηγείται από το γεγονός πως πλέον ολοένα και μικρότερα παιδάκια πάνε σε παιδικούς σταθμούς. Εκεί ο συγχρωτισμός μπορεί να έχει οδηγήσει στο να εποικίσει το βακτήριο τον φάρυγγά τους και να είναι πιο ευάλωτα στη νόσο».

Σπάνιες λοιμώξεις
Είναι σημαντικό πάντως να υπογραμμιστεί πως οι διεισδυτικές λοιμώξεις με επιπλοκές ή κακή κατάληξη είναι σπάνιες στη χώρα μας. Και αυτό διότι οι γονείς επικοινωνούν σχετικά σύντομα με τον παιδίατρό τους ή αναζητούν ιατρική εκτίμηση και φροντίδα στις υπηρεσίες του ΕΣΥ. Αντίθετα, στην Αγγλία – όπου διαπιστώθηκαν κα τα περισσότερα θανατηφόρα περιστατικά – καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις, που κατά κανόνα οφείλονται στο σύστημα του οικογενειακού γιατρού ή στη δυσκολία πρόσβασης σε νοσοκομεία.