«Χρυσή… μπανάνα»: Γιατί υπάρχει κίνδυνος να εκτοξευθεί η τιμή τους

Μετά το κακάο και το ελαιόλαδο , ένα αγαπημένο φρούτο, η μπανάνα, βρίσκεται αντιμέτωπη με τεράστιες προκλήσεις που απειλούν να εκτοξεύσουν την τιμή της.

«Οι μπανάνες πρόκειται να γίνουν ακριβότερες καθώς η κλιματική αλλαγή πλήττει ένα πολύ αγαπημένο φρούτο», τόνισε μιλώντας στο BBC ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες του κλάδου στον κόσμο, ο Pascal Liu, ανώτερος οικονομολόγος στο Παγκόσμιο Φόρουμ Μπανάνας. Το εν λόγω φόρουμ συνέρχεται σήμερα Τρίτη (12/3) στη Ρώμη προκειμένου να συζητήσει για τους τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων του κλάδου.

Σύμφωνα με τον Liu, οι κλιματικές επιπτώσεις αποτελούν «τεράστια απειλή» για την προσφορά της μπανάνας, επιδεινώνοντας τις επιπτώσεις των ασθενειών που εξαπλώνονται γρήγορα.

Μπανάνα: Το πιο εξαγόμενο φρούτο στον κόσμο

Μάλιστα, ορισμένα καταστήματα του Ηνωμένου Βασιλείου αντιμετώπισαν πρόσφατα ελλείψεις μπανάνας λόγω θαλάσσιων καταιγίδων. Στο φυσικό κίτρινο περιτύλιγμά της, η θρεπτική και νόστιμη μπανάνα είναι το πιο εξαγόμενο φρούτο στον κόσμο. Μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο εισάγει περίπου 5 δισεκατομμύρια μπανάνες κάθε χρόνο, με το 90% να πωλείται στα μεγάλα σούπερ μάρκετ.

Την προηγούμενη εβδομάδα καταγράφηκαν ελλείψεις σε μπανάνες σε πολλά σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου, για τις οποίες οι λιανοπωλητές είπαν ότι οφείλονται σε θαλάσσιες καταιγίδες που καθυστέρησαν την προμήθειά τους. Ωστόσο, οι περισσότεροι καταναλωτές δεν το πρόσεξαν, σύμφωνα με τον καθηγητή Dan Bebber από το Πανεπιστήμιο του Exeter.

«Η αλυσίδα εφοδιασμού παρουσιάζει διακυμάνσεις, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο είναι στην πραγματικότητα αρκετά αποτελεσματικό στο να περιορίζει αυτούς τους τύπους επιπτώσεων», είπε και εξήγησε: «Κυρίως, επειδή τα κέντρα ωρίμανσης μπορούν να επιταχύνουν ή να επιβραδύνουν τον ρυθμό με τον οποίο ωριμάζουν οι μπανάνες όταν φτάνουν, κάτι που βοηθά στην εξάλειψη αυτών των διακυμάνσεων».

Οι απειλές για τις μπανάνες

Όμως, ενώ οι προμήθειες μπανάνας μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμων καιρικών φαινομένων, οι ειδικοί ανησυχούν για τις αυξανόμενες απειλές από έναν κόσμο που θερμαίνεται και από τις ασθένειες που εξαπλώνονται στον απόηχο του.

«Νομίζω ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικά μια τεράστια απειλή για τον τομέα της μπανάνας», είπε ο Liu του Παγκόσμιου Φόρουμ Μπανάνας, μιας ομάδας του ΟΗΕ που συγκεντρώνει ενδιαφερόμενους φορείς της βιομηχανίας, λιανοπωλητές, χώρες παραγωγής, εξαγωγείς και ερευνητικά ιδρύματα.

Εκτός από τις έντονες καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν την παραγωγή, οι μπανάνες είναι ευαίσθητες στις αυξήσεις της θερμοκρασίας που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν τις καλλιέργειες σε ορισμένες τοποθεσίες. Ίσως η μεγαλύτερη άμεση απειλή είναι το γεγονός ότι η αύξηση της θερμοκρασίας συμβάλλει στην εξάπλωση ασθενειών.

Αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία είναι το «Fusarium Wilt TR4», μια μυκητιασική λοίμωξη, η οποία έχει μετακινηθεί από την Αυστραλία και την Ασία στην Αφρική και τώρα στη Νότια Αμερική. Όταν μολυνθεί μια φυτεία, σκοτώνει όλες τις μπανανιές και οι ειδικοί λένε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαλλαγεί κανείς από την ασθένεια.

Ο εν λόγω μύκητας έχει επίσης μεταλλαχθεί και πλέον απειλεί την Cavendish, την πιο αγαπημένη ποικιλία μπανάνας στον κόσμο. «Γνωρίζουμε ότι οι σπόροι του Fusarium Wilt είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί και μπορούν να εξαπλωθούν από πλημμύρες και από ισχυρούς ανέμους», είπε ο Liu. «Έτσι, αυτό το είδος φαινομένου θα διαδώσει την ασθένεια πολύ πιο γρήγορα από ό,τι αν είχαμε φυσιολογικά καιρικά μοτίβα».

Οι προκλήσεις των παραγωγών μπανάνας

Την ίδια ώρα, οι παραγωγοί ασφυκτιούν λόγω του αυξανόμενου κόστους των λιπασμάτων, της ενέργειας και των μεταφορών, ενώ αντιμετωπίζουν και προβλήματα στην εξεύρεση εργαζομένων. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην προσφορά, οι τιμές στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού είναι πιθανό να ανέβουν – και να παραμείνουν ανοδικές.

«Θα υπάρξουν κάποιες αυξήσεις τιμών, πράγματι», είπε ο Liu. «Αν δεν υπάρξει σημαντική αύξηση της προσφοράς, προβλέπω ότι οι τιμές της μπανάνας θα παραμείνουν σχετικά υψηλές τα επόμενα χρόνια», πρόσθεσε.

Ανάμεσα στα ζητήματα που θα εξετάσει η βιομηχανία μπανάνας στο φόρουμ της Ρώμης είναι το κρίσιμο ζήτημα της βιωσιμότητας. Οι καταναλωτές αναζητούν όλο και περισσότερο να αγοράσουν μπανάνες και άλλα προϊόντα που παράγονται με βιώσιμο τρόπο. Για τους καλλιεργητές μπανάνας αυτό σημαίνει, όχι μόνο να κάνουν τα μέσα παραγωγής τους πιο «πράσινα», αλλά και να πληρώνουν ανεξάρτητους επιθεωρητές για να πιστοποιήσουν ότι τα φρούτα τους είναι βιολογικά.

«Αυτοί οι κανονισμοί είναι θετικοί κατά κάποιο τρόπο γιατί βοηθούν τους παραγωγούς να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να κάνουν τα συστήματα παραγωγής τους πιο βιώσιμα», είπε ο Liu.

«Αλλά φυσικά, συνεπάγονται και κόστος για τους παραγωγούς, επειδή απαιτούν περισσότερα συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης από την πλευρά των παραγωγών και των εμπόρων. Και αυτό το κόστος θα πέσει στους καταναλωτές», συμπλήρωσε.

IEIDISEIS