Εύβοια: Χαστούκι από την Ευρώπη για τις ανεμογεννήτριες – Τι πρέπει να γίνει

Η Ελλάδα οφείλει να εφαρμόζει τους κανόνες της ΕΕ, είναι η σαφής απάντηση της Ευρωπαίας Επιτρόπου για το Περιβάλλον, την Ανθεκτικότητα των Υδάτων και την Ανταγωνιστική Κυκλική Οικονομία, Γιέσικα Ρόσβαλ στην ερώτηση που είχε καταθέσει τον περασμένο Οκτώβριο στην Κομισιόν ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κώστας Αρβανίτης σχετικά με την περιβαλλοντική καταστροφή που συντελείται στην Εύβοια, για τη συμβατότητα της αθρόας εγκατάστασης νέων ανεμογεννητριών με τα ενωσιακά πρότυπα για την προστασία των μελισσών και του περιβάλλοντος εν γένει, μετά από εκτενείς συζητήσεις με φορείς και επαγγελματίες της περιοχής.

Η Επίτροπος στην απάντησή της, επισημαίνει την αρμοδιότητα των εθνικών αρχών όσον αφορά συγκεκριμένα ζητήματα που προκύπτουν σε ένα κράτος-μέλος. Δεν παραλείπει όμως να σημειώσει, με ασυνήθιστη αυστηρότητα ότι σε άλλες περιπτώσεις, όπως η μη-συμμόρφωση με το Ειδικό Εθνικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με την οδηγία για τους οικοτόπους, η Κομισιόν δεν έχει να διστάσει να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει σε βάρος της χώρας μας.

Στην ερώτηση του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Αντιπρόεδρος της LEFT, είχε επισημάνει ότι η Εύβοια ενώ αποτελεί μόλις το 2,79% της ελληνικής εδαφικής επικράτειας, φιλοξενεί το 25,85 % των ήδη εγκατεστημένων ανεμογεννητριών, ποσοστό που καταδεικνύει τη δυσαναλογία και την ανισοκατανομή, σε μια περιοχή ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένη εξαιτίας των πυρκαγιών, με μεγαλύτερη καταστροφή αυτή που είχε συντελεστεί το 2021, όταν είχαν καταστραφεί συνολικά 512.000 στρέμματα, 74 % των οποίων αντιστοιχούσε σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Όπως σημείωνε στην ερώτησή: «Οι συνέπειες των εκτεταμένων ενεργειακών παρεμβάσεων και των πυρκαγιών είναι καταστροφικές για το περιβάλλον και απαγορευτικές για κάθε άλλη επωφελή δραστηριότητα στην περιοχή». Η προστασία τόσο των παραγωγών, όσο και των επικονιαστών της περιοχής, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να τεθεί σε δεύτερη μοίρα. Με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και την Αριστερά, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη.”

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της απάντησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Απάντηση της κ. Roswall
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(16.12.2024)

Εάν ένα έργο ενδέχεται να επηρεάζει σημαντικά έναν τόπο Natura 2000, θα πρέπει να εκτιμηθεί δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του· μπορεί να εγκριθεί μόνον εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου[1]. Τα έργα που αφορούν αιολικά πάρκα υποβάλλονται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ), βάσει της ελληνικής νομοθεσίας με την οποία μεταφέρεται η νομοθεσία της ΕΕ[2].

Δεν υπάρχουν δεσμευτικά πρότυπα της ΕΕ για την προστασία των διαφόρων ειδών μελισσών. Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2023 η Επιτροπή αναθεώρησε την πρωτοβουλία της ΕΕ για τους επικονιαστές[3], η οποία, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης[4] που αφορούν τους επικονιαστές, συνιστά «Μια νέα συμφωνία για τους επικονιαστές»[5]. Σκοπός της συμφωνίας αυτής είναι η διασφάλιση καλύτερων οικοτόπων για όλους τους επικονιαστές, γεγονός που θα είναι επωφελές και για τα εκτρεφόμενα είδη επικονιαστών, όπως είναι οι μέλισσες.

Οι εθνικοί διοικητικοί ή δικαστικοί φορείς φέρουν την πρωταρχική ευθύνη για την επαλήθευση της συμμόρφωσης των επιμέρους έργων με τη νομοθεσία της ΕΕ. Οι πολίτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα υφιστάμενα εθνικά ένδικα μέσα για να εκφράσουν την αντίθεσή τους σχετικά με τη νομιμότητα ενός συγκεκριμένου έργου. Στο πλαίσιο του ρόλου της ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα και να δώσει συνέχεια σε συστημικά ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ. Έχει ήδη κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας λόγω μη συμμόρφωσης του Ειδικού Εθνικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με την οδηγία για τους οικοτόπους[6].

Η ΕΕ έχει θεσπίσει νομοθεσία για τον καθορισμό της πορείας προς τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της Ένωσης για το 2030, μεταξύ άλλων με την αναθεώρηση της οδηγίας για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές[7], με νέα μέτρα για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης για υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος. Επί του παρόντος δίνεται έμφαση στην εφαρμογή αυτών των νέων κανόνων.

[1] Άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους – οδηγία 92/43/ΕΟΚ, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

[2] Οδηγία 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2014/52/ΕΕ σχετικά με την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 124 της 25.4.2014, σ. 1).

[3] https://environment.ec.europa.eu/topics/nature-and-biodiversity/pollinators_el

[4] https://environment.ec.europa.eu/topics/nature-and-biodiversity/nature-restoration-law_el

[5] COM/2023/35 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2023%3A35%3AFIN&qid=1674555285177

[6] Άρθρο 6 παράγραφος 3, διαδικασία επί παραβάσει 2014/4073, https://ec.europa.eu/atwork/applying-eu-law/infringements-proceedings/infringement_decisions/lang_code=EL&typeOfSearch=false&active_only=0&noncom=0&r_dossier=INFR(2014)4073&decision_date_from=&decision_date_to=&title=&submit=Search&langCode=EL

[7] Οδηγία (ΕΕ) 2023/2413 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Οκτωβρίου 2023, για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και της οδηγίας 98/70/ΕΚ όσον αφορά την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, και την κατάργηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου (ΕΕ L 2023/2413 της 31.10.2023).