ΕΛΣΤΑΤ: Αυξάνεται ο κίνδυνος φτώχειας στην Ελλάδα

Ανοδική τάση παρουσιάζει το ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών (EU-SILC) της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024, με έτος αναφοράς το εισόδημα του 2023.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 26,9% του πληθυσμού – ή περίπου 2.740.000 άτομα – αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, καταγράφοντας αύξηση κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2023 (26,1%).

Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην άνοδο του ποσοστού του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας (από 18,9% σε 19,6%) και στην ενίσχυση του δείκτη σοβαρής υλικής και κοινωνικής στέρησης, ο οποίος από 13,5% ανήλθε σε 14%.

Το φαινόμενο επηρεάζει ιδιαίτερα τα παιδιά: το 27,9% των ατόμων ηλικίας έως 17 ετών βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, αν και το ποσοστό εμφανίζεται ελαφρώς μειωμένο από το 28,1% του προηγούμενου έτους.

Τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά αποδεικνύονται εκείνα με έναν μόνο ενήλικα και εξαρτώμενα παιδιά, όπου το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή αποκλεισμού φτάνει το 43,7%. Εξίσου ανησυχητικά είναι τα ποσοστά για μονομελή νοικοκυριά (36,8%) και για γυναίκες άνω των 65 ετών που ζουν μόνες (38,4%).

Ανάμεσα στους εργαζόμενους 18-64 ετών, το ποσοστό φτώχειας ανέρχεται σε 10,5%, με σημαντικές διαφορές ανά φύλο: 7,3% για τις γυναίκες και 12,9% για τους άνδρες. Εντυπωσιακή είναι η διαφορά μεταξύ πλήρους και μερικής απασχόλησης: οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση έχουν ποσοστό φτώχειας 20,6%, υπερδιπλάσιο από τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης (9,8%).

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον ρόλο των κοινωνικών μεταβιβάσεων στην ανακούφιση της φτώχειας. Χωρίς τις συντάξεις και τα κοινωνικά επιδόματα, το ποσοστό του πληθυσμού που θα ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας θα ανερχόταν στο 45%. Μετά την προσμέτρηση των συντάξεων, μειώνεται στο 23,5%, ενώ όταν συμπεριλαμβάνονται όλα τα επιδόματα, περιορίζεται στο 19,6%.

Το λεγόμενο «βάθος» ή χάσμα φτώχειας – δηλαδή πόσο κάτω από το όριο φτώχειας βρίσκονται όσοι θεωρούνται φτωχοί – αυξήθηκε το 2024 και διαμορφώθηκε στο 23,3%. Πρακτικά, το 50% των φτωχών έχει ετήσιο εισόδημα κάτω των 4.993 ευρώ (σε σχέση με το όριο φτώχειας των 6.510 ευρώ).

Σημαντικό εύρημα αποτελεί και η ανισότητα με βάση το ιδιοκτησιακό καθεστώς της κατοικίας. Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι 22% για όσους διαμένουν σε ιδιόκτητο σπίτι με δάνεια, 24,6% για ιδιοκτήτες χωρίς οικονομικές υποχρεώσεις, ενώ φτάνει στο 32,2% για ενοικιαστές.

Το μέσο ισοδύναμο ατομικό διαθέσιμο εισόδημα παρουσίασε αύξηση κατά 7,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τα 12.391 ευρώ. Παρά την αύξηση αυτή, το 76,6% των νοικοκυριών δήλωσε ότι το εισόδημά του παρέμεινε αμετάβλητο, ενώ μόνο το 13,3% ανέφερε αύξηση.