Πίεση αίματος: Τι ισχύει με το αλάτι και τι με την ζάχαρη

Έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Open Heart δείχνει ότι τα πρόσθετα σάκχαρα (ζάχαρη από διάφορες τροφές) μάλλον παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από το διαιτητικό νάτριο (αλάτι από διάφορες τροφές) στον κίνδυνο της υπέρτασης και των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Η υπέρταση είναι εδώ και χρόνια στο επίκεντρο των μεθόδων ελέγχου μέσω της διατροφής για καλύτερη δημόσια υγεία. Αυτές οι μέθοδοι για τον έλεγχο στην πίεση του αίματος εστίαζαν κυρίως στο νάτριο (αλάτι) που παίρνουμε μέσω της διατροφής.

Πίεση αίματος: Τι ισχύει με το αλάτι

Παρόλα αυτά, τα δυνητικά οφέλη από τη μείωση του νατρίου είναι, πλέον, υπό επανεξέταση. Νέες μελέτες δείχνουν, ότι η μείωση της αρτηριακής πίεσης που επιτυγχάνεται με τον περιορισμό του άλατος, είναι μικρή.

Έρευνα σε στοιχεία από 100.000 ασθενείς υποδεικνύει, ότι η πρόσληψη νατρίου μεταξύ 3-6 g/ημέρα σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου και καρδιαγγειακών επεισοδίων. Αυτό ισχύει τόσο σε σύγκριση με υψηλότερο, όσο και με χαμηλότερο επίπεδο πρόσληψης νατρίου. “Έτσι, οι κατευθυντήριες γραμμές για τον περιορισμό της πρόσληψης νατρίου κάτω από τα 3 g/ημέρα μπορεί να προκαλέσουν τελικά βλάβη στον οργανισμό”, επισημαίνουν οι συγγραφείς της έρευνας.

Οι επεξεργασμένες τροφές είναι σημαντικές πηγές όχι μόνο νατρίου, αλλά και ιδιαίτερα επεξεργασμένων υδατανθράκων. Αυτό σημαίνει ότι τα διάφορα σάκχαρα και τα απλά άμυλα τους αυξάνουν μέσω της πέψης. Οι ερευνητές σχολιάζουν:

“Αδιάσειστα στοιχεία από βασικές επιστημονικές παρατηρήσεις, πληθυσμιακές μελέτες και κλινικές δοκιμές, δείχνουν ότι τα σάκχαρα -και ιδίως η φρουκτόζη- παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της υπέρτασης. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα σάκχαρα γενικά και η φρουκτόζη (μονοσακχαρίτης) ειδικότερα μπορεί να συμβάλλουν αρνητικά στον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο μέσω μιας ποικιλίας επιμέρους μηχανισμών του οργανισμού”.

Πίεση αίματος: Τι ισχύει με την ζάχαρη

Η επιτραπέζια ζάχαρη (σακχαρόζη) είναι ένας δισακχαρίτης που αποτελείται από δύο μονοσακχαρίτες: την γλυκόζη και την φρουκτόζη. Η σακχαρόζη είναι ένα κοινό συστατικό σε βιομηχανικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Αλλά δεν είναι τόσο κοινή όσο ένα άλλο γλυκαντικό: το υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη σιρόπι αραβοσίτου (HFCS). Και ενώ η σακχαρόζη αποτελείται από ίσα μέρη φρουκτόζης και γλυκόζης, το HFCS έχει περισσότερη φρουκτόζη (συνήθως 55%) από τη γλυκόζη (το υπόλοιπο 45%). Επίσης, είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο γλυκαντικό σε επεξεργασμένα τρόφιμα, κυρίως σε ποτά από φρούτα και αναψυκτικά.

Όταν πίνετε 700ml αναψυκτικού (περίπου δύο κουτάκια) έχει αποδειχθεί ότι προκαλείτε -χωρίς αν το ξέρετε- μια μέση μέγιστη αύξηση της πίεσης του αίματος κατά 15/9 mm Hg και του καρδιακού ρυθμού κατά 9 bpm.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι “η ζάχαρη μπορεί να παίζει πολύ πιο ουσιαστικό ρόλο στην αρτηριακή πίεση σε σχέση με το αλάτι, όπως δείχνουν οι παρατηρήσεις μας στις διαιτητικές αλλαγές”.

Η υψηλότερη πρόσληψη ζάχαρης αυξάνει σημαντικά τη συστολική (6,9 mm Hg) και τη διαστολική πίεση του αίματος (5,6 mm Hg). Αυτό αποδείχτηκε σε κλινικές δοκιμές με χρονικό ορίζοντα διατροφικού ελέγχου πάνω από δύο μήνες. Αυτό το φαινόμενο αυξάνεται σε 7,6 / 6,1 mm Hg, όταν εξαιρούνται ορισμένες “κατευθυνόμενες” μελέτες. Είναι εκείνες που έλαβαν χρηματοδότηση από τη βιομηχανία ζάχαρης και προέκυψε το σκάνδαλο που είχε αποκαλυφθεί πριν λίγο καιρό:

Σκάνδαλο για κατευθυνόμενες έρευνες του Χάρβαρντ από την βιομηχανία ζάχαρης – ΣΕΙΣΜΟΣ στην επιστημονική κοινότητα!

Όσοι λαμβάνουν από πρόσθετα σάκχαρα το 25% ή περισσότερο των συνολικών θερμίδων, που καταναλώνουν καθημερινά, έχουν σχεδόν τριπλάσια αύξηση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο, σύμφωνα με την έρευνα!

Ακόμα και οι μέτριες δόσεις επιπλέον ζάχαρης για σύντομα χρονικά διαστήματα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη

Η -έστω και προσωρινή- υπερκατανάλωση ζάχαρης (και ειδικά φρουκτόζης) αυξάνει:

• Τον καρδιακό ρυθμό
• Την καρδιακή παροχή αίματος
• Τη νεφρική κατακράτηση νατρίου
• Την αγγειακή αντίσταση

Όλα αυτά αλληλεπιδρούν και ανεβάζουν την πίεση του αίματος. Ταυτόχρονα, αυξάνουν την ανάγκη του καρδιακού μυ για οξυγόνο.

Ωστόσο, η κατανάλωση σακχάρων στην φυσική τους μορφή (όπως στα φρέσκα φρούτα) δεν είναι επιβλαβής. Αντιθέτως, είναι και πιθανόν ωφέλιμη.

“Παγίδα” τα επεξεργασμένα τρόφιμα

Η μεγαλύτερη πρόσληψη αλατιού δεν γίνεται από την… αλατιέρα στο τραπέζι, αλλά από τα επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Ομοίως, η μεγαλύτερη πρόσληψη ζάχαρης δεν γίνεται με το… κουταλάκι από το μπολ, αλλά από τα πρόσθετα σάκχαρα στα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Ο Δρ James DiNicolantonio, από το Τμήμα Προληπτικής Καρδιολογίας στο Mid America Heart Institute του Κάνσας, καταλήγει:

“Η μείωση της κατανάλωσης πρόσθετων σακχάρων, μέσω του περιορισμού των επεξεργασμένων τροφών που τα περιέχουν, θα ήταν ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε (σ.σ. την μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου)”.

Ακόμα και οι μέτριες πρόσθετες δόσεις ζάχαρης για σύντομα χρονικά διαστήματα μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες.