Μεγάλη Πέμπτη στην Εύβοια: «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου»

Η Μεγάλη Πέμπτη στην Εύβοια, όπως και σε ολόκληρη την Ελλάδα, αποτελεί μια από τις πιο ιερές και συγκινητικές ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. Σε κάθε γωνιά του νησιού, από τη Χαλκίδα μέχρι τα ορεινά χωριά, οι Εκκλησίες γεμίζουν από πιστούς που συμμετέχουν στις μοναδικές τελετές της ημέρας.

Το πρωινό: Το βάψιμο των κόκκινων αυγών και τα πασχαλινά εδέσματα

Η μέρα ξεκινά με την προετοιμασία στο σπίτι. Οι νοικοκυρές της Εύβοιας βάφουν τα παραδοσιακά κόκκινα αυγά, που συμβολίζουν το αίμα του Χριστού και τη νέα ζωή. Δεν λείπει και η μυρωδιά από πασχαλινά κουλούρια και τσουρέκια, που φτιάχνονται με μαστίχα, μαχλέπι και αγάπη – όπως προστάζει η ευβοϊκή παράδοση.

Το απόγευμα: Η Ακολουθία των Παθών και τα 12 Ευαγγέλια

Το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης, στις Εκκλησίες διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια που περιγράφουν τα Άγια Πάθη του Χριστού. Η λειτουργία αυτή είναι από τις πιο κατανυκτικές, με τους πιστούς να παρακολουθούν σιωπηλοί και με δέος την εξέλιξη των γεγονότων της Σταύρωσης.

Η στιγμή κορύφωσης: Το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου»

Μετά την ανάγνωση του Πέμπτου Ευαγγελίου, γίνεται η κορυφαία στιγμή της βραδιάς: η έξοδος του Εσταυρωμένου. Ο ιερέας ψάλλει το συγκλονιστικό τροπάριο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας», ενώ περιφέρει τον Σταυρό στον ναό, διασχίζοντας το πλήθος των πιστών υπό το φως των κεριών.

Ιερή σιωπή και αγρύπνια στις Εκκλησίες της Εύβοιας

Μετά την τελετή της Σταύρωσης, οι ναοί παραμένουν ανοιχτοί όλη τη νύχτα. Κυρίως γυναίκες μένουν κοντά στον Εσταυρωμένο, ψάλλοντας ύμνους και μοιρολόγια, αποτίοντας φόρο τιμής στον Εσταυρωμένο Χριστό. Σε πολλά χωριά της Εύβοιας, αυτή η αγρυπνία συνοδεύεται και από την προετοιμασία του στολισμού του Επιταφίου.

Τοπικές παραδόσεις της Εύβοιας

Σε ορισμένες περιοχές του νησιού, όπως στη Λίμνη, την Κύμη ή τα Στύρα, υπάρχουν μικρές παραλλαγές στις τελετές, με ιδιαίτερα τοπικά έθιμα και τρόπους στολισμού. Σε μερικούς ναούς, ο Σταυρός στολίζεται με λουλούδια, ενώ αλλού οι γυναίκες πλέκουν στεφάνια για τον Επιτάφιο από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης.

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου: Οι στίχοι

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου,

ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.

Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται,

ο των αγγέλων βασιλεύς.

Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται,

ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.

Ράπισμα κατεδέξατο,

Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας.

Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου.

Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ.

Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν.