Ζεμπίλης στη Βουλή: Για πρώτη φορά δίνεται ο λόγος στους δικαστές για την ανάδειξη της ηγεσίας τους

Στη Ολομέλεια της Βουλής μίλησε χθες ο Βουλευτής Εύβοιας Θανάσης Ζεμπίλης για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου του ενέχυρου. Μεταξύ των διατάξεων του Σ/Ν, το άρθρο 27, που υπερψηφίστηκε από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, είναι ιστορικής σημασίας, καθώς παρέχει για πρώτη φορά την δυνατότητα στις ολομέλειες των ανωτάτων δικαστηρίων να διατυπώνουν γνώμη για την επιλογή των ηγεσιών τους. Ο κ. Ζεμπίλης ανέφερε, μεταξύ άλλων:

….«Με το άρθρο 27 του Σ/Ν για πρώτη φορά από συστάσεως του κράτους, εδώ και 200 χρόνια, δίνεται ο λόγος στους ίδιους τους δικαστές, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαδικασίας που ενισχύει την συμμετοχική δημοκρατία. Μέχρι τώρα υπήρχε μόνο η εμπλοκή των οργάνων του κράτους, σήμερα ήρθε η ώρα η όλη διαδικασία να ισορροπήσει με την ανάμειξη και της ίδιας της δικαιοσύνης. Ιδιαίτερα δε, όταν διατυπώνεται η άποψη ότι η εμπλοκή μόνο της πολιτικής εξουσίας στην εκλογή ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων πλήττει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και την διάκριση των εξουσιών, που αποτελεί θεμελιώδη κανόνα του κράτους δικαίου. Στην διεθνή πρακτική, ωστόσο, βλέπουμε ότι σε χώρες με μακρά δημοκρατική παράδοση, όπως οι ΗΠΑ αλλά και σχεδόν σε όλες τις ευρωπαικές χώρες, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, τα πολιτικά όργανα εμπλέκονται στη στελέχωση των ανωτάτων δικαστηρίων. Και αυτό γιατί η δικαιοσύνη δεν πρέπει να αποκόπτεται από την κοινωνία και από τα όργανα του κράτους, που εκλέγονται από τον λαό και λογοδοτούν σε αυτόν. Άλλωστε, ο δικαστής εκδίδει τις αποφάσεις του στο όνομα του λαού, διεκδικώντας έτσι την δημοκρατική νομιμοποίηση. Και αυτή η νομιμοποίηση δεν μπορεί παρά να προέλθει από την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και την Βουλή, που αποτελεί την πηγή της λαϊκής κυριαρχίας. Διαφορετικά θα μιλούσαμε για ένα κράτος των δικαστών και για μια ελίτ αποξενωμένη από την κοινωνία. Θα μπορούσαμε έτσι να οδηγηθούμε σε άλλες καταστάσεις και τότε να αναρωτιόμαστε: Ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες; Ωστόσο είναι βέβαιο ότι το υφιστάμενο σύστημα δεν λειτουργεί πάντα με ενδεδειγμένο τρόπο. Υπήρξαν κατά το παρελθόν επιλογές που κινήθηκαν εκτός πλαισίου -κράτους δικαίου- και εκτός δημοκρατικής τάξης.

Επελέγησαν δικαστές με βουτιά στην επετηρίδα, χωρίς αυτό να δικαιολογείται από κανένα κριτήριο αξιοσύνης. Και όταν οι επιλογές εγείρουν αμφιβολίες, ως προς την ακεραιότητα της διαδικασίας, τότε το σύστημα έχει αποτύχει. Και όταν το σύστημα αποτυγχάνει δημιουργείται εύλογα καχυποψία ως προς την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και οι πολίτες παύουν να έχουν εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς. Έτσι, λοιπόν, έχει ωριμάσει η συζήτηση στη κοινωνία ώστε να υπάρξουν περαιτέρω φίλτρα και εγγυήσεις δημοκρατικής νομιμοποίησης. Και αυτό γιατί, το ανέλεγκτο της επιλογής των ανωτάτων δικαστών δεν θα πρέπει να οδηγεί στην αυθαιρεσία. Αντίθετα, η επιλογή για την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων θα πρέπει να διασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή δημοκρατική νομιμοποίηση και πολιτική συναίνεση, προκειμένου να θωρακίζει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, ως κεντρικό πυλώνα της δημοκρατίας. Προς την κατεύθυνση αυτή το παρόν Σ/Ν θέτει ένα επιπλέον εχέγγυο διαφάνειας και κατευθύνει το Υπουργικό Συμβούλιο σε επιλογές γενικότερης αποδοχής. Σε επιλογές δικαιολογημένες με βάση την αξιοκρατία, την αρχαιότητα, το δικαστικό έργο, αλλά και την απήχηση των υποψηφίων στον δικαστικό και νομικό κόσμο. Και αυτό θα συμβεί διότι οι δικαστές και οι εισαγγελείς, είναι βέβαιο, ότι γνωρίζουν καλύτερα από τον οποιοδήποτε την αξιοσύνη, τα επιστημονικά προσόντα και την διαδρομή των συναδέλφων τους.

Έτσι, λοιπόν, στο πλαίσιο της συνταγματικής τάξης το παρόν ΣΝ επιχειρεί να αλλάξει ένα σύστημα επιλογής, που άφηνε περιθώρια κατάχρησης εξουσίας. Για τους λόγους αυτούς είναι σημαντική η υπερψήφιση του άρθρου 27, που συγκλίνει με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ιδιαίτερα διότι ανοίγει έτσι μια συζήτηση ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης, που αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για μεγάλες θεσμικές μεταρρυθμιστικές τομές, για την ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού και την ενδυνάμωση του κράτους δικαίου. Σήμερα με το άρθρο 27 γίνεται το πρώτο βήμα- η αρχή είναι πάντα σημαντική και έχει αξία να είμαστε όλοι μαζί- γι αυτό σας καλούμε να υπερψηφίσετε το νομοσχέδιο».