Έρχονται νέα μέτρα για την ακρίβεια – Πότε θα ανακοινωθούν

Νέα μέτρα ανακοινώνει η κυβέρνηση σύμφωνα με πληροφορίες με την έξοδο στις αγορές και τα αυξημένα φορολογικά έσοδα να δείχνουν το δρομο σε παροχές προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η σχεδόν κατά 500 εκατ. ευρώ υπέρβαση εισπράξεων από τον ΦΠΑ το πρώτο τρίμηνο και τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος, μαζί με το ποσό που θα αντληθεί από την έξοδο στις αγορές, διευκολύνουν τους χειρισμούς της κυβέρνησης για μέτρα ενίσχυσης απέναντι στο κύμα ακρίβειας.

Από αυτές τις δύο δεξαμενές θα αυξηθεί ο κουμπαράς που επιδιώκει να δημιουργήσει η κυβέρνηση προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή μέτρα-ανάχωμα κυρίως απέναντι στην ενεργειακή ακρίβεια.

Χώρο για μέτρα δημιουργεί και το μικρότερο έλλειμμα του 2021. Το πρωτογενές έλλειμμα έκλεισε στο 5% του ΑΕΠ, έναντι στόχου για 7% του ΑΕΠ, κάτι που σημαίνει σχεδόν 3,6 δισ. ευρώ χαμηλότερα σε σχέση με την απόσταση που πρέπει να καλυφθεί.

Σε κάθε περίπτωση, είναι ειλημμένη απόφαση να στηριχθούν τα νοικοκυριά ώστε να διατηρηθούν και οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για να συγκρατηθούν τα πρωτογενή ελλείμματα και να επιστρέψει η οικονομία σε πλεονάσματα από το 2023 και μετά.

Eίναι ειλημμένη απόφαση να στηριχθούν τα νοικοκυριά ώστε να διατηρηθούν και οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας

Τι έρχεται μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού

Μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού από την 1η Μαΐου, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τα επόμενα βήματα για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στο επίκεντρο του πακέτου των μέτρων είναι η παρέμβαση στα τιμολόγια ρεύματος που σχεδιάζεται να εφαρμοστεί από τον Ιούνιο, με παράταση της υφιστάμενης κρατικής επιδότησης τον Μάιο.

Στο τραπέζι βρίσκεται η παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ έως το τέλος του έτους σε εστίαση, τουρισμό και μεταφορές, κόστους 250 εκατομμυρίων ευρώ, όπως και η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από 13% σε 6% σε τρία βασικά τρόφιμα.

Ταυτόχρονα εξετάζεται η επανάληψη χορήγησης κάποιων παροχών όπως αυτές που καταβλήθηκαν στις ευάλωτες ομάδες κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας (επιταγή ακρίβειας).

Πώς θα χρηματοδοτηθεί η παρέμβαση στο ρεύμα

Το κυβερνητικό σχέδιο θα ενεργοποιηθεί τον Ιούνιο, εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν βρει κοινή λύση κατά τη Σύνοδο Κορυφής τον Μάιο.

Το βασικό σχέδιο προβλέπει να επιδοτηθεί πλήρως ή σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και για κάποιους μήνες το κόστος αγοράς φυσικού αερίου των παραγωγών ενέργειας, ίσως και της βιομηχανίας, ώστε να επιστρέψουν οι τιμές ρεύματος στα περυσινά επίπεδα.

Eάν επιλεγεί αυτή η λύση, τότε το σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί από τα έσοδα ρύπων και Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ που ανέρχονται στα 2,2 δισ. ευρώ από τον Μάιο και μετά, καθώς και από ένα ποσό της τάξεως των 800 εκατομμυρίων ευρώ που απομένει από τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό των 2,6 δισ. ευρώ.

Συνολικά, μόνο από αυτές τις δύο παρεμβάσεις προκύπτει ένα ποσό πέριξ των 3 δισ. ευρώ.

Σε αυτό μπορεί να προστεθούν τα όποια έσοδα προκύψουν από τη φορολόγηση των υπερκερδών των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας.

Η τελική δημοσιονομική επιβάρυνση θα εξαρτηθεί από το σχέδιο που θα επιλέξει να εφαρμόσει η κυβέρνηση.

Εάν δηλαδή παρέμβει δυναμικά στην αγορά ενέργειας ή αποφασίσει να παρατείνει το υφιστάμενο καθεστώς έστω και σε πιο διευρυμένη βάση και με επιδότηση για μεγαλύτερο αριθμό κιλοβατώρων.

Ποια προϊόντα εξαφανίζονται από τα ράφια

Λιγότερα προϊόντα είναι διαθέσιμα –πλέον -στα ράφια των σούπερ μάρκετ και οι επιλογές δεν είναι απεριόριστες. Αυτή είναι η νέα «πραγματικότητα» που βιώνει η οικονομία, σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς.

Ειδικότερα, κάποια προϊόντα λείπουν από τα ράφια, στην προσπάθεια των αλυσίδων να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα.

Εκπρόσωπος μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ μίλησε στα «ΝΕΑ» για τη μείωση της ποικιλίας στα ράφια, αναφέροντας αρχικά τις σοκολάτες ως παράδειγμα.

«Ως κατάστημα, έχουμε στις σοκολάτες σε ποσοστό 95% γεύσεις κλασικές -γάλακτος, αμυγδάλου, υγείας- και μόνο 5% κωδικούς με γεύσεις πιο εξειδικευμένες. Οι εταιρίες και τα σούπερ μάρκετ πάνε πίσω στα βασικά, είναι ελάχιστες οι εναλλακτικές στο ράφι».

Ένα άλλο παράδειγμα που αναφέρει ο ίδιος εκπρόσωπος είναι οι μαγιονέζες. «Θα δείτε την κλασική, την λάιτ, και τώρα τελευταία ένα μικρό μερίδιο με ελάχιστους κωδικούς που αφορά το ειδικό κοινό των βίγκαν. Οι επιλογές με διάφορα αρώματα και πρόσθετες γεύσεις εξαφανίζονται», σημείωσε.

Αναφορικά με τα γιαούρτια, σχολιάζει πως «υπάρχει η βασική ποικιλία, η εναλλακτική με φρούτα και τα προϊόντα χωρίς λακτόζη», ενώ τονίζει ότι ακόμα και στα απορρυπαντικά «που παλαιότερα έβρισκες με πολλά αρώματα, πλέον υπάρχει μια πορεία σταθερή με το βασικό προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον και σε συσκευασία οικολογική».

Τέλος, στα αναψυκτικά, ο ίδιος αναφέρει πως «μειώθηκε η ποικιλία σε γεύσεις και δόθηκε έμφαση στη συσκευασία από ανακυκλωμένο πλαστικό.»

Στροφή στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (PL) από τα σούπερ μάρκετ φαίνεται να κάνουν οι καταναλωτές στην Ελλάδα για να εξοικονομήσουν χρήματα, λόγω της ακρίβειας η οποία τους οδηγεί να βάζουν την «ποιότητα» πιο χαμηλά από την τιμή, σύμφωνα με το συμπέρασμα από έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), με δείγμα 2.000 καταναλωτές.

Συγκριτικά με το 2020, τόσο το 2021 όσο και το 2022, πολλοί περισσότεροι καταναλωτές θεωρούν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας παρέχουν καλύτερη σχέση ποιότητας τιμής, σε ποσοστό 50% έναντι 38% το προηγούμενο έτος.

Η διαφορά αυτή αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στις εξελίξεις στο καταναλωτικό κοινό, το διαθέσιμο εισόδημα λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας-μεταφορών και τις ανατιμήσεις των προϊόντων.

Την περίοδο 2019-2020 τα ποιοτικά κριτήρια κυριαρχούσαν στο σκεπτικό του αγοραστικού κοινού. Το 2019 το 37% των αγοραστών δήλωναν ότι αγόραζαν με βασικό κριτήριο την ποιότητα έναντι 31% με βάση τη χρηματική δαπάνη.

Πλέον, η εικόνα έχει αναστραφεί με το 39% να δηλώνει ότι αγοράζει με βάση τη χρηματική δαπάνη και το 29% με βάση τα ποιοτικά κριτήρια.

Τι συμβαίνει με τους παραγωγούς

Υπάρχει, όμως, και ένα άλλο πρόβλημα: όσο οι παραγωγοί δέχονται πλήγματα από πανδημία και γεωπολιτικές εξελίξεις, τόσο λιγότερο οι πωλητές λιανικού εμπορίου μπορούν να ελέγξουν ποια προϊόντα θα διαθέτουν – και αυτό είναι κάτι που αναμένεται να εδραιωθεί.

Η πανδημία έχει προκαλέσει διαταραχές που επηρεάζουν τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις παραγωγής. Καθώς οι εργάτες είτε αρρωσταίνουν πιο συχνά είτε χρειάζεται να είναι λιγότεροι λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης, λιγότερα άτομα βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και έτσι είναι πιο ακριβό να παράγεται η ίδια ποσότητα αγαθών.

Οι καταναλωτές μπορούν να θέλουν να δοκιμάζουν νέα προϊόντα, αλλά και αυτό είναι περίπλοκο: χρειάζεται διαφορετικός σχεδιασμός, συχνότερος καθαρισμός κατά τη διάρκεια της παραγωγής, πιο συχνές αλλαγές μηχανών.

Έτσι, λοιπόν, μια στρατηγική των παραγωγών για να αντέξουν την πολύπλοκη αυτή κατάσταση που έχει δημιουργήσει η πανδημία είναι να απλοποιήσουν τη ροή εργασίας.

Αυτό σημαίνει ότι μειώνονται οι ποικιλίες που παράγονται, για παράδειγμα είτε σε γεύσεις είτε σε επιλογές συσκευασίας. Θα έχετε την αγαπημένη σας κέτσαπ, αλλά δεν θα έχετε την έξτρα καυτερή κόκκινη σάλτσα με πιπεριές τσίλι.

Συμπερασματικά, τα άδεια ράφια και οι λιγότερες επιλογές ανάμεσα σε προϊόντα αποτελούν το χαρακτηριστικό της οικονομίας της πανδημίας και φαίνεται πως οι παράγοντες που το προκάλεσαν θα παραμείνουν, ακόμα και όταν η απειλή του κορωνοϊού σταματήσει να είναι τόσο άμεση.

Δυστυχώς, οι προκλήσεις της πανδημίας στους παραγωγούς και τα logistics θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αυτό που είναι δυνατό, όχι μόνο αυτό που είναι επιθυμητό. Η εποχή της αφθονίας και των ατέλειωτων επιλογών στο σούπερ μάρκετ μάλλον έφτασε στο τέλος της.