Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που έχουμε τόσο βαθιά συνδέσει με συγκεκριμένες στιγμές, ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να τα φανταστούμε χωριστά – ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σειρά «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» και η Μεγάλη Εβδομάδα. Το εμβληματικό αυτό έργο, που χάρισε σε εκατομμύρια ανθρώπους την πιο αναγνωρίσιμη απεικόνιση του Ιησού, προβάλλεται ανελλιπώς από το 1977 και μας συνοδεύει μέχρι λίγο πριν το βράδυ της Ανάστασης. Κάπου εκεί, τη σκυτάλη παίρνει η μαγειρίτσα και το αρνί – αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
Όσον αφορά την Ελλάδα, το αριστούργημα του Φράνκο Τζεφιρέλι έχει πλέον καθιερωθεί ως αναπόσπαστο κομμάτι του πασχαλινού εθίμου. Έχει αγαπηθεί βαθιά από το κοινό, επαινέθηκε από κριτικούς και θεωρείται σημείο αναφοράς για τις θρησκευτικές απεικονίσεις στη μικρή οθόνη. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει δεχτεί και κριτική – καθώς η αφήγησή του αποκλίνει σε αρκετά σημεία από τα Ευαγγελικά κείμενα.
Η επιλογή του Τζεφιρέλι, ενός ανθρώπου βαθιά θρησκευόμενου, για τη σκηνοθεσία δεν ήταν τυχαία – μάλιστα, είχε την υποστήριξη του τότε Πάπα Παύλου ΣΤ’. Παρ’ όλα αυτά, στο όνομα της κινηματογραφικής αφήγησης, έγιναν αρκετές ιστορικές και θεολογικές παραχωρήσεις, με αποτέλεσμα η σειρά να περιλαμβάνει αρκετές ανακρίβειες, παρά τις καλές προθέσεις του δημιουργού της.
Ιούδας αλά Τζεφιρέλι
Σύμφωνα με τις γραφές, ο Ιούδας, πρόκειται περί μιας περίπτωσης ατόμου που υπολείπεται πάσης φύσης ηθικής. Ο Ιούδας περιγράφεται ως έναν κλέφτη χωρίς φραγμούς, με σκοπό και μόνο το ίδιον συμφέρον στο βαθμό που έκλεψε ακόμα και το πουγκί ενός μαθητή του Ιησού και πρόδωσε τον Δάσκαλό του απλώς για τα χρήματα.
Εν αντιθέσει, στο έργο του Τζεφιρέλι ο Ιούδας αποδίδεται ως παρεξηγημένο πολιτικό πρόσωπο που, σε πολλές σκηνές, συνωμοτεί με τους Ζηλωτές για χάρη της εβραϊκής απελευθέρωσης με τρόπο που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως έντιμος.
Οι ανύπαρκτοι χαρακτήρες
«Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» παρουσιάζει ένα σωρό χαρακτήρες οι οποίοι δεν υπάρχουν – ούτε στις Γραφές, αλλά ούτε και σε άλλα ιστορικά τεκμήρια – με τον Ζεράχ (Ιαν Χολμ) να διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην πλοκή. Ένας ρόλος που στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να έχει επηρεάσει έστω και λίγο τον ρου της ιστορίας, καθότι δεν υπήρξε ποτέ.
Ο Ζεράχ εμφανίζεται ως ο βασικός κακός. Είναι αυτός που παίρνει το βάρος της ευθύνης της προδοσίας του Ιούδα στις «πλάτες» το, καθώς ως πηγή του κακού δίνει το κίνητρο στον «άπιστο» μαθητή για να διαπράξει την προδοσία: Τον πείθει ότι η παρουσία στο Σανχεντρίν, το ανώτερο δικαστικό όργανο των Ιουδαίων, θα δώσει στον Ιησού την ευκαιρία να αποδείξει ποιος πραγματικά είναι. Ο Ζεράχ χρησιμοποιείται επίσης για τη δημιουργία ενός κύριου κακού όταν ο Ιησούς αντιμετωπίζει προσωπικά το ιερατείο του ναού, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εκδίωξης των εμπόρων από το ναό αλλά και τη σκηνή της σύλληψης στη Γεσθημανή. Άλλοι επινοημένοι χαρακτήρες είναι οι Κουίντιλους, Γεούντα και Άμος.
Bar mitzvah πριν το bar mitzvah
Στη Βίβλο, η μόνη αναφορά στην παιδική ηλικία του Ιησού γίνεται στο ταξίδι του προς τον ναό της Ιερουσαλήμ, όταν είναι 12 χρονών.
Στο έπος του Τζεφιρέλι όμως, ο νεαρός Ιησούς εμφανίζεται στο bar mitzvah, το οποίο διακόπτεται από επιδρομή Ρωμαίων στρατιωτών που ψάχνουν για προμήθειες. Ο Τζεφιρέλι το συμπεριέλαβε εκούσια, αν και το bar mitzvah δεν υπήρχε σαν διαδικασία εκείνη την εποχή.
Εδώ θα λέγεσαι Μαρία
Μια άλλη ανακρίβεια του Τζεφιρέλι είναι η ταύτιση τριών διαφορετικών γυναικών σε μία. Η Μαρία η Μαγδαλινή και η Μαρία της Βηθανίας ταυτίζονται στο πρόσωπο μιας πόρνης που πλένει τα πόδια του Ιησού Χριστού.
Η Μαρία Μαγδαληνή σύμφωνα με τη Βίβλο είναι η γυναίκα με τα επτά δαιμόνια την οποία θεραπεύει ο Ιησούς και σε καμία περίπτωση δεν είναι πόρνη. Ενώ, η Μαρία της Βηθανίας είναι μια από τις αδερφές του Λαζάρου.
Ο Νικόδημος άργησε
Στην ταινία, ο Νικόδημος επισκέπτεται τον Ιησού απόγευμα και όχι μέσα στη νύχτα όπως αναφέρεται στο κατά Ιωάννη.
Σίμων ή Πέτρος;
Στον «Ιησού από τη Ναζαρέτ», ο Απόστολος Ανδρέας συστήνει στον Ιησού τον μετέπειτα μαθητή του λέγοντας «από εδώ ο αδερφός μου, Σίμων Πέτρος». Όμως το «Πέτρος» είναι το όνομα που έδωσε ο ίδιος ο Ιησούς αργότερα στον Σίμωνα αφού τον γνώρισε καλά και όχι το αρχικό του όνομα.
Ο άπιστος Θωμάς
Ο Απόστολος Θωμάς, πριν από το κάλεσμά του, εμφανίζεται ως υπηρέτης του Jairus, του ηγέτης της συναγωγής, του οποίου την 12χρονη κόρη ο Ιησούς ανασταίνει από τους νεκρούς. Σε καμία από τις αναφορές των Eυαγγελίων στη συγκεκριμένη ανάσταση, ο Θωμάς δεν περιγράφεται ως υπηρέτης του Jairus. Φαίνεται πως η συγκεκριμένη προσθήκη είχε σαν στόχο να εμφανίσει βολικά τον Θωμά ως «άπιστο» όταν είπε πως η νεκρή κόρη του Jairus «απλά κοιμάται».
Εδώ αργύρια, εκεί αργύρια
Στη Βίβλο, αναφέρεται ότι ο Ιούδας έλαβε 30 αργύρια για να προδώσει τον Ιησού. Μετανιωμένος στη συνέχεια επιστρέψει το ασήμι πίσω στους ιερείς.
Στην ταινία του Τζεφιρέλι, ο Ιούδας παίρνει τα αργύρια σαν «ευχαριστώ» από τον ανύπαρκτο στις Γραφές Ζεράχ. Δεν τα επιστρέφει ποτέ, ενώ τελικά τα αργύρια εμφανίζονται πεταμένα στο έδαφος κάτω από το άψυχο κορμί του Ιούδα που έχει κρεμαστεί σε δέντρο.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις για την Εύβοια
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις για την Ελλάδα και τον Κόσμο στο evima.gr