Πώς θα καταλάβουμε εάν το ελαιόλαδο είναι νοθευμένο

Το ελαιόλαδο αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής των Ελλήνων, όπως και των υπόλοιπων μεσογειακών χωρών, αν και η τιμή του έχει ανεβεί τον τελευταίο καιρό στα ύψη. Φυσικά, δεν είναι όλα τα ελαιόλαδα το ίδιο. Ούτε, αν προμηθευτείτε ελαιόλαδο από κάποιον ελαιοπαραγωγό που γνωρίζετε, αυτό και μόνο αποτελεί εγγύηση ότι έχετε στο πιάτο σας ένα ασφαλές, γευστικό και ποιοτικό προϊόν.

Μιλώντας στο Healthstat.gr, ο παραγωγός ελαιόλαδου Μιχάλης Τζώρτζης από το Σουλάρι Αρκαδίας μας εξηγεί πως θα ξεχωρίσουμε ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, πώς θα αποφύγουμε το νοθευμένο ή υποβαθμισμένο ποιοτικά ελαιόλαδο και τι διαδικασίες θα πρέπει να ακολουθηθούν σε έναν ελαιώνα ώστε να παραχθεί ένα ποιοτικό και γευστικό λάδι. Το ελαιόλαδο που παράγει έχει διακριθεί ως «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο υψηλής περιεκτικότητας σε φαινολικά συστατικά» στα Οlympia Health & Nutrition Awards 2022 του World Olive Center for Health με το ασημένιο βραβείο αριστείας.

HS: Μπορείτε να μας δώσετε μερικά διατροφικά στοιχεία που ξεχωρίζουν το βιολογικό ελαιόλαδο;

Μιχάλης Τζώρτζης: Πληθώρα ερευνών έχει αποδείξει ότι το φρέσκο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και ειδικά το φρέσκο αγουρέλαιο, (αν μάλιστα είναι και βιολογικό) επιδρά μόνο θετικά στα καρδιο – αναπνευστικά προβλήματα και γενικά στην υγεία του ανθρώπου.

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι πολυφαινόλες, ελαιασίνη και η ελαιοκανθάλη, ουσίες οι οποίες βρίσκονται σε μεγάλη περιεκτικότητα στο φρέσκο αγουρέλαιο έχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση και είναι αυτές που μας χαρίζουν μακροζωΐα. Είναι ουσίες που χαρακτηρίζουν την ποιότητα του ελαιόλαδου στην Ευρώπη αλλά δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε μείνει πολλά χρόνια πίσω και ακόμη εξετάζουμε την ποιότητα μόνο ως προς την οξύτητα.

HS: Η βράβευση που λάβατε ήταν ο στόχος σας;

Μιχάλης Τζώρτζης: Στόχος μας ήταν να παράξουμε ένα βιολογικό ελαιόλαδο άριστης ποιότητας χωρίς λιπάσματα και φάρμακα που μόνο προβλήματα φέρνουν. Τηρήσαμε όλους τους κανόνες της βιολογικής καλλιέργειας για μία και πλέον δεκαετία αλλά χωρίς να έχουμε κάνει ποτέ ανάλυση του παραγόμενου ελαιόλαδου. Ακολουθούσαμε τις συμβουλές των ειδικών και των γεωπόνων αλλά επίσημα δεν είχαμε ένα «χαρτί» που να αποδεικνύει ότι το παραγόμενο ελαιόλαδο ήταν κάποιας ποιότητας. Η συμμετοχή στο διαγωνισμό έγινε μετά από προτροπή του τμήματος φαρμακευτικής του πανεπιστημίου της Αθήνας που έκανε την πρώτη ανάλυση και επίσημα πια, βάση των συστατικών του ελαιόλαδου, ξέραμε ότι τουλάχιστον εκείνη τη χρονιά παράξαμε ένα ελαιόλαδο άριστης ποιότητας.

Το ελαιόλαδό μας βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας έχει δυόμιση φορές αυτές τις ουσίες παραπάνω από το όριο των 200mg/lt για να χαρακτηριστεί επίσημα ως φαρμακευτικό προϊόν.

HS: Όσον αφορά τη νοθεία του ελαιόλαδου, τι θα πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής όταν αγοράζει λάδι;

Μιχάλης Τζώρτζης: Ο κόσμος συνηθίζει στην Ελλάδα να προτιμά παραγωγούς ελαιόλαδου, ειδικά τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης, γιατί πράγματι πωλούν το ίδιο προϊόν φθηνότερα από το ράφι του σούπερ μάρκετ. Είναι κάτι νόμιμο, η ελληνική νομοθεσία το επιτρέπει, αλλά ξαφνικά το διαδίκτυο γέμισε με «παραγωγούς» και οι περισσότεροι πωλούν ελαιόλαδα αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης σε αντίθεση με το προϊόν που επιλέγει κάποιος από το ράφι του σούπερ μάρκετ, το οποίο έχει συγκεκριμένα στοιχεία εταιρείας, σύστασης αλλά και ποιότητας.

Δυστυχώς, ενώ η Ελλάδα είναι η τρίτη σε παγκόσμια κατάταξη ελαιοπαραγωγική χώρα σε ποσότητα, αλλά και η πρώτη σε ποιότητα οι Έλληνες δεν γνωρίζουν τις ποιότητες του ελαιόλαδου και εν αγνοία τους τρέφονται με ελαιόλαδα κατώτερης ποιότητας!

Πολλοί καταναλωτές διατυμπανίζουν ότι αγόρασαν λάδι από παραγωγό επειδή κάποιος τους πούλησε ελαιόλαδο και τους συστήθηκε ως «παραγωγός», ο οποίος «παραγωγός» πιθανότατα δεν έχει περπατήσει ποτέ σε ελαιώνα.

Δεν γίνεται κάποιος να αγοράζει φρεσκότατο λάδι τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο και να χαίρεται ότι πήρε φρέσκο λάδι τη στιγμή που το λάδι αυτό είναι κατώτερης ποιότητας και πολλές φορές μη βρώσιμο!

Ο καρπός της ελιάς όσο νωρίτερα συλλεχθεί και όσο νωρίτερα παραχθεί ημερολογιακά το ελαιόλαδο, δηλαδή τον Οκτώβρη και το Νοέμβρη έχει ποιότητα εξαιρετική. Σε αντίθεση με το ελαιόλαδο που παράγεται μήνες αργότερα από μαύρες σταφιδωμένες, ζαρωμένες και πολλές φορές πεσμένες ελιές που τις περισσότερες φορές προορίζεται αποκλειστικά για τη βιομηχανία κυρίως για σαπούνι.

Για να παραχθεί ποιοτικό ελαιόλαδο και ειδικά αγουρέλαιο ο καρπός πρέπει να είναι πράσινος, κάθαρος, σφριγυλός χωρίς σημάδια και χωρίς καμία προσβολή από έντομα και μύκητες. Επίσης, καθημερινά μετά τη συλλογή τους, οι ελιές πρέπει να πηγαίνουν στο ελαιοτριβείο για ελαιοποίηση. Ποιος πωλητής, έμπορος, «παραγωγός» μπορεί όλα αυτά να τα διασφαλίσει στον κάθε υποψήφιο αγοραστή; Νομίζω είναι υποχρέωση όλων μας να γνωρίζουμε την ποιότητα ενός διατροφικού προϊόντος απαραίτητου στο καθημερινό μας τραπέζι.

HS: Τι σημαίνει για εσάς η «σωστή διαχείριση ενός ελαιώνα»;

Μιχάλης Τζώρτζης: Στην Ελλάδα γίνονται λάθη σε πάρα πολλά σημεία της παραγωγής του ελαιόλαδου. Λάθη που ξεκινούν από τους ελαιώνες πριν ακόμη ωριμάσει ο καρπός και συνεχίζονται μέχρι και τη στιγμή της παραγωγής του ελαιόλαδου. Αυτά τα λάθη γίνονται από τους παραγωγούς. Έτσι, η παραγωγή μπορεί να αποκλειστεί από βιολογική και πολλές φορές το λάδι από έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να καταλήξει ένα απλό ελαιόλαδο αλλά και πολλές φορές μη βρώσιμο.

Για παράδειγμα στην Ελλάδα συνηθίζεται κατά το στάδιο της ελαιοσυγκομιδής πολλοί παραγωγοί να κόβουν τα κλαδιά που έχουν καρπό και ειδικά τα ψηλά και να τα ραβδίζουν για ευκολία στο έδαφος. Αυτό είναι τελείως λάθος. Μάλιστα, πολλοί παραγωγοί χρησιμοποιούν και ειδικά μηχανήματα για να συλλέγουν τον καρπό από αυτά τα κομμένα κλαδιά του ελαιόδεντρου.

Το ασβέστωμα του κορμού των δέντρων στους βιολογικούς ελαιώνες παρέχει προστασία από έντομα, μύκητες και ασθένειες.

Επίσης, απαγορεύεται να γίνονται τομές στα δέντρα την περίοδο της ελαιοσυγκομιδής δηλαδή μέσα στο χειμώνα γιατί είναι αφετηρία να διεισδύσουν μύκητες στο ελαιόδεντρο, οι οποίοι μετά φτάνουν και στον καρπό με αποτέλεσμα να παράγεται λάδι κατώτερης ποιότητας. Να σας πω ότι έχουν επιστραφεί λάδια από το εξωτερικό γιατί σε ανάλυση που τους έγινε βρέθηκαν ορυκτέλαια από τα αλυσοπρίονα και τα διάφορα βενζινοκίνητα μηχανήματα τα οποία δούλευαν κατά το στάδιο της συγκομιδής.

Στον ελαιώνα μας όχι απλά δεν υπάρχει βενζινοκινητήρας κατά το στάδιο της ελαιοσυγκομιδής γιατί δουλεύουμε μόνο με ηλεκτρικά μηχανήματα αλλά και η γεννήτρια παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ένα μεγάλο φωτοβολταϊκό. Με τον πιο οικολογικό, λοιπόν, τρόπο γίνεται η συλλογή του καρπού στον ελαιώνα μας αλλά επίσης δεν υπάρχει ούτε ίχνος κοπής στα δέντρα. Όλα αυτά αφορούν μόνο ένα σημείο της σωστής διαχείρισης του ελαιώνα τη στιγμή της ελαιοσυγκομιδής.

Υπενθυμίζουμε μερικά από τα οφέλη του ελαιόλαδου στην υγεία:

– Αποτελεί πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών

– Βοηθάει στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών (Α,D,E) από τα τρόφιμα

– Συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα

– Συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση διαφόρων άλλων παθήσεων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, ο καρκίνος, τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα και η νόσος Αλτσχάιμερ.

– Προσφέρει πολλά από τα λιπαρά που είναι απαραίτητα για την καλή ανάπτυξη κατά τη νεογνική και παιδική ηλικία.