Σούπερ Μάρκετ: Αλλάζουν όλα στις προσφορές στα ράφια

Προωθητικές ενέργειες σε λελογισμένο πλαίσιο, με πραγματικό όφελος για τους καταναλωτές, φέρνει ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας, που τέθηκε σε εφαρμογή στα σούπερ μάρκετ, και για τον οποίο τόσο οι προμηθευτές όσο και οι μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου προετοιμάζονταν το τελευταίο εξάμηνο.

Αν και εκπρόσωποι της αγοράς αναφέρουν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ότι οι αλλαγές αφορούν τον τρόπο που επικοινωνούνται οι μειώσεις τιμών, το νέο πλαίσιο βάζει φρένο στις παραπλανητικές προσφορές, αναγκάζοντας επί της ουσίας τις εταιρίες να προωθήσουν τα προϊόντα τους με πραγματικές μειώσεις τιμών και όχι με κραυγαλέα ποσοστά εκπτώσεων, που μέχρι σήμερα ήταν, κυρίως, αποτέλεσμα επιθετικού μάρκετινγκ.

Σύμφωνα με τον νέο Κώδικα Δεοντολογίας, οι εκπτώσεις, είτε αυτές αφορούν ποσοστό (-20%, -30%, -50%) είτε ποσό (-2 ευρώ, -5 ευρώ), θα γίνονται με βάση τη χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος τις τελευταίες 30 ημέρες πριν από τη μείωση της τιμής, ενώ είναι υποχρεωτική και η αναγραφή και της τιμής αναφοράς, βάσει της οποίας εφαρμόζεται η έκπτωση.

Σε κάποια σούπερ μάρκετ έχουν ήδη τοποθετηθεί και νέα ταμπελάκια στα προϊόντα που πωλούνται σε προσφορά, τα οποία αναγράφουν την προηγούμενη και την τρέχουσα τιμή.

Για παράδειγμα, δημητριακά γνωστής εταιρίας, που η αρχική τιμή τους ήταν στα 4,40 ευρώ, αυτό το διάστημα πωλούνται στα 2,20 ευρώ, χωρίς όμως να υπάρχει στα ράφια η ένδειξη «-50%», παρά μόνο ταμπελάκι που αναγράφει την «προηγούμενη τιμή».

Ετσι, αν σε δέκα μέρες ο έμπορος επαναφέρει το προϊόν στην αρχική τιμή των 4,40 ευρώ και έπειτα από δύο εβδομάδες αποφασίσει να το διαθέσει και πάλι υπό το καθεστώς προωθητικής ενέργειας, η έκπτωση θα πρέπει να γίνει βάσει της χαμηλότερης τιμής του μήνα, δηλαδή τα 2,20 ευρώ, που σημαίνει ότι το προϊόν θα πωλείται κάτω από αυτήν την τιμή.

«Μέχρι τώρα οι προσφορές γίνονταν με βάση την προτεινόμενη τιμή πώλησης που είχε ο προμηθευτής. Πλέον, αυτό καταργείται. Ετσι, οι προωθητικές ενέργειες θα είναι πραγματικές και θα είναι πολύ πιο εύκολο για τους καταναλωτές να τις προσδιορίσουν», αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής εκπρόσωπος μεγάλης αλυσίδας.

Αντίστοιχα, υγρό απορρυπαντικό πλυντηρίου με αρχική τιμή 15,58 ευρώ, που στις 5 Μαρτίου διατίθεται σε προσφορά στα 10,98 ευρώ, αν στις 20 Μαρτίου πωλείται ξανά στην αρχική τιμή και στις 4 Απριλίου μπει πάλι σε προωθητική ενέργεια, η έκπτωση θα πρέπει να γίνει με βάση τα 10,98 ευρώ.

«Πολλά προϊόντα στα σούπερ μάρκετ βρίσκονται σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου σε έκπτωση και δεν πωλούνται ποτέ στην αρχική τους τιμή. Με το νέο πλαίσιο, οι εταιρίες θα αναγκαστούν να πωλούν τα προϊόντα τους με πραγματικές εκπτώσεις», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής η ίδια πηγή.

Επισημαίνεται ότι από τη ρύθμιση εξαιρούνται και τα νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά, κρέατα, θαλασσινά, φρέσκα γάλατα, τυριά, γιαούρτια, αλλαντικά), τα οποία, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, από τη φύση τους ή στο στάδιο της μεταποίησης ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός 30 ημερών από τη συγκομιδή, την παραγωγή ή τη μεταποίηση.

Πολυσυσκευασίες

Σε ό,τι αφορά τις πολυσυσκευασίες, όπως για παράδειγμα «1+1 δώρο» ή «2+1 δώρο» ή +20% περισσότερο προϊόν, δεν υπάγονται στη ρύθμιση της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών, αλλά θα ελέγχονται με βάση τη νομοθεσία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Ετσι, ένα προϊόν που πωλείται υπό τη μορφή «1+1 δώρο» ή «2+1 δώρο» θα πρέπει υποχρεωτικά να διατίθεται και μεμονωμένα στο ράφι, ώστε οι καταναλωτές να έχουν ένα μέτρο σύγκρισης της τιμής.

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η νομοθεσία για τις εμπορικές πρακτικές, η πώληση ενός πακέτου προσφοράς δύο προϊόντων υπό τη μορφή «1+1 δώρο» είναι ορθή εάν πράγματι διατίθενται στην τιμή του ενός. Για παράδειγμα, ζυμαρικά που το ένα πακέτο πωλείται 1,44 ευρώ και σε προσφορά «1+1 δώρο» η τιμή τους είναι και πάλι 1,44 ευρώ, τότε πρόκειται για μια πραγματική προωθητική ενέργεια. Αν, όμως, διατίθενται στα 2,88 ευρώ, επί της ουσίας δεν πρόκειται για προσφορά, καθώς ο καταναλωτής πληρώνει και τις δύο συσκευασίες.

Αντίστοιχα, όσον αφορά τα μωρομάντιλα που πωλούνται σε συσκευασία «2+1» δώρο στην τιμή των 4,40 ευρώ, θα πρέπει οι έμποροι να έχουν υποχρεωτικά στα ράφια τους και το προϊόν μεμονωμένο στην τιμή των 2,20 ευρώ, έτσι ώστε οι καταναλωτές να βλέπουν ποια είναι η τιμή του και αν η προωθητική ενέργεια είναι πραγματική. Αυτό αναμένεται να επηρεάσει, κυρίως, τα προϊόντα που σχεδόν σε μόνιμη βάση διατίθενται σε προσφορά, όπως απορρυπαντικά, καθαριστικά, είδη προσωπικής υγιεινής, καθώς και κάποια τρόφιμα παντοπωλείου, όπως τα άλευρα.

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι για τις πολυσυσκευασίες σε προσφορά που ισχύουν έως 60 ημέρες, δεν χρειάζεται να υπάρχει ο κωδικός αναφοράς του προϊόντος στο ράφι, με την προϋπόθεση η τιμή πώλησης του προϊόντος, εκτός της περιόδου της προωθητικής ενέργειας, να είναι αυτή την οποία επικαλείται ο έμπορος στην προσφορά. Σε διαφορετική περίπτωση, ενδέχεται να υφίσταται παραπλανητική εμπορική πρακτική.

Επιπλέον, σε τέτοιου είδους προωθητικές ενέργειες, «1+1 δώρο», «2+1 δώρο» κ.λπ., το υπουργείο Ανάπτυξης βάζει «πλαφόν» στον χρόνο που θα διατίθενται σε προσφορά και δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 1/3 του έτους. Για παράδειγμα, αλεύρι που μέχρι σήμερα πωλείται σε πολυσυσκευασία «2+1 δώρο» όλη τη χρονιά από εδώ και στο εξής θα μπορεί να διατίθεται μόλις 4 μήνες τον χρόνο.

Φόβοι για ανατιμήσεις

Πάντως, αν και οι καταναλωτικές οργανώσεις θεωρούσαν αναγκαίο να μπει μια… τάξη στην αγορά για την προστασία των νοικοκυριών, υπάρχουν φόβοι ότι θα μειωθούν οι προσφορές και θα αυξηθούν οι τιμές των προϊόντων. Οπως δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Αριστοτέλης Παντελιάδης, οι συνεχείς προσφορές θα σταματήσουν να υπάρχουν, προσθέτοντας ότι «πλέον, οι εκπτώσεις θα γίνουν πιο σπάνιες αλλά πιο πραγματικές, πιο αραιές αλλά πιο δυνατές».

Ωστόσο, δεδομένου ότι οι καταναλωτές κυνηγούν τις προσφορές, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι προμηθευτικές επιχειρήσεις δεν θα ανεβάσουν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, καθώς θα απολέσουν τα μερίδιά τους.

Σε περίπτωση, πάντως, που κατά τη διάρκεια ελέγχων διαπιστωθεί παράβαση της νομοθεσίας περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, μπορεί να επιβληθεί εις βάρος των προμηθευτών, των εμπόρων ή των διανομέων πρόστιμο από 5.000 έως και 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 3 εκατ. ευρώ.