Σούπερ μάρκετ: Προβλέψεις για διαρκείς ανατιμήσεις από εδώ και πέρα

Ο Έλληνας «βασιλιάς των σούπερ μάρκετ» προειδοποιεί για διαρκή αύξηση τιμών στα τρόφιμα. Είναι η τρίτη παρέμβαση σε διάστημα λίγων μηνών από τον Τζον Κατσιματίδη, ο οποίος προβλέπει νέες ανατιμήσεις στα ράφια για το επόμενο τρίμηνο.

Για τρίτη φορά, τουλάχιστον, μέσα στους τελευταίους 6-7 μήνες ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ στις ΗΠΑ, o ελληνικής καταγωγής Τζον Κατσιματίδης προειδοποιεί για νέα συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, με την διαφορά ότι τώρα προσδιορίζει την διάρκεια της σε βάθος τριμήνου.

Και από τα λόγια του, από όσα δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, φαίνεται ξεκάθαρα ότι θεωρεί το φαινόμενο απόρροια της ενεργειακής κρίσης και της μετακύλισης του επιπλέον κόστους για τις επιχειρήσεις στα προϊόντα που πωλούν…

Ο επονομαζόμενος και ως «βασιλιάς των σούπερ μάρκετ» στη Νέα Υόρκη, με «ρίζες» από τη Νίσυρο (νο 801 στην φετινή λίστα Forbes, με περιουσία 3,7 δισ. δολ.) προβλέπει μάλιστα το ποσοστό της επιπλέον αύξησης των τιμών σε ένα 10% μέσα στον επόμενο 1,5 μήνα, που μπορεί να φθάσει και στο +20% έως το προσεχές καλοκαίρι.

Στέλνει, όμως, το μήνυμα με αποδέκτη την αμερικανική κυβέρνηση, ότι «οι τιμές θα πέσουν αμέσως», αν οι ιθύνοντες του Λευκού Οίκου «αντιστρέψουν την πορεία της ενεργειακής στρατηγικής τους».

Λίγο, πολύ βέβαια οι απόψεις του Ελληνοαμερικάνου billionaire αφορούν το γενικότερο κλίμα που επικρατεί στον πλανήτη, εν μέσω της πανδημίας και της ταυτόχρονης ενεργειακής κρίσης…

Ιδιοκτήτης και διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Gristedes, αλλά και της D’ Agostino, CEO επίσης των United Refining Company και Red Apple Group, είχε παρέμβει στο θέμα των τιμών των τροφίμων τόσο τον προηγούμενο Οκτώβριο, πριν εκτιναχθεί το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, όσο και τον Ιανουάριο.

Το φθινόπωρο ο Κατσιματίδης είχε αναφερθεί στην πτώση της παραγωγής, στην έλλειψη εργαζομένων και στα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, τον χειμώνα απέδωσε τις δυσλειτουργίες της αγοράς και στα αυξημένα κρούσματα της μετάλλαξης Ομικρον και τώρα επικεντρώνει στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και τις υψηλές τιμές του πετρελαίου.

Υπενθυμίζεται, ότι ο ομογενής επιχειρηματίας δραστηριοποιείται σε διάφορους κλάδους εκτός από το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, μεταξύ των οποίων τα διυλιστήρια πετρελαίου και το real estate, διατηρώντας στην κατοχή του ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων.

Αυτά τα προϊόντα εξαφανίζονται από τα ράφια

Λιγότερα προϊόντα είναι διαθέσιμα –πλέον -στα ράφια των σούπερ μάρκετ και οι επιλογές δεν είναι απεριόριστες. Αυτή είναι η νέα «πραγματικότητα» που βιώνει η οικονομία, σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς.

Ειδικότερα, κάποια προϊόντα λείπουν από τα ράφια, στην προσπάθεια των αλυσίδων να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα.

Εκπρόσωπος μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ μίλησε στα «ΝΕΑ» για τη μείωση της ποικιλίας στα ράφια, αναφέροντας αρχικά τις σοκολάτες ως παράδειγμα.

«Ως κατάστημα, έχουμε στις σοκολάτες σε ποσοστό 95% γεύσεις κλασικές -γάλακτος, αμυγδάλου, υγείας- και μόνο 5% κωδικούς με γεύσεις πιο εξειδικευμένες. Οι εταιρίες και τα σούπερ μάρκετ πάνε πίσω στα βασικά, είναι ελάχιστες οι εναλλακτικές στο ράφι».

Ένα άλλο παράδειγμα που αναφέρει ο ίδιος εκπρόσωπος είναι οι μαγιονέζες. «Θα δείτε την κλασική, την λάιτ, και τώρα τελευταία ένα μικρό μερίδιο με ελάχιστους κωδικούς που αφορά το ειδικό κοινό των βίγκαν. Οι επιλογές με διάφορα αρώματα και πρόσθετες γεύσεις εξαφανίζονται», σημείωσε.

Αναφορικά με τα γιαούρτια, σχολιάζει πως «υπάρχει η βασική ποικιλία, η εναλλακτική με φρούτα και τα προϊόντα χωρίς λακτόζη», ενώ τονίζει ότι ακόμα και στα απορρυπαντικά «που παλαιότερα έβρισκες με πολλά αρώματα, πλέον υπάρχει μια πορεία σταθερή με το βασικό προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον και σε συσκευασία οικολογική».

Τέλος, στα αναψυκτικά, ο ίδιος αναφέρει πως «μειώθηκε η ποικιλία σε γεύσεις και δόθηκε έμφαση στη συσκευασία από ανακυκλωμένο πλαστικό.»

Στροφή στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (PL) από τα σούπερ μάρκετ φαίνεται να κάνουν οι καταναλωτές στην Ελλάδα για να εξοικονομήσουν χρήματα, λόγω της ακρίβειας η οποία τους οδηγεί να βάζουν την «ποιότητα» πιο χαμηλά από την τιμή, σύμφωνα με το συμπέρασμα από έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), με δείγμα 2.000 καταναλωτές.

Συγκριτικά με το 2020, τόσο το 2021 όσο και το 2022, πολλοί περισσότεροι καταναλωτές θεωρούν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας παρέχουν καλύτερη σχέση ποιότητας τιμής, σε ποσοστό 50% έναντι 38% το προηγούμενο έτος.

Η διαφορά αυτή αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στις εξελίξεις στο καταναλωτικό κοινό, το διαθέσιμο εισόδημα λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας-μεταφορών και τις ανατιμήσεις των προϊόντων.

Την περίοδο 2019-2020 τα ποιοτικά κριτήρια κυριαρχούσαν στο σκεπτικό του αγοραστικού κοινού. Το 2019 το 37% των αγοραστών δήλωναν ότι αγόραζαν με βασικό κριτήριο την ποιότητα έναντι 31% με βάση τη χρηματική δαπάνη.

Πλέον, η εικόνα έχει αναστραφεί με το 39% να δηλώνει ότι αγοράζει με βάση τη χρηματική δαπάνη και το 29% με βάση τα ποιοτικά κριτήρια.

Το πρόβλημα με τους παραγωγούς

Υπάρχει, όμως, και ένα άλλο πρόβλημα: όσο οι παραγωγοί δέχονται πλήγματα από πανδημία και γεωπολιτικές εξελίξεις, τόσο λιγότερο οι πωλητές λιανικού εμπορίου μπορούν να ελέγξουν ποια προϊόντα θα διαθέτουν – και αυτό είναι κάτι που αναμένεται να εδραιωθεί.

Η πανδημία έχει προκαλέσει διαταραχές που επηρεάζουν τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις παραγωγής. Καθώς οι εργάτες είτε αρρωσταίνουν πιο συχνά είτε χρειάζεται να είναι λιγότεροι λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης, λιγότερα άτομα βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής και έτσι είναι πιο ακριβό να παράγεται η ίδια ποσότητα αγαθών.

Οι καταναλωτές μπορούν να θέλουν να δοκιμάζουν νέα προϊόντα, αλλά και αυτό είναι περίπλοκο: χρειάζεται διαφορετικός σχεδιασμός, συχνότερος καθαρισμός κατά τη διάρκεια της παραγωγής, πιο συχνές αλλαγές μηχανών.

Έτσι, λοιπόν, μια στρατηγική των παραγωγών για να αντέξουν την πολύπλοκη αυτή κατάσταση που έχει δημιουργήσει η πανδημία είναι να απλοποιήσουν τη ροή εργασίας.

Αυτό σημαίνει ότι μειώνονται οι ποικιλίες που παράγονται, για παράδειγμα είτε σε γεύσεις είτε σε επιλογές συσκευασίας. Θα έχετε την αγαπημένη σας κέτσαπ, αλλά δεν θα έχετε την έξτρα καυτερή κόκκινη σάλτσα με πιπεριές τσίλι.

Συμπερασματικά, τα άδεια ράφια και οι λιγότερες επιλογές ανάμεσα σε προϊόντα αποτελούν το χαρακτηριστικό της οικονομίας της πανδημίας και φαίνεται πως οι παράγοντες που το προκάλεσαν θα παραμείνουν, ακόμα και όταν η απειλή του κορωνοϊού σταματήσει να είναι τόσο άμεση.

Δυστυχώς, οι προκλήσεις της πανδημίας στους παραγωγούς και τα logistics θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αυτό που είναι δυνατό, όχι μόνο αυτό που είναι επιθυμητό. Η εποχή της αφθονίας και των ατέλειωτων επιλογών στο σούπερ μάρκετ μάλλον έφτασε στο τέλος της.

Κίνητρα για αύξηση της παραγωγής

Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων εξετάζει την παροχή περαιτέρω κινήτρων για αύξηση της παραγωγής ελληνικών αγροτικών προϊόντων, προκειμένου να μειώσουμε την εξάρτησή μας από άλλες χώρες.

Στη συζήτηση αναμένεται να τεθεί και το θέμα των μεγάλων αυξήσεων στο κόστος παραγωγής, που έχει υποστεί ο πρωτογενής τομέας και πιο συγκεκριμένα από την ενέργεια, τα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, γεγονός το οποίο έχει αποτυπωθεί και στα ράφια, δηλαδή στην…τσέπη του τελικού καταναλωτή.

Πάταξη της αισχροκέρδειας

Το ζήτημα της αισχροκέρδειας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης, κάτι το οποίο αποδεικνύεται και από τα τσουχτερά πρόστιμα που επιβάλλονται σε εταιρείες που εμφανίζουν πολύ υψηλά ποσοστά κερδοφορίας σε σχέση με πέρυσι, αλλά και στα πλαφόν που έχουν τεθεί στα περιθώρια αυτά.

Ηδη, πάντως, οι τιμές σε σχέση με πέρυσι είναι σημαντικά αυξημένες, αφού η μία μετά την άλλη επιχείρηση σε όλους σχεδόν τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, έχουν περάσει ανατιμήσεις προκειμένου να μπορέσουν να καλύψουν μέρος της δραματικής αύξησης του λειτουργικού τους κόστους.

Θυμίζουμε ότι ο πληθωρισμός Φεβρουαρίου στη χώρα μας διαμορφώθηκε στο 7,2% με τα σημαντικότερα είδη τροφίμων-ποτών να εμφανίζουν μέσες ετήσιες αυξήσεις ως εξής:

5,9% το ψωμί και τα δημητριακά

4,2% το μοσχαρίσιο κρέας

14,4% το αιγοπρόβειο κρέας

6,8% τα πουλερικά

3,6% τα ψάρια

6% τα γαλακτοκομικά και τα αυγά

16,8% τα έλαια

9,8% τα φρούτα

15,2% τα λαχανικά

4,1% ο καφές

1,7% η κατηγορία αναψυκτικού, μεταλλικού νερού και χυμών

Σε μία ετήσια περίοδο, βέβαια, κατά την οποία η μέση αύξηση στο ηλεκτρικό ρεύμα είναι 71,4%, του φυσικού αερίου 78,5%, του πετρελαίου θέρμανσης 41,5% και των καυσίμων/λιπαντικών 23,2%.

Αναψυκτικά – καφές – ποτά

Επιχειρώντας να δώσουμε μία εικόνα από τις επιχειρήσεις του F&B κλάδου, διαπιστώνουμε ότι στην αγορά του καφέ πέρασαν πέρυσι αυξήσεις μεταξύ 3%-10%, ανάλογα με την υποκατηγορία, ενώ ανάλογες ανατιμήσεις εκτιμώνται και για φέτος.

Ηδη οι καταναλωτές έχουν δει τις αυξήσεις τόσο στη λιανική (σούπερ μάρκετ), όσο και στα cafes.

Στον κλάδο των αναψυκτικών, η Coca-Cola 3E προχώρησε από τον περασμένο Ιανουάριο ανατιμήσεις 4,5% έως 6% σε όλα της τα προϊόντα, με τη μεσοσταθμική αύξηση στην τιμή να διαμορφώνεται στο 5,2%, για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στο λειτουργικό κόστος από ενέργεια και πρώτες ύλες.

Και οι άλλες εταιρείες ακολούθησαν. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η Λουξ προχώρησε σε κάποιες ανατιμήσεις τον περασμένο Ιανουάριο, οι οποίες κινήθηκαν στα επίπεδα του 4%, ενώ σε ανατιμήσεις της τάξης του 6%-7% προέβη και η ΕΨΑ, ενώ αν δεν αποκλιμακωθεί η κατάσταση σε διεθνές επίπεδο, δεν αποκλείεται να δούμε και νέο κύκλο αυξήσεων στον κλάδο.

Στην αγορά των ποτών, εντός του επόμενου τετραμήνου αναμένεται να προχωρήσει σε αυξήσεις τιμών στα προϊόντα της η Pernod Ricard Hellas, όπως ανέφερε πρόσφατα η διοίκηση της εταιρείας.

Πουλερικά

Αναφορικά με τον τομέα των πουλερικών, όπως ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πτηνοτροφίας (ΕΔΟΠ), Θάνος Αγγελάκης, «η κρεατοπαραγωγός πτηνοτροφία καλείται, μεταξύ άλλων, να διαχειριστεί τις σημαντικές αυξήσεις στο κόστος παραγωγής λόγω του συνδυασμού των ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες παρασκευής ζωοτροφών, στην ενέργεια και στις δαπάνες μεταφοράς.

Σύμφωνα με τον κ. Αγγελάκη, ενώ το κόστος παραγωγής αυξήθηκε κατά 40%, μετά την εμφάνιση της πανδημίας, οι ανατιμήσεις που έγιναν δεν ξεπερνούν το 12%.

Στις προτάσεις που έχει καταθέσει η ΕΔΟΠ συμπεριλαμβάνεται τόσο η αναζήτηση πηγών προμήθειας πρώτων υλών για ζωοτροφές από τρίτες χώρες, ως βραχυπρόθεσμη λύση, όσο και η στήριξη των παραγωγών για τη σπορά ελληνικών δημητριακών, ως μεσοπρόθεσμη λύση, που θα μειώσει το βαθμό εξάρτησης της χώρας μας από τις εισαγωγές.

Επιπλέον, η ενίσχυση κεφαλαίου κίνησης για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εκμεταλλεύσεων του κλάδου είναι αναγκαία για την τόνωση της ρευστότητας που είναι σήμερα απαραίτητη περισσότερο από ποτέ.

Διάφορα τρόφιμα

Στις κατηγορίες των οσπρίων-ρυζιών η Agrino πέρασε χαμηλές μονοψήφιες ανατιμήσεις, επιλέγοντας να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων στο λειτουργικό της κόστος, ενώ το ίδιο έπραξε στα αλλαντικά και η Νίκας.

Ακόμη, τα Χρυσά Αυγά έχουν προχωρήσει το τελευταίο πεντάμηνο σε δύο κύκλους ανατιμήσεων, ενώ σε ό,τι αφορά τα προϊόντα άρτου, τα οποία ήταν από τα πρώτα όπου είδαμε σημαντικές αυξήσεις, αναφέρουμε ότι μία από τις εταιρείες που προμηθεύουν με τέτοια προϊόντα τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, η Bake Hellas, από το ξεκίνημα της χρονιάς πέρασε μεσοσταθμικές αυξήσεις της τάξης του 16%, μετά από μία μικρή αρχική διορθωτική κίνηση, 4%, που είχε κάνει το περσινό καλοκαίρι.

Πηγή: xristika.gr