Αυξήσεις συντάξεων το 2023: Τα σενάρια και οι πίνακες με τα ποσά ανά ταμείο

Το ποσοστό της αύξησης που θα αποφασιστεί να δοθεί τελεί υπό την αίρεση των πρόσθετων μέτρων που θα χρειαστεί να λάβει η κυβέρνηση για να στηριχθούν τα εισοδήματα από τις επιπτώσεις που πυροδοτεί στο μέτωπο της ακρίβειας η φωτιά του πολέμου στην Ουκρανία.

Γράφει ο Κώστας Κατίκος

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι οι αυξήσεις θα δοθούν και θα είναι οι πρώτες που έρχονται ύστερα από το απαγορευτικό που είχε ψηφιστεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κατ’ απαίτηση της τρόικας. Το «πάγωμα» αρχικά ήταν μέχρι το 2021 και το 2018 επεκτάθηκε για έναν ακόμη χρόνο πιάνοντας και το 2022, παρότι το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε βγάλει αντισυνταγματική τότε τη σχετική τροπολογία του υπουργείου Εργασίας.

Το πακέτο των αυξήσεων στις συντάξεις από 1/1/2023 κοστολογείται περίπου στα 260 εκατ. ευρώ (τόσα είχαν υπολογιστεί στην τροπολογία του 2018 ότι θα εξοικονομούσε ο ΕΦΚΑ διατηρώντας στον «πάγο» τις συντάξεις και για το 2022).

Υπολογισμός

Η μέθοδος υπολογισμού για τις αυξήσεις (ν. 4387/2016 και ν. 4670/2020) βασίζεται κατά 50% στον ρυθμό ανάπτυξης και άλλο ένα 50% στην αύξηση του πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό της αύξησης για το 2023 θα είναι ίσο με το μισό του ρυθμού ανάπτυξης και με το μισό της αύξησης του πληθωρισμού. Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν στο τραπέζι αυτήν τη στιγμή και όπως έχει ήδη αποκαλύψει ο «Ε.Τ.» σε πρόσφατο δημοσίευμά του (Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου) τα στοιχεία ανάπτυξης και πληθωρισμού συνηγορούν σε μια αύξηση συντάξεων τουλάχιστον 4% από το 2023. Η ανάπτυξη για φέτος προβλέπεται κοντά στο 4,9% και ο πληθωρισμός σε 3%-4%. Το μισό της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, δηλαδή 2,45% και 1,5% με 2%, άρα σύνολο 4% με 4,5%, θα πάει για αυξήσεις συντάξεων.

Η κατάσταση είναι ρευστή όμως λόγω του Ουκρανικού Ζητήματος και οι προβλέψεις μπορεί να αναθεωρηθούν αφήνοντας μικρότερα περιθώρια για αντισταθμιστικά μέτρα τόνωσης των εισοδημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν και τις αυξήσεις συντάξεων.

Οι αυξήσεις μπορεί να είναι οριζόντιες με ενιαίο ποσοστό (π.χ. 4%) για όλους τους συνταξιούχους, ανεξαρτήτως ποσού σύνταξης, ή και κλιμακωτές, ώστε να δοθεί μεγαλύτερο μερίδιο στους χαμηλοσυνταξιούχους.

Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να ενισχύσει περισσότερο τους συνταξιούχους που παίρνουν έως 600 με 650 ευρώ τον μήνα, δεν είναι απίθανο να δοθεί αύξηση πάνω από 4,5% σε αυτούς και να είναι χαμηλότερη, στο 2,5% για τις υψηλότερες συντάξεις.

Η συνταγή των κλιμακωτών αυξήσεων είχε δοκιμαστεί στο παρελθόν (πριν από τα Μνημόνια).

Τι θα γίνει με τις προσωπικές διαφορές

Αρκετοί συνταξιούχοι με χρόνο ασφάλισης κάτω των 30 ετών, που λαμβάνουν προσωπική διαφορά από τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου, ενδέχεται να μη δουν την αύξηση στην τσέπη, γιατί θα συμψηφιστεί με το ποσό της προσωπικής τους διαφοράς. Στην ουσία, αν έχουν προσωπική διαφορά στη σύνταξη 100 ευρώ και πάρουν αύξηση 40 ευρώ, η αύξηση θα ισοφαριστεί με την αντίστοιχη προσωπική διαφορά, η οποία από τα 100 ευρώ θα πέσει στα 60 ευρώ.

Το ίδιο θα συμβεί με συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και έσβησαν ένα μέρος της προσωπικής τους διαφοράς με τον νέο επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση, πλην όμως έχουν υπόλοιπο, το οποίο θα συμψηφιστεί με τις αυξήσεις του 2023 και τις επόμενες.

Από την άλλη, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά που θα πάρουν όλη την αύξηση στην τσέπη, όπως, επίσης, υπάρχουν και πάρα πολλοί που με τον επανυπολογισμό κατάφεραν να ρίξουν την προσωπική διαφορά στα 60 ευρώ ή στα 30 ευρώ ή ακόμα και στα 11 ευρώ και θα τη μηδενίσουν με την αύξηση του 2023 και ένα μέρος της αύξησης που θα περισσέψει μετά τον μηδενισμό της προσωπικής διαφοράς θα το πάρουν στην τσέπη τους.

Οι αυξήσεις ανά Ταμείο και έτη ασφάλισης

Σύμφωνα με τους αναλυτικούς πίνακες που αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, οι αυξήσεις ανά Ταμείο με βασικό σενάριο 4% για το 2023 διαμορφώνονται κατά μέσο όρο:

• Στα 30 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του ΙΚΑ.
• Στα 87 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους των Ειδικών Ταμείων ΔΕΚΟ και Τραπεζών.
• Στα 33 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του ΟΑΕΕ.
• Στα 45 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
• Στα 20 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΟΓΑ.
• Στα 46 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΝΑΤ.
• Στα 43 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΕΤΑΑ.
• Στα 54 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.

Οι επιμέρους αυξήσεις όμως με βάση τα έτη ασφάλισης και την κατηγορία σύνταξης (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) είναι διαφορετικές και μεταβάλλουν τη συνολική εικόνα.

Για παράδειγμα και σύμφωνα με τους πίνακες που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής με ένα σενάριο αύξησης 4% το 2023:

1 Οι παλαιοί συνταξιούχοι γήρατος του ΙΚΑ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα έχουν μέση σύνταξη στα 1.106 ευρώ από 1.063 ευρώ τώρα (αύξηση 43 ευρώ). Με 25 έως 30 έτη στην ίδια κατηγορία η αύξηση βγαίνει 29 ευρώ και η μέση σύνταξη στα 760 ευρώ από 730 ευρώ σήμερα, ενώ στους χαμηλοσυνταξιούχους η αύξηση είναι της τάξης των 20 ευρώ και η μέση σύνταξη στα 496 ευρώ. Τις ίδιες αυξήσεις θα έχουν και οι νέοι συνταξιούχοι (μετά τον Μάιο του 2016) του ΙΚΑ.

2 Οι νέοι συνταξιούχοι γήρατος από Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών με περισσότερα από 30 έτη θα κερδίσουν 92 ευρώ με τη μέση σύνταξη στα 2.388 ευρώ (μικτά) από 2.296 ευρώ που είναι τώρα.

3 Οι νέοι συνταξιούχοι γήρατος του ΟΑΕΕ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα κερδίσουν 39 ευρώ και η μέση σύνταξη θα ανέβει στα 1.007 ευρώ.

4 Οι νέοι συνταξιούχοι αναπηρίας του ΙΚΑ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα κερδίσουν 38 ευρώ και η μέση σύνταξη θα ανέβει στα 1.000 ευρώ. Με 25 έως 30 έτη η αύξηση βγαίνει στα 30 ευρώ και η μέση σύνταξη για το 2023 στα 769 ευρώ.

ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ 2023 ΓΙΑ 843.837 ΠΑΛΑΙΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΙΚΑ (ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 2016)

Ετη ασφάλισης συνταξιούχων	Συντάξεις γήρατος				Συντάξεις αναπηρίας				Συντάξεις θανάτου
	Δικαιούχοι	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση	Δικαιούχοι	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση	Δικαιούχοι	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση
Εως 20 έτη	204.267	477	19	496	57.737	458	18	477	107.281	371	15	386
Με 20 έως 25 έτη	91.752	585	23	608	8.592	623	25	648	28.818	397	16	413
Με 25 έως 30 έτη	78.889	730	29	760	5.630	760	30	791	22.143	457	18	475
Με 30 έτη και άνω	196.331	1.063	43	1.106	2.931	928	37	965	39.466	635	25	661

ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ 2023 ΓΙΑ 400.000 ΝΕΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΜΕ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 2016

Ταμεία και έτη ασφάλισης συνταξιούχων	Συντάξεις γήρατος			Συντάξεις αναπηρίας			Συντάξεις θανάτου
ΙΚΑ	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση
Εως 20 έτη	487	19	507	432	17	449	361	14	375
Με 25 έως 30 έτη	717	29	745	739	30	769	503	20	523
Με 30 έτη και άνω	1.071	43	1.114	961	38	1.000	703	28	731
ΔΕΚΟ & Τραπεζών
Εως 20 έτη	707	28	735	592	24	616	411	16	427
Με 25 έως 30 έτη	1.495	60	1.554	1.279	51	1.330	663	27	689
Με 30 έτη και άνω	2.296	92	2.388	1.889	76	1.965	876	35	911
ΟΑΕΕ
Εως 20 έτη	490	20	509	425	17	442	344	14	358
Με 25 έως 30 έτη	691	28	719	683	27	711	443	18	461
Με 30 έτη και άνω	968	39	1.007	830	33	863	580	23	603
ΟΓΑ
Εως 20 έτη	367	15	382	351	14	365	359	14	373
Με 25 έως 30 έτη	522	21	542	509	20	530	412	16	428
Με 30 έτη και άνω	567	23	590	547	22	569	410	16	426
ΕΤΑΑ
Εως 20 έτη	521	21	542	493	20	513	334	13	347
Με 25 έως 30 έτη	773	31	803	880	35	915	504	20	524
Με 30 έτη και άνω	1.106	44	1.150	1.051	42	1.093	708	28	737
ΝΑΤ
Εως 20 έτη	690	28	717	523	21	544	384	15	399
Με 25 έως 30 έτη	1.031	41	1072	809	32	841	629	25	654
Με 30 έτη και άνω	1.350	54	1.404	624	25	649	777	31	808
ΕΤΑΠ-ΜΜΕ
Εως 20 έτη	527	21	548	548	22	570	401	16	417
Με 25 έως 30 έτη	969	39	1008	804	32	836	648	26	674
Με 30 έτη και άνω	1.548	62	1.610	1.381	55	1.436	893	36	928

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 2016)

Ετη ασφάλισης συνταξιούχων	Συντάξεις γήρατος			Συντάξεις θανάτου
	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση	Σύνταξη 2022	Αύξηση 1/1/2023 (*)	Σύνταξη 2023 με αύξηση
Με 25 έως 30 έτη	757	30	787	530	21	551
Με 30 έτη και άνω	1083	43	1.126	758	32	788

• ΠΟΣΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΙΚΤΑ ΜΕ ΣΕΝΑΡΙΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ ΑΥΞΗΣΗΣ 4% ΓΙΑ ΤΟ 2023