Με την ολοκλήρωση των εορτών το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ πραγματοποίησε την καθιερωμένη περιοδική έρευνα για την κίνηση των εμπορικών καταστημάτων κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου 2021.
Όπως συνάγεται από τα αποτελέσματα της έρευνας, αποτελεί κοινό τόπο ότι η αγορά τα τελευταία δύο χρόνια λειτουργεί υπό μη κανονικές συνθήκες. Η διάρκεια της πανδημίας Covid-19 αλλά και οι πρόσφατα εξαιρετικά ισχυρές ανατιμήσεις των τιμών ενέργειας, ήρθαν να προσθέσουν νέα εμπόδια σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου παραδοσιακά πραγματοποιούν μεγάλο μέρος του ετήσιου κύκλου εργασιών τους. Επομένως, η αποκατάσταση της κανονικότητας θα αναβάλλεται για όσο διάστημα η πανδημία του Covid-19 θα παραμένει επικίνδυνη και θα διατηρούνται οι περιορισμοί. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να λησμονείται πως οι απώλειες των επιχειρήσεων του 2020 και του 2021 έχουν ήδη ενσωματωθεί στο ενεργητικό κάθε επιχείρησης, εξέλιξη που σημαίνει πως ο επιχειρηματικός κόσμος θα χρειαστεί χρόνο όχι μόνο μέχρι την επιστροφή στην κανονικότητα αλλά ακόμα και μετά από αυτή.
Για την ανάγνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα καταστήματα πέρυσι λειτούργησαν υπό περιορισμούς (λειτουργία με click awayαπό τις 13/12 έως την 31/12), ενώ μετά την Πρωτοχρονιά ανεστάλη ουσιαστικά η λειτουργία των φυσικών καταστημάτων μέχρι τις 18/01. Αλλά και εφέτος οι επισκέψεις στα καταστήματα έγιναν κατόπιν επίδειξης σχετικού πιστοποιητικού (εμβολιασμού/ νόσησης/ rapidtest), πρακτική που επιβάρυνε τις επιχειρήσεις και δεν λειτούργησε ευνοϊκά για το καταναλωτικό κοινό. Σε κάθε περίπτωση, η σύγκριση με την περυσινή περίοδο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της ακριβώς τις ισχυρές πιέσεις που είχε δεχθεί η αγορά (φαινόμενο base effect).
Σύνοψη Αποτελεσμάτων
1. Το πρώτο ερώτημα αφορούσε στο βαθμό ικανοποίησης από τον Χριστουγεννιάτικο τζίρο. Για το 43% των επιχειρήσεων η κίνηση κατά την εορταστική περίοδο 2021 ήταν μέτρια. Αντίθετα, τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες (43%) δήλωσαν λίγο έως καθόλου ικανοποιημένοι. Μόνο μία στις επτά επιχειρήσεις εμφανίζεται πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένη από τις επιδόσεις της κατά την εορταστική περίοδο .
2. Το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ συνέκρινε την ίδια περίοδο τόσο με την αντίστοιχη του 2020 όσο με εκείνη του 2019, πριν δηλαδή την εμφάνιση της πανδημίας. Έτσι, η εικόνα για την κίνηση στην αγορά σε σχέση με το 2020 ήταν μεικτή, αφού το 33% των επιχειρήσεων κατέγραψε μείωση πωλήσεων, ενώ το 36% κατέγραψε άνοδο και το 31% παρέμεινε στα ίδια επίπεδα. Σε αντιδιαστολή με το 2019 ο τζίρος υποχώρησε για το 68% των επιχειρήσεων.
3. Εντούτοις, από την έρευνα προκύπτει πως οι επιχειρήσεις που είχαν τη δυνατότητα πωλήσεων και εκτός φυσικών καταστημάτων (τηλεφωνικές παραγγελίες, πωλήσεις μέσω κοινωνικών δικτύων, site, e–shop) εμφάνισαν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι από αυτές το 32% απέκτησε τη δυνατότητα να πραγματοποιεί πωλήσεις εκτός φυσικών καταστημάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας .
4. Παραδοσιακά, η καλύτερη περίοδος των εορτών, είναι η εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα, τάση που επιβεβαιώθηκε και φέτος. Ειδικότερα το 56% των επιχειρηματιών δήλωσε ότι είχε εντονότερη αγοραστική κίνηση την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα ενώ το 30% σημείωσε υψηλότερες πωλήσεις την εβδομάδα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς .
5. Οι αναταράξεις που προηγήθηκαν στην αγορά ώθησαν τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε προσφορές και κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου . Αυτή η επιχειρηματική πρακτική φαίνεται να παγιώνεται τελευταία ως μέσο για την ενίσχυση του εορταστικού τζίρου. Αν μάλιστα εξαιρεθούν τα τρόφιμα, τότε το μερίδιο των επιχειρήσεων που προχώρησαν σε προσφορές κατά την περίοδο αναφοράς ενισχύεται στο 50%.
6. Το δε ύψος των προσφορών κινήθηκε σε αρκετά υψηλά επίπεδα, καθώς δύο στις τρεις επιχειρήσεις υιοθέτησαν εκπτώσεις από 10% έως 30% .
7. Παρά το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον το 77% των επιχειρήσεων κάλυψαν τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο (Οικονομική Εφορία και Ασφαλιστικά Ταμεία), εξέλιξη που ενδεχομένως να οφείλεται και στο σχετικό υποστηρικτικό πλαίσιο.
8. Επιπλέον, διαφοροποιήσεις παρατηρούνται και με βάση τη γεωγραφική περιοχή δραστηριοποίησης της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις, σε σχέση με εκείνες της Β. Ελλάδας. Το στοιχείο αυτό μπορεί να ερμηνευτεί από την τόνωση των εισοδημάτων εξαιτίας της θετικής τουριστικής περιόδου αλλά και από τα σχετικά υψηλά ποσοστά εμβολιασμού που διευκόλυναν και τις επισκέψεις στην αγορά.
9. Η ιδιαίτερα υψηλή αύξηση του ενεργειακού κόστους έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων αφού έξι στις δέκα δήλωσαν ότι ο αρνητικός αντίκτυπος αξιολογείται από πολύ έως πάρα πολύ ισχυρός .
10. Σε επιμέρους κλαδικό επίπεδο, υψηλότερη επιβάρυνση φαίνεται να έχουν τα τρόφιμα εξαιτίας και της φύσης της λειτουργίας τους αφού στηρίζονται στη συστηματικότερη χρήση συσκευών υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης (π.χ. ψυγεία). Αντίθετα, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις ένδυσης υπόδησης εκτιμούν ότι θα επηρεαστούν μεν αλλά σε μέτριο βαθμό.
11. Παρά τις πιέσεις που έχουν δεχθεί σωρευτικά οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, περισσότερες από τις μισές θα εξαντλήσουν κάθε δυνατότητα απορρόφησης των τιμών από τις ίδιες. Εντούτοις, εκείνοι οι επιμέρους κλάδοι που επηρεάζονται εντονότερα, άμεσα ή έμμεσα (πχ λόγω μεταφορικού κόστους), είναι λιγότερο πιθανό να απορροφήσουν τις αυξήσεις των τιμών (όπως οι κλάδοι τροφίμων, οικιακού εξοπλισμού).
12. Το κλίμα στην αγορά παραμένει αβέβαιο και γεμάτο προκλήσεις, καθώς οι πρώτες ημέρες της φετινής χειμερινής εκπτωτικής περιόδου κινούνται ήδη υποτονικά. Ειδικότερα, σχεδόν τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες προβλέπουν ότι ο τζίρος τους κατά τη φετινή εκπτωτική περίοδο θα κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα και μόλις ένας στους δέκα θεωρεί ότι θα κινηθεί ανοδικά .
Η Πρόεδρος της Ο.Ε.Ε.Ε
Παρασκευή Αγιοστρατίτη
