Αναδρομικά για 6 κατηγορίες συνταξιούχων: Ποιοι και πότε θα τα πάρουν

Πρόκειται για διεκδικήσεις που προέρχονται:

1. Από περικοπές 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις.
2. Από περικοπή των Δώρων.
3. Από καθυστερημένους επανυπολογισμούς συντάξεων.
4. Από προσαυξήσεις λόγω βαρέων ενσήμων στις νέες συντάξεις των δημοτικών υπαλλήλων.
5. Από την επιστροφή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για τα έτη 2017 και 2028 στους συνταξιούχους του Δημοσίου που λαμβάνουν πάνω από 1.400 ευρώ.
6. Από δικαστική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για αύξηση των συντάξεων χηρείας που εκδόθηκαν μετά το 2016 στο 70% της αρχικής σύνταξης του θανόντος αντί για το 70% της επανυπολογισμένης και μικρότερης σύνταξης.

Δικαιούχοι των αναδρομικών είναι όλοι οι συνταξιούχοι που ανήκουν σε μια από τις παραπάνω 6 κατηγορίες και υπολογίζονται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο. Το ποιοι θα τα πάρουν όμως, πότε και με ποιον τρόπο δεν έχει αποφασιστεί ακόμη καθώς ένα κομμάτι επιστροφών έχει να κάνει με την υλοποίηση των δικαστικών αποφάσεων, ένα άλλο έχει να κάνει με καθυστερήσεις του ΕΦΚΑ στην εφαρμογή ψηφισμένων νομοθετικών διατάξεων (επανυπολογισμοί, βαρέα ΟΤΑ κ.ά). και ένα τρίτο κομμάτι αφορά τους συνταξιούχους που δεν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια.

Τα «σίγουρα» αναδρομικά είναι αυτά για τα οποία έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις (ΣτΕ και Ελεγκτικού Συνεδρίου) και αφορούν τις επιστροφές 11μήνου στις επικουρικές, τις επιστροφές της ΕΑΣ αλλά και την αναπροσαρμογή των συντάξεων χηρείας.

Ωστόσο, παρά τις αποφάσεις, η κυβέρνηση δεν έχει επιστρέψει τα ποσά επικαλούμενη το υψηλό κόστος. Για τα αναδρομικά όμως που έχουν ήδη επιδικαστεί, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να δώσει λύση και να πάρουν τα χρήματά τους οι συνταξιούχοι.

Εδικά για τα αναδρομικά σε επικουρικές και ΕΑΣ, το κόστος υπολογίζεται γύρω στα 700 εκατ. ευρώ. Στις επικουρικές διεκδικούν τα αναδρομικά με αγωγές περίπου 370.000 συνταξιούχοι, με το κόστος των επιστροφών να ανέρχεται γύρω στα 300 εκατ. ευρώ, ενώ η επιστροφή της ΕΑΣ για δύο έτη (2017 και 2018) αφορά 350.000 συνταξιούχους του Δημοσίου με κόστος 400 εκατ. ευρώ.

Η εμπλοκή που ανέκυψε στα αναδρομικά των δικαστικών αποφάσεων είναι προσωρινή μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για τα Δώρα που εκδικάζεται τον ερχόμενο Απρίλιο στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για τα Δώρα, παγώνει η εκδίκαση των προσφυγών που έχουν ασκηθεί από περίπου 370.000 συνταξιούχους, οι οποίοι διεκδικούν αναδρομικά Δώρων και επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016. Η υπόθεση δεν αφορά τις μειώσεις που επιβλήθηκαν στις επικουρικές συντάξεις, που σημαίνει ότι ακόμη και αν το ΑΕΔ απορρίψει την επιστροφή των Δώρων, οι συνταξιούχοι έχουν να πάρουν τα αναδρομικά για τις επικουρικές τους.

Τα Δώρα έφτασαν στο Ειδικό Δικαστήριο από τον Αρειο Πάγο, ο οποίος απέρριψε προσφυγή συνταξιούχου της Τραπέζης της Ελλάδος και διαφώνησε με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκριναν ότι η κατάργηση των Δώρων είναι αντισυνταγματική.

Σύνταξη: Απόφαση για τα Δώρα επικουρικών στις 17 Απριλίου

Η νέα δίκη για τα Δώρα θα διεξαχθεί στο ΑΕΔ στις 17 Απριλίου, αυτή τη φορά από το Ειδικό Δικαστήριο, μετά τη διαφωνία του Αρείου Πάγου με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (2287-2288/2015) που έκριναν ότι η κατάργηση των Δώρων είναι αντισυνταγματική και οι συνταξιούχοι δικαιούνται να πάρουν από τα Δώρα τους αναδρομικά 11 μηνών. Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ, με μια νέα απόφασή του (την 1342/2023), έκρινε ότι τα Δώρα για τις επικουρικές έχουν καταργηθεί πλήρως για τους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ μετά το νόμο Κατρούγκαλου. Η απόφαση αυτή δεν ακυρώνει τα αναδρομικά Δώρων του 11μήνου Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, και κυρίως δεν εμπόδισε την έκδοση θετικών αποφάσεων από τα Πρωτοδικεία, μέχρι που έγινε η παραπομπή των Δώρων από τον Αρειο Πάγο στο Ειδικό Δικαστήριο και τα Πρωτοδικεία ανέστειλαν την έκδοση νεότερων αποφάσεων.

Ο λόγος που ο Αρειος Πάγος με την 1509/2023 απόφασή του ήρθε σε πλήρη αντίθεση με την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι επειδή απέρριψε αγωγή συνταξιούχου της Τραπέζης της Ελλάδος ο οποίος διεκδικεί από τον ασφαλιστικό οργανισμό της ΤτΕ την επιστροφή όλων των Δώρων από το 2013 και μετά, συνολικό ποσό 16.162 ευρώ.

Με αφορμή αυτή την υπόθεση ο Α.Π. παραπέμπει το θέμα της κατάργησης των Δώρων για νέα κρίση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.

Στην απόφασή του πάντως ο Α.Π. αναφέρει ότι η κατάργηση των Δώρων από τις επικουρικές μπορεί να είναι επιτρεπτή εφόσον «δεν τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπρεπής διαβίωση των συνταξιούχων», ενώ ειδικά για τους συνταξιούχους της ΤτΕ παρατηρεί ότι, μετά την κατάργηση των Δώρων, το ύψος της σύνταξης των συνταξιούχων της Τραπέζης της Ελλάδος που πλήττονται από την επίμαχη ρύθμιση εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο από αυτό της μέσης κύριας και επικουρικής σύνταξης που χορηγεί το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και δεν τίθεται ζήτημα διακινδύνευσης της αξιοπρεπούς διαβίωσής τους.

Σύνταξη: Τα σενάρια πληρωμών που είναι στο τραπέζι

Για την πληρωμή αναδρομικών, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις», εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια και η κυβέρνηση αναμένεται ότι θα ανοίξει τα χαρτιά της όταν εκδοθεί η νέα απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου για την τύχη των Δώρων και κλείσει οριστικά ο κύκλος των δικαστικών αποφάσεων σε ανώτατο επίπεδο.

Τα σενάρια πληρωμών στα αναδρομικά περιλαμβάνουν 5 εκδοχές:

1. Να πληρωθούν με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 600 ως 800 ευρώ οι συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δικαστικά και όσοι έχουν εκκρεμείς δίκες να περιμένουν τα αναδρομικά που θα τους βγάλουν τα δικαστήρια. Το κόστος υπολογίζεται σε 1,4 δισ. ευρώ. Αν φύγουν τα Δώρα, το κόστος πέφτει στα 900 εκατ. ευρώ.
2. Να πληρωθούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές και κανείς άλλος. Με αυτό το σενάριο θα πάρουν επιστροφές ως και 4.000 ευρώ από περικοπές επικουρικών συντάξεων και Δώρων περίπου 370.000 συνταξιούχοι από όλα τα Ταμεία οι οποίοι κατέθεσαν αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020. Το κόστος των επιστροφών ανέρχεται περίπου στα 750 εκατ. ευρώ.
3. Να επιστραφούν αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους που είχαν περικοπές σε επικουρικές συντάξεις, Δώρα επικουρικής, Δώρα κύριας σύνταξης και μειώσεις από την ΕΑΣ όσον αφορά τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή παίρνουν αναδρομικά όλοι, δηλαδή 1,5 εκατ. συνταξιούχοι. Το κόστος φτάνει στα 2,3 δισ. ευρώ. Αν αποφασιστεί κάτι τέτοιο, τότε η πληρωμή τους θα γίνει με δόσεις, ίσως και σε 5 χρόνια.
4. Να επιστραφούν αναδρομικά σε όσους έχουν καταθέσει αγωγές όσον αφορά τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και να πληρωθούν αναδρομικά από την ΕΑΣ σε όλους τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Το κόστος φτάνει περίπου στα 700 εκατ. ευρώ χωρίς τα Δώρα.

5.Να επιστραφούν αναδρομικά μόνον σε όσους έχουν κάνει αγωγές για τις επικουρικές και, αν το ΑΕΔ αποφασίσει υπέρ των Δώρων, τότε να επιστραφούν τα Δώρα ενός 11μήνου σε όλους ανεξαιρέτως τους συνταξιούχους, με κόστος πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.

Ε&Α Ποιοι συνταξιούχοι πληρώνονται τα αναδρομικά τους;

Πληρωμές αναδρομικών για επικουρικές συντάξεις και Δώρα γίνονταν μέχρι πρότινος από τον ΕΦΚΑ σε συνταξιούχους που δικαιώνονταν με τις πρωτόδικες αποφάσεις. Μέχρι και τον ερχόμενο Απρίλιο τουλάχιστον που θα διεξαχθεί η νέα δίκη για τα Δώρα στο Ειδικό Δικαστήριο πλέον (με αναπομπή από τον Αρειο Πάγο), τα Πρωτοδικεία ανέστειλαν την εκδίκαση των αναδρομικών. Στις περιπτώσεις όμως που οι συνταξιούχοι έχουν στα χέρια τους τις δικαστικές αποφάσεις και τις πηγαίνουν στον ΕΦΚΑ, τότε η Νομική Υπηρεσία του δίδει εντολή για πληρωμή των αναδρομικών. Τα επιδικασθέντα αναδρομικά πληρώνονται και με τόκους 3, 4 ή και 5 ετών. Για αναδρομικά 1.000 ευρώ οι τόκοι 5ετίας ανέρχονται περίπου στα 400 ευρώ, ενώ για αναδρομικά 3.000 ευρώ και 4.000 ευρώ, οι τόκοι ξεπερνούν τα 1.200 ευρώ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ