Αναδρομικά: Κόφτες στις επιστροφές με εγκύκλιο – Ποιοι οι χαμένοι

Εξίσου μεγάλα είναι και τα ποσά από την προσαύξηση των επιπλέον εισφορών που έχουν λαμβάνειν και συνταξιούχοι από άλλα Ταμεία, όπως των αεροπορικών εταιριών, της ΕΡΤ, των υπαλλήλων του ΝΑΤ που ασφαλίζονται στο επικουρικό ταμείο του Εμπορικού Ναυτικού (ΤΑΠΙΕΝ), καθώς και άλλων Ταμείων.

Δικαιούχοι της προσαύξησης όμως δεν είναι όλοι οι συνταξιούχοι και ας κατέβαλαν επιπλέον εισφορές. Κατά το υπουργείο Εργασίας, την προσαύξηση δικαιούνται οι παλαιοί ως το 1992 ασφαλισμένοι σε ταμεία επικουρικής ασφάλισης που είχαν εισφορές υψηλότερες από το 6%, με την προϋπόθεση ότι συνταξιοδοτούνται μετά τις 13/5/2016 που προβλέπεται να παίρνουν προσαύξηση τόσο στην κύρια όσο και στην επικουρική σύνταξη οι ασφαλισμένοι που κατέβαλαν εισφορές υψηλότερες από το 20% στην κύρια ασφάλιση και από το 6% στην επικουρική.

Ο νόμος δεν κάνει όμως διαχωρισμό σε παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, δηλαδή σε όσους είχαν ασφαλιστεί πριν και μετά το 1993, αλλά θέτει μόνον ως κομβικό σημείο για την καταβολή της προσαύξησης την ημερομηνία συνταξιοδότησης με δικαιούχους τους συνταξιούχους μετά το νόμο Κατρούγκαλου (μετά τις 13/5/2016), που άλλαξε και επί το δυσμενέστερο ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να αποκλειστούν οι ασφαλισμένοι μετά το 1993 από την προσαύξηση σύνταξης, εφόσον κατέβαλαν αυξημένες εισφορές.

Ωστόσο, σε σχετικό έγγραφο του υπουργείου (της 30/6/2020 αναφορικά με την προσαύξηση στις επικουρικές των συνταξιούχων της Εμπορικής Τράπεζας) αναφέρεται ότι η προσαύξηση τω επικουρικών αφορά μόνον τους παλαιούς ως 31/12/1992 ασφαλισμένους που κατέβαλαν εισφορές υψηλότερες του 6%, με την προϋπόθεση ότι συνταξιοδοτήθηκαν μετά τις 13/5/2016. Πάνω σε αυτήν την ερμηνεία έρχεται μία νεότερη και χειρότερη «εκδοχή» με έγγραφο-«βόμβα» το οποίο δεν βγήκε μέχρι σήμερα στη δημοσιότητα (δεν είχε αναρτηθεί ποτέ στη Διαύγεια) και λέει ουσιαστικά, ειδικώς για το Ταμείο της Εμπορικής, ότι δεν δικαιούνται την προσαύξηση όχι μόνον όσοι είχαν βγει στη σύνταξη πριν τις 13/5/2016 (που άλλωστε δεν ήταν σε ισχύ ο νόμος Κατρούγκαλου) αλλά και όσοι είχαν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν τις 13/5/2016 ασχέτως αν υπέβαλαν αίτηση για σύνταξη μετά τις 13/5/2015!

Το έγγραφο-«βόμβα» της Γενικής Διεύθυνσης Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών του ΕΦΚΑ φέρει ημερομηνία 14/11/2023 και έρχεται για πρώτη φορά στη δημοσιότητα μέσα από τη δημοσιογραφική έρευνα του «Ελεύθερου Τύπου» και του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις».

Τι λέει λοιπόν το εν λόγω έγγραφο; Οτι οι συνταξιούχοι της πρώην Εμπορικής Τράπεζας θα πρέπει να πάρουν την προσαύξηση στις επικουρικές τους συντάξεις εφόσον είναι ασφαλισμένοι ως το 1992 και θεμελιώνουν δικαίωμα σε σύνταξη (με προσυνταξιοδοτικό καθεστώς) μετά τις 13/5/2016. Οσοι δηλαδή συμπληρώνουν είτε την ηλικία είτε και τα χρόνια ασφάλισης που απαιτούνται για να βγουν στη σύνταξη μετά τις 13/5/2016, θα πάρουν και την προσαύξηση στις επικουρικές τους συντάξεις ανάλογα με τις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν. Οσοι όμως είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με την απαιτούμενη ηλικία και τα έτη ασφάλισης και πριν τις 13/5/2016, αλλά αποφάσισαν να συνταξιοδοτηθούν μετά τις 13/5/2016, αποκλείονται της προσαύξησης και θα πάρουν την επικουρική χωρίς να υπολογιστούν οι επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν!

Το έγγραφο περιορίζει ασφαλιστικά δικαιώματα με κριτήριο όχι την ημερομηνία συνταξιοδότησης αλλά το χρόνο κατά τον οποίο θα μπορούσαν να αποχωρήσουν οι ασφαλισμένοι και για τον οποιονδήποτε λόγο δεν το έπραξαν! Η ερμηνεία αυτή έρχεται σε αντίθεση με το νόμο.

Αν τα όσα αναφέρει το έγγραφο υιοθετηθούν από τη Διοίκηση του ΕΦΚΑ, τότε καθίσταται προφανές ότι από τους δυνητικά ως 300.000 συνταξιούχους που είχαν καταβάλει αυξημένες εισφορές για επικουρική σύνταξη στα Ταμεία τους θα αποκλειστούν οι περισσότεροι και είναι βέβαιο ότι θα ασκηθούν προσφυγές από τους συνταξιούχους.

Γιατί δεν υπολογίστηκαν οι προσαυξήσεις των επιπλέον εισφορών κατά την απονομή των επικουρικών συντάξεων μετά τις 13/5/2016;

Οι επικουρικές συντάξεις όλων όσοι είχαν καταβάλει τις έξτρα εισφορές υπολογίστηκαν σαν να είχαν πληρώσει την κανονική εισφορά 6% χωρίς να έχει αποδοθεί το συμπλήρωμα σύνταξης από τις επιπλέον εισφορές, επειδή ο ΕΦΚΑ δεν είχε ετοιμάσει το κατάλληλο λογισμικό πρόγραμμα για να κάνει τους απαιτούμενους επανυπολογισμούς.

Το κεφάλαιο αυτό ανοίγει τώρα και ο ΕΦΚΑ είναι σε θέση να προχωρήσει στον επανυπολογισμό χιλιάδων επικουρικών συντάξεων αποδίδοντας την ανάλογη προσαύξηση 0,075% για τις εισφορές άνω του 6%.

 Αναδρομικά επικουρικών ως 18.673 ευρώ για συνταξιούχους τραπεζών

Στα παραδείγματα και τους αποκαλυπτικούς πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» τα αναδρομικά από τις αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις εξαιτίας των υψηλών εισφορών φτάνουν ως και τις 18.673 ευρώ για τους συνταξιούχους από Ταμεία τραπεζών.

Για παράδειγμα:

1. Συνταξιούχος από το Ταμείο της ΑΤΕ που αποχώρησε το 2020 με 30 έτη (πλήρης σύνταξη) σε ηλικία 62 ετών με συντάξιμο μισθό 1.610 ευρώ ως το 2014 και επιπλέον εισφορά 6% (σύνολο 12%) παίρνει επικουρική 335 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση 278 ευρώ με αναδρομικά 13.323 ευρώ. Μετά την αύξηση η επικουρική του σύνταξη θα ανέλθει στα 613 ευρώ.
2. Συνταξιούχος της Εμπορικής που αποχώρησε το 2021 με 35 έτη (πλήρης σύνταξη) σε ηλικία 60 ετών με συντάξιμο μισθό 4.269 ευρώ ως το 2014 και επιπλέον εισφορά 6% (σύνολο 12%) παίρνει επικουρική 635 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση 519 ευρώ με αναδρομικά 18.673 ευρώ. Μετά την αύξηση η επικουρική του σύνταξη θα ανέλθει στα 1.154 ευρώ.

Τα αναδρομικά για επικουρικές ΕΡΤ και άλλων Ταμείων

Σε άλλα Ταμεία που είχαν υψηλές εισφορές (επικουρικό ΕΡΤ, κ.ά.) τα ποσά από την προσαύξηση εισφορών στις επικουρικές συντάξεις και τα αναδρομικά που δικαιούνται οι συνταξιούχοι διαμορφώνονται ως εξής:

1. Συνταξιούχος της ΕΡΤ που αποχώρησε το 2018 με 25 έτη σε ηλικία 67 ετών, συντάξιμο μισθό 1.500 ευρώ ως το 2014 και επιπλέον εισφορά 4% (σύνολο 10%) παίρνει επικουρική 168 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση 95 ευρώ με αναδρομικά 6.804 ευρώ. Μετά την αύξηση η επικουρική του σύνταξη θα ανέλθει στα 263 ευρώ.
2. Συνταξιούχος της ΕΡΤ που αποχώρησε το 2022 με 35 έτη σε ηλικία 60 ετών, συντάξιμο μισθό 2.470 ευρώ ως το 2014 και επιπλέον εισφορά 4% (σύνολο 10%) παίρνει επικουρική 370 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση 200 ευρώ με αναδρομικά 4.802 ευρώ. Μετά την αύξηση η επικουρική του σύνταξη θα ανέλθει στα 570 ευρώ.

Στους σχετικούς πίνακες περιλαμβάνονται αντίστοιχα ποσά προσαυξήσεων και αναδρομικών για συνταξιούχους από το επικουρικό των αεροπορικών εταιριών και των υπαλλήλων ΝΑΤ.

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Οι παλαιοί ασφαλισμένοι που είχαν για μεγάλο διάστημα υψηλότερες εισφορές στα Ταμεία τους κερδίζουν τα περισσότερα από την προσαύξηση που δίνουν οι έξτρα εισφορές σε κύρια και επικουρική σύνταξη. Ακόμη και με μια 10ετία υψηλών εισφορών θα έχουν κέρδος, με την προϋπόθεση ότι συνταξιοδοτούνται μετά τις 13/5/2016.

ΧΑΜΕΝΟΙ

Οι νέοι ασφαλισμένοι δικαιούνται τα λιγότερα από την προσαύξηση εισφορών αφενός γιατί κατέβαλαν αυξημένες εισφορές για μικρότερο διάστημα από τους παλαιούς και αφετέρου γιατί έχουν λίγα χρόνια ως το 2014, οπότε η όποια προσαύξηση τους αναλογεί είναι χαμηλή μεν, αλλά διόλου αμελητέα, δεδομένου ότι θα πάρουν χαμηλές επικουρικές συντάξεις.

Επικουρικά τραπεζών (ΤΕΑΠΕΤΕ-ΕΛΕΜ, παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 6%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της προσαύξησης

Επικουρικό ΕΡΤ (παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 4%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της προσαύξησης

Επικουρικό αεροπορικών εταιριών (ΤΕΑΠΑΕ, παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 7%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της προσαύξησης

Επικουρικό υπαλλήλων ΝΑΤ (ΤΑΠΙΕΝ, παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 8%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της προσαύξησης

Σύνταξη: Αναδρομικά έως 18.670 ευρώ στις επικουρικές για 300.000 συνταξιούχους

Αναδρομικά ως και 18.670 ευρώ από την προσαύξηση των επιπλέον εισφορών που κατέβαλαν στην επικουρική ασφάλιση δικαιούνται περίπου 300.000 συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι που προέρχονται από 15 Tαμεία.

Η προσαύξηση ισχύει για όσους βγαίνουν στη σύνταξη μετά τον Μάιο του 2016 και υπολογίζεται με συντελεστή 0,075%, πλην όμως δεν εφαρμόστηκε στις επικουρικές συντάξεις, παρά μόνον στις κύριες συντάξεις και για Tαμεία που είχαν εισφορές πάνω από 20%.

Από τη δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποίησε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» βρήκε 15 επικουρικά ταμεία που είχαν κατά περιόδους αυξημένες εισφορές (πέραν του 6%) για τους παλαιότερους ασφαλισμένους τους, οι οποίοι, εφόσον έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί από τον Μάιο του 2016 και μετά ή θεμελιώνουν τις προϋποθέσεις για να πάρουν επικουρική από αυτή την ημερομηνία και μετά, δικαιούνται και την ανάλογη προσαύξηση για τις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν.

Οι κανονικές εισφορές επικουρικής ασφάλισης είναι 6% και η προσαύξηση 0,075% δίδεται ως έξτρα ποσό σύνταξης για ασφαλισμένους που κατέβαλαν εισφορές 8%, 12% ή και 14% αντί 6%.

Η διάταξη ψηφίστηκε και ισχύει για όσους βγαίνουν στη σύνταξη από 13 Μαΐου 2016 και μετά (νόμος Κατρούγκαλου), πλην όμως μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί σε καμία συνταξιοδοτική απόφαση απονομής επικουρικής σύνταξης, ενώ το αντίθετο συμβαίνει με τις κύριες, όπου η προσαύξηση δίδεται στις συντάξεις και αυξάνει το ποσό λόγω των επιπλέον εισφορών.

Ολοι όσοι αποχώρησαν όμως μετά τον Μάιο του 2016 από Ταμεία που είχαν υψηλότερες εισφορές από το 6% για την επικουρική ασφάλιση παίρνουν σύνταξη χωρίς προσαύξηση.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος ΙΚΑ στα βαρέα με εισφορές επικουρικής 8% αντί 6% αποχώρησε το 2018 με 25 έτη ασφάλισης σε ηλικία 67 ετών με επικουρική σύνταξη 196 ευρώ, ενώ από την προσαύξηση του 2% στα βαρέα θα πρέπει να πάρει 55 ευρώ επιπλέον και η σύνταξη να διαμορφωθεί στα 251 ευρώ. Τα αναδρομικά που δικαιούται από την προσαύξηση είναι 3.969 ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις», ο ΕΦΚΑ εξετάζει τρόπους για να υπολογιστούν οι προσαυξήσεις των εισφορών στις επικουρικές συντάξεις των Ταμείων που είχαν το επιπλέον ασφάλιστρο, ώστε να μην τραβήξει σε μάκρος η καθυστέρηση στην εφαρμογή μιας ήδη ψηφισμένης διάταξης.

Οπως αποκαλύπτει μάλιστα σήμερα το ένθετο του «Ε.Τ.», για την προσαύξηση των επικουρικών συντάξεων υπάρχει από τον Νοέμβριο του 2023 επίσημο -εσωτερικό- έγγραφο από την αρμόδια Διεύθυνση Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΦΚΑ (ΕΤΕΑΕΠ) με το οποίο ουσιαστικά επιχειρείται να περιοριστούν οι δικαιούχοι που θα λάβουν αύξηση στις επικουρικές τους! Το έγγραφο που αποκαλύπτει σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» (σελ. 4-5) αναφέρεται στις προσαυξήσεις των επικουρικών συντάξεων των τραπεζών και ούτε λίγο ούτε πολύ ερμηνεύει τη νομοθεσία κατά το δοκούν, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν παίρνουν όλοι προσαύξηση στη σύνταξη και ας πλήρωσαν επιπλέον εισφορές!

Το γεγονός πάντως είναι πως ο νόμος προβλέπει ότι οι ασφαλισμένοι που είχαν στην επικουρική τους ασφάλιση εισφορές (εργαζομένου και εργοδότη) πάνω από 6% δικαιούνται να πάρουν μεγαλύτερη επικουρική σύνταξη, όπως ακριβώς ισχύει και για τις κύριες συντάξεις τους.

Το ότι ο ΕΦΚΑ δεν έχει καταφέρει να εφαρμόσει το νόμο εδώ και 8 χρόνια δείχνει ότι η διάταξη ψηφίστηκε χωρίς να προηγηθεί μελέτη για τον τρόπο εφαρμογής της. Δεδομένου δε ότι από τον Μάιο του 2016 και μετά άλλαξε τελείως και ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών, ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να κάνει διπλή δουλειά, καθώς για να καταβάλει τις προσαυξήσεις των επιπλέον εισφορών θα επανεξεταστούν όλες οι επικουρικές συντάξεις που είχαν αυξημένες εισφορές, για να διαπιστωθεί τι ποσό δικαιούνται από την προσαύξηση οι συνταξιούχοι.

Εχει ο ΕΦΚΑ τα χρήματα για να καταβάλει τις αυξήσεις και τα αναδρομικά στις επικουρικές συντάξεις;

Ο κουμπαράς των επικουρικών έχει έσοδα από τις κρατήσεις ασθένειας (6%), από την κράτηση της ΕΑΣ (3% ως 14% σε συντάξεις άνω των 300 ευρώ), ενώ από το 2020 και μετά, που αποκαταστάθηκαν οι μειώσεις του νόμου Κατρούγκαλου, οι 1,2 εκατ. συνταξιούχοι που παίρνουν επικουρική σύνταξη δεν έχουν δει καμία αύξηση, γιατί ο νόμος το απαγορεύει αν δεν βγαίνει ο λογαριασμός. Η πληρωμή των αυξήσεων όμως από τις επιπλέον εισφορές, πρώτον, δεν απαγορεύεται από το νόμο, αντίθετα προβλέπεται ως ανταπόδοση των εισφορών που πλήρωσαν οι ασφαλισμένοι και, επιπρόσθετα, η προσαύξηση αυτή θα υποκαταστήσει και τις κανονικές αυξήσεις που δεν δίδονται στις επικουρικές.

Προσαύξηση επικουρικής για τα έτη ως το 2014

Για τις αιτήσεις από 1ης/1/2015 και μετά (νόμος Κατρούγκαλου) οι επικουρικές έχουν διπλό υπολογισμό, έναν για τα έτη ασφάλισης ως το 2014 και έναν για τα έτη από 1ης/1/2015 και μετά. Τα έτη ως το 2014 υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 0,45%, ενώ από το 2015 η επικουρική υπολογίζεται με βάση τις εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι και ανάλογα με την ηλικία που συνταξιοδοτούνται.

Η προσαύξηση των επικουρικών συντάξεων για τις επιπλέον εισφορές αφορά στο πρώτο κομμάτι της σύνταξης για τα έτη ασφάλισης ως το 2014 και θα υπολογιστεί επί των συντάξιμων αποδοχών της περιόδου 2002-2014.

Ετσι, ένας ασφαλισμένος που κατέβαλε εισφορά 9% αντί 6% για επικουρική ασφάλιση ως το 2014 και βγήκε στη σύνταξη το 2022 με 35 έτη ασφάλισης, θα πάρει την προσαύξηση για τις 3 επιπλέον μονάδες εισφορών στο τμήμα επικουρικής ως το 2014, δηλαδή για τα 27 από τα 35 έτη που συνταξιοδοτήθηκε.

Ο τύπος της προσαύξησης είναι: Συντάξιμες αποδοχές από το 2002 ως το 2014 Χ έτη καταβολής αυξημένων εισφορών Χ επιπλέον εισφορά Χ 0,075%.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος με επιπλέον εισφορά επικουρικής 3% (σύνολο 9% με την κανονική εισφορά 6%) που συνταξιοδοτήθηκε στα 62 το 2020 με μειωμένη, έχοντας συμπληρώσει 30 έτη ασφάλισης και με συντάξιμες αποδοχές 1.870 ευρώ, πήρε επικουρική 184 ευρώ ενώ για τα 24 έτη ως το 2014 δικαιούται προσαύξηση 101 ευρώ που θα υπολογιστεί ως εξής: 1.870Χ24Χ3Χ0,00075=101 ευρώ.

Αναδρομικά επικουρικών ως 5.664 ευρώ (παραδείγματα)

Σύμφωνα με τους αποκαλυπτικούς πίνακες και τα παραδείγματα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα αναδρομικά επικουρικών συντάξεων λόγω επιπλέον εισφορών με βαρέα ΙΚΑ ή για επικουρικές συνταξιούχων της ΔΕΗ φτάνουν (ενδεικτικά) ως και 5.664 ευρώ.

Για παράδειγμα:

1. Συνταξιούχος με 25 έτη ασφάλισης στα βαρέα ΙΚΑ και εισφορές επικουρικής 8% αντί 6% αποχώρησε το 2018 σε ηλικία 67 ετών με συντάξιμες αποδοχές 1.750 ευρώ ως το 2014 και παίρνει επικουρική 196 ευρώ. Για τις 2 επιπλέον μονάδες εισφοράς δικαιούται προσαύξηση 55 ευρώ με αναδρομικά 3.969 ευρώ από το 2018 ως το 2024 (72 μήνες) και επικουρική μετά την προσαύξηση στα 251 ευρώ.
2. Συνταξιούχος με 35 έτη ασφάλισης στα βαρέα ΙΚΑ που αποχώρησε το 2022 στα 60 με συντάξιμες αποδοχές 2.920 ευρώ ως το 2014 παίρνει επικουρική 436 ευρώ, ενώ δικαιούται προσαύξηση για τις επιπλέον εισφορές 118 ευρώ με αναδρομικά 5.664 ευρώ από το 2022 ως το 2024 (24 μήνες) και επικουρική 554 ευρώ.
3. Συνταξιούχος με 35 έτη ασφάλισης στο επικουρικό της ΔΕΗ και επιπλέον εισφορά 3% που αποχώρησε το 2022 στα 60 με συντάξιμες αποδοχές 2.770 ευρώ παίρνει επικουρική 414 ευρώ, ενώ δικαιούται προσαύξηση 168 ευρώ με αναδρομικά ως τώρα στις 4.039 ευρώ (από 2022 ως 2024). Με την προσαύξηση η επικουρική του θα διαμορφωθεί στα 582 ευρώ.

Ταμεία επικουρικής ασφάλισης με εισφορά ασφαλισμένου πέραν του 3%

Επικουρικό ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ με βαρέα (παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 2%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της επικουρικής ως το 2014 και της προσαύξησης

Επικουρικά ΔΕΗ, ΤΕΑΧ, ΤΕΑΥΕΚ (παραδείγματα με προσαύξηση εισφοράς 3%)

(*) Μέσος όρος αποδοχών από 2002 ως 2014 για τον υπολογισμό της επικουρικής ως το 2014 και της προσαύξησης

Ελεύθερος Τύπος