Νέοι αγρότες: Διπλασιάζονται τα ποσά ενίσχυσης αλλά αυξάνονται και οι υποχρεώσεις – Τα κριτήρια για τους δικαιούχους

Το μέγεθος της δημόσιας δαπάνης είναι διπλάσιο από την προηγούμενη πρόσκληση και εκτιμάται ότι θα κινηθεί πάνω από τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ οι ωφελούμενοι θα λάβουν επιδότηση τουλάχιστον 35.000 ευρώ, ποσό διπλάσιο από την προηγούμενη φορά που εφαρμόσθηκε το μέτρο.

Παράλληλα, για πρώτη φορά, η πρόσκληση του θα συμπέσει χρονικά με  αυτή των Σχεδίων Βελτίωσης (μέτρο 4.1) με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε επιπλέον χρηματοδότηση για την απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού από τους νέους αγρότες, οι οποίοι ωστόσο αποκτούν και αυξημένες δεσμεύσεις.

Οπως ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιος Λιβανός, ο οποίος επισκέφθηκε αγρόκτημα στον Μαραθώνα και συζήτησε με αγρότες της περιοχής τα προβλήματα που τους απασχολούν και τις προοπτικές του πρωτογενούς τομέα στην οικονομία της χώρας, «στόχος της κυβέρνησής μας είναι να ανανεώσουμε την αγροτική μας οικονομία, να επενδύσουμε σε νέους ανθρώπους.

Και στην ηλικία αλλά και σε ανθρώπους που προέρχονται από άλλα επαγγέλματα. Να επενδύσουν και να βιώσουν την εμπειρία της αγροτικής οικονομίας και μέσα από αυτήν να αποκτήσουν εισοδήματα και να γίνουν επιχειρηματίες σε έναν πολλά υποσχόμενο χώρο, που είναι ο βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας».

Σχετικά με το πρόγραμμα των νέων αγροτών, που θα είναι σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 15 Μαρτίου, ο υπουργός σημείωσε ότι «υπερδιπλασιάζουμε το ποσό το οποίο θα στηρίξει τους ενδιαφερομένους που θα μπουν στο πρόγραμμα.

Θα κινηθεί από 350 έως 400 εκατ. ευρώ. Το ύψος του θα διαμορφωθεί έως το τέλος του καλοκαιριού που θα ανοίξει και η πρόσκληση. Το πρόγραμμα στηρίζει αυτούς που πραγματικά θέλουν να επενδύσουν στον αγροτικό χώρο και όχι ευκαιριακά να πάρουν ένα βοήθημα».

Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Οικονόμου, δήλωσε ότι «η φιλοσοφία του προγράμματος είναι να προσελκύσει και να κρατήσει στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα ανθρώπους που πραγματικά αγαπούν αυτή τη δουλειά και θέλουν να προσφέρουν. Είναι ένα εμβληματικό μέτρο που έρχεται να αντιμετωπίσει αρκετές από τις στρεβλώσεις, όπως η γήρανση, αφού στοχεύει στη δημογραφική ανανέωση.

Εχουμε σχεδιάσει ένα πρόγραμμα που θα χτυπά την εικονικότητα, δεν θα είναι αφορμή για να πάρουν κάποιοι χρήματα και να φύγουν αλλά να επενδύσουν στον τομέα της γεωργίας».

Οι αλλαγές

Σύμφωνα με την προδημοσίευση, στόχος του προγράµµατος ενισχύσεων νέων γεωργών είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων µέσω της ηλικιακής ανανέωσης και της δημιουργίας επιχειρηματιών γεωργών που µε το πέρας της στήριξης θα διαθέτουν κατάλληλα εφόδια και βιώσιµες καλλιέργειες.

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η παροχή κατ’ αποκοπή οικονοµικών ενισχύσεων σε νέους που δεν έχουν υπερβεί το 41ο έτος της ηλικίας τους για την είσοδο και παραµονή στη γεωργική απασχόληση και την πρώτη τους εγκατάσταση, ως αρχηγών, σε γεωργικές εκµεταλλεύσεις.

Οσον αφορά στο μέγεθος της δημόσιας δαπάνης, αυτό θα είναι πολλαπλάσιο από την προηγούμενη πρόσκληση και εκτιμάται ότι θα κινηθεί πάνω από τα 350 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, προβλέπονται για πρώτη φορά ο διπλασιασμός του ποσού ενίσχυσης στις 35.000 ευρώ (με προσαυξήσεις ανάλογα με τον τόπο μόνιμης κατοικίας και την κατεύθυνση της εκμετάλλευσης) και η αύξηση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν οι υποψήφιοι για ένταξη στο Μέτρο, με σκοπό την αντιμετώπιση των παθογενειών και της συγκυριακής λογικής, αλλά κυρίως την ενδυνάμωση και ανάδειξη του Μέτρου σε βασικό πυλώνα μακροπρόθεσμης ανάπτυξης του αγροτικού τομέα της χώρας.

Ειδικότερα, οι σημαντικότερες αλλαγές της νέας προκήρυξης διαμορφώνονται ως εξής:

1. Το μέγεθος της γεωργικής τους εκμετάλλευσης, που θα δηλωθεί στο ΟΣΔΕ του έτους 2021, εκπεφρασμένο ως τυπική απόδοση, πρέπει να είναι από 14.000 έως 100.000 ευρώ.
2. Το ποσό της ενίσχυσης δεν συνδέεται με συγκεκριμένες δαπάνες και, ανάλογα με τον τόπο μόνιμης κατοικίας και την παραγωγική κατεύθυνση της εκμετάλλευσης, κυμαίνεται από 35.000 έως 40.000 ευρώ. Η ενίσχυση καταβάλλεται σε δύο δόσεις. Η πρώτη δόση, η οποία καταβάλλεται με την ένταξη του δικαιούχου στο μέτρο, αφορά το 70% του συνολικού ποσού ενίσχυσης, ενώ η δεύτερη δόση καταβάλλεται κατά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου.
3. Για πρώτη φορά, η πρόσκληση του υπομέτρου 6.1 θα συμπέσει χρονικά με την πρόσκληση των Σχεδίων Βελτίωσης (μέτρο 4.1) με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε επιπλέον χρηματοδότηση για την απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού από τους νέους αγρότες. Συνεπώς, στην πρόσκληση των Σχεδίων Βελτίωσης θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση στήριξης και όσοι θα έχουν αιτηθεί στήριξη στην πρόσκληση του 6.1. Ωστόσο, για να ενταχθούν στο 4.1 πρέπει απαραίτητα να εγκριθούν στο 6.1 και βέβαια να έχουν συγκεντρώσει και την απαραίτητη βαθμολογία.
4. Οι δικαιούχοι πρέπει να αποκτήσουν την ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού και να τη διατηρήσουν τουλάχιστον για μία τριετία από την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού τους σχεδίου, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να υπαχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και να παραμείνουν σε αυτό για μία τριετία από την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού τους σχεδίου. Συνεπώς, οι ωφελούμενοι θα πρέπει να διατηρήσουν συνολικά την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη για επτά έτη.
5. Στη συγκεκριμένη πρόσκληση και με τις ανωτέρω προϋποθέσεις θα συγχωνευτεί η πρόσκληση για τους δικαιούχους των Περιφερειακών Ενοτήτων Κοζάνης και Φλώρινας.

Περιοχές εφαρμογής

Το Υποµέτρο 6.1 του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 εφαρμόζεται σε περιοχές όπου η αγροτική δραστηριότητα είναι σημαντική, δηλαδή στο σύνολο της χώρας µε τις εξής εξαιρέσεις:

• Στην ΠΕ Θεσσαλονίκης, 6.1 δεν εφαρμόζεται στη ∆ημοτική Κοινότητα 5ου ∆ιαµερίσµατος Θεσσαλονίκης.
• Στην ΠΕ Αττικής, εφαρμόζεται στους ∆ήµους Νήσων καθώς και σε δήµους και κοινότητες µε αγροτική δραστηριότητα αποκλείοντας το κατεξοχήν αστικό ιστό της Αττικής, δηλαδή σε περιοχές που έχουν βαθμό Αστικοποίησης 2 και 3 (ενδιάμεσης πυκνότητας κατοικημένες και αραιοκατοικημένες περιοχές) και προσιδιάζουν αντίστοιχα σε ενδιάμεσες και κυρίως αγροτικές περιοχές της Αττικής.

Σημειώνεται ότι ως έτος αναφοράς της αίτησης στήριξης ορίζεται το έτος 2021. Στο πλαίσιο αυτό, η αίτηση στήριξης συντάσσεται µε βάση την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) που υποβάλλεται το 2021.

Κριτήρια επιλεξιµότητας

∆ικαίωµα υποβολής αίτησης στήριξης έχουν α) φυσικά πρόσωπα και β) νοµικά πρόσωπα στα οποία ο αρχηγός της γεωργικής εκµετάλλευσης είναι νέος γεωργός που, κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης στήριξης, πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• Είναι ενήλικας και δεν έχει υπερβεί το 41ο έτος της ηλικίας του.
• Είναι µόνιµος κάτοικος σε κάποια από τις περιοχές εφαρµογής του µέτρου.
• Εγκαθίσταται για πρώτη φορά στην εκµετάλλευση κατά το δεκαοκτάµηνο που προηγείται της ηµεροµηνίας υποβολής της αίτησης στήριξης.

• Υποβάλλει ΕΑΕ για το έτος 2021.
• Εγγράφεται στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) ως επαγγελµατίας αγρότης νεοεισερχόµενος στον αγροτικό τοµέα, για τα φυσικά πρόσωπα, ή ως κάτοχος αγροτικής εκµετάλλευσης, για τα νοµικά πρόσωπα.

• ∆εν έχει ασκήσει γεωργική επαγγελµατική δραστηριότητα τουλάχιστον κατά τα τελευταία 5 έτη πριν την ηµεροµηνία πρώτης εγκατάστασης.

• ∆εν έχει εξωγεωργική απασχόληση, µόνιµη εξαρτηµένη ή µη εξαρτηµένη, ή, αν έχει, δεσµεύεται να τη διακόψει µετά την ανακοίνωση των αποτελεσµάτων εξέτασης της αίτησής του (εφόσον κριθεί επιλέξιµος) και πριν την ένταξή του στο µέτρο.

• ∆εν έχει υπάρξει στο παρελθόν δικαιούχος µέτρων νέων γεωργών του ΠΑΑ 2014 – 2020, του ΠΑΑ 2007 – 2013 και του ΕΠΑΑ-ΑΥ 2000 – 2006.

• ∆εν έχει σύζυγο που έχει υποβάλει δήλωση ΟΣ∆Ε το έτος 2021 ή που τα έτη 2019 ή 2020 έχει υποβάλει δήλωση ΟΣ∆Ε µε τυπική απόδοση άνω των 8.000 ευρώ ή είναι επαγγελµατίας αγρότης/αγρότισσα, βάσει βεβαίωσης του ΜΑΑΕ, ή έχει τις προϋποθέσεις για να οριστεί ως επαγγελµατίας αγρότης/αγρότισσα από το ΜΑΑΕ.

Εξαιρούνται οι σύζυγοι των επαγγελµατιών αγροτών στον τοµέα της αλιείας.

• Δεν είναι σπουδαστής/στρια ή φοιτητής/τρια που δεν έχει συµπληρώσει τον αριθµό των προβλεπόµενων ετών φοίτησης για κάθε σχολή.
• Κατά την ηµεροµηνία έναρξης υποβολής αιτήσεων στήριξης έχει ολοκληρώσει, έχει απαλλαγεί ή έχει ξεκινήσει την υπηρέτηση της στρατιωτικής του θητείας.

• Τα νοµικά πρόσωπα ανήκουν κατά κύριο λόγο σε νέο γεωργό (ο νέος γεωργός µετέχει στο κεφάλαιο του νοµικού προσώπου τουλάχιστον κατά 51%).

Επιπλέον, η γεωργική εκµετάλλευση πρέπει να βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του τόπου της µόνιµης κατοικίας του/της αρχηγού της εκµετάλλευσης, να έχει περιληφθεί στην ΕΑΕ 2021 και να έχει ελάχιστο µέγεθος παραγωγικής δυναµικότητας (εκπεφρασµένη ως τυπική απόδοση) 14.000 ευρώ. Στην τυπική απόδοση της εκµετάλλευσης δεν προσµετράται η τυπική απόδοση των επίσπορων καλλιεργειών.

Παράλληλα, οι υποψήφιοι υποβάλλουν τυποποιηµένο επιχειρηµατικό σχέδιο ανάπτυξης της γεωργικής τους εκµετάλλευσης.

Η διάρκεια υλοποίησης του επιχειρηµατικού σχεδίου δεν µπορεί να είναι µικρότερη από τρία έτη και µεγαλύτερη από τέσσερα.

Η έναρξη της υλοποίησης του επιχειρηµατικού σχεδίου πρέπει να αρχίσει το αργότερο εντός εννέα µηνών από την απόφαση ένταξης. Μετά την ολοκλήρωση του επιχειρηµατικού σχεδίου ο δικαιούχος υποχρεούται να διατηρήσει την ιδιότητα του επαγγελµατία γεωργού για τρία έτη.

Ποσά ενίσχυσης

Το ποσό ενίσχυσης δεν συνδέεται µε συγκεκριµένες δαπάνες και διαµορφώνεται ως εξής:

Βασικό ποσό ενίσχυσης τις 35.000 ευρώ επί του οποίου µπορεί να υπολογίζονται οι πιο κάτω προσαυξήσεις:

α) 2.500 ευρώ, εφόσον η περιοχή µόνιµης κατοικίας των νέων γεωργών βρίσκεται σε περιοχές ορεινές ή µειονεκτικές ή σε µικρά νησιά (νησιά µέχρι και 3.000 κατοίκους πληθυσµό) ή συνδυασµό αυτών των κατηγοριών περιοχών.

β) 2.500 ευρώ, εφόσον η βασική κατεύθυνση της γεωργικής εκµετάλλευσης είναι η πτηνοκτηνοτροφική.

Συνεπώς το ποσό ενίσχυσης µπορεί να διαµορφωθεί από 35.000 ευρώ έως 40.000 ευρώ.

∆εσµεύσεις δικαιούχων

1.Να υποβάλουν και εκτελέσουν µε επιτυχία επιχειρηµατικό σχέδιο ανάπτυξης της γεωργικής τους εκµετάλλευσης µέχρι και τη συµπλήρωση τεσσάρων ετών από την ηµεροµηνία ένταξής τους στο µέτρο υποβάλλοντας αίτηµα ολοκλήρωσης του επιχειρηµατικού τους σχεδίου κατά τη διάρκεια του τέταρτου έτους από την ηµεροµηνία ένταξης.

2.Να αποκτήσουν την ιδιότητα του επαγγελµατία αγρότη και να τη διατηρήσουν για τρία έτη µετά την ολοκλήρωση του επιχειρηµατικού τους σχεδίου. Οι υποχρεώσεις αυτές θα ελέγχονται ηλεκτρονικά µε βάση τα αντίστοιχα µητρώα του ΥΠΑΑΤ και άλλων φορέων.

3. Να αυξήσουν την τυπική απόδοση της εκµετάλλευσής τους τουλάχιστον στις 18.000 ευρώ κατά το έτος ολοκλήρωσης.

4. Να υπαχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και να παραµείνουν σε αυτό τουλάχιστον για τρία έτη µετά την ολοκλήρωση του επιχειρηµατικού τους σχεδίου.

5. Να υποβάλλουν κάθε έτος δήλωση στο ΟΣ∆Ε, από το 2021 έως και τρία έτη µετά την ολοκλήρωση του επιχειρηµατικού τους σχεδίου.

6. Να αποκτήσουν επαγγελµατικά προσόντα εντός 36 µηνών από την ηµεροµηνία ένταξής τους παρακολουθώντας σεµινάριο του ΕΛΓΟ-∆ΗΜΗΤΡΑ.

7. Να διατηρούν τη γεωργική τους εκµετάλλευση στην ευρύτερη περιοχή του τόπου της µόνιµης κατοικίας τους. Αγροτεµάχια εκτός της ευρύτερης περιοχής δεν γίνονται αποδεκτά από το µέτρο.

8. Να διατηρούν τον τόπο µόνιµης κατοικίας τους και την έδρα του νοµικού προσώπου σε περιοχή εφαρµογής του Υποµέτρου 6.1 εντός της ίδιας Περιφέρειας έως την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηµατικού σχεδίου.

9. Εως την ολοκλήρωση και την ορθή υλοποίηση του επιχειρηµατικού σχεδίου, να διατηρήσουν τη βαθµολογία τους σε επίπεδο ανώτερο ή τουλάχιστον ίσο µε το επίπεδο της βαθµολογίας του τελευταίου δικαιούχου, εφόσον υπάρχουν επιλαχόντες.