Μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (1403-07/2022) και τα «πίσω-μπρος» που έκανε η κυβέρνηση λέγοντας στην αρχή ότι δικαιούνται αναδρομικά μόνον όσοι έχουν κάνει αγωγές και συμπληρώνοντας στη συνέχεια ένα «ίσως» για το αν θα πρέπει να επιστραφούν και σε όσους δεν έκαναν αγωγή, στα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών συζητούνται διάφορα σενάρια με κοινό παρονομαστή «να βγαίνει το κόστος» για τα αναδρομικά. Ανάμεσα στα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζονται είναι και τα εξής:
1 Αναδρομικά σε όλους με ετήσιες δόσεις από το 2023. Κόστος 2,3 δισ. ευρώ. Οι μεν συνταξιούχοι Ταμείων του ιδιωτικού τομέα (2 εκατ. δικαιούχοι) θα πάρουν επιστροφές μειώσεων 11 μηνών από τις επικουρικές και τα Δώρα, με κόστος 1,9 δισ. ευρώ, οι δε του Δημοσίου (500.000 δικαιούχοι) θα πάρουν αναδρομικά 24 μηνών από την ΕΑΣ με ένα ποσό της τάξης των 400 εκατ. ευρώ. Οι δόσεις μπορεί να είναι και 3 χρόνια, δηλαδή 2023, 2024 και 2025.
2 Αναδρομικά σε συνταξιούχους Ταμείων ιδιωτικού τομέα που έχουν κάνει αγωγές έως τις 31/07/2020 και αναγνωρίζονται ότι έχουν έννομο συμφέρον να πάρουν τα χρήματα που διεκδικούν με τις αποφάσεις 1403-07 του ΣτΕ. Σε αυτήν την περίπτωση το πακέτο πληρωμών πέφτει στα 400 με 500 εκατ. ευρώ, καθώς αγωγές έχουν κάνει 350.000 έως 400.000 συνταξιούχοι για επιστροφές μειώσεων 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα.
3 Να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό 500-600 ευρώ έναντι αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (με ή χωρίς αγωγές) και να πληρωθεί το υπόλοιπο των αναδρομικών πάνω από τα 500-600 ευρώ σε όσους έχουν αγωγές και δικαιώνουν οι αποφάσεις του ΣτΕ.
4 Να εξεταστεί το θέμα του συμψηφισμού αναδρομικών με την προσωπική διαφορά. Αυτό το σενάριο μπορεί να αποδειχθεί αμοιβαία ωφέλιμο για την κυβέρνηση και τους συνταξιούχους, καθώς περί το 1 εκατ. συνταξιούχοι που έχουν συμπλήρωμα προσωπικής διαφοράς θα το μετατρέψουν σε κανονική σύνταξη, αλλά θα ξεχάσουν τα αναδρομικά. Οσοι έχουν και αγωγές ενδεχομένως να πάρουν τυχόν υπόλοιπο αναδρομικών που θα προκύψει μετά τον συμψηφισμό με την προσωπική διαφορά. Οσοι δεν έχουν προσωπική διαφορά, και πολύ περισσότερο όσοι λαμβάνουν προσωπική διαφορά με αύξηση, θα πάρουν και τα αναδρομικά εφόσον έχουν κάνει αγωγές. Με το σχέδιο συμψηφισμού αναδρομικών και προσωπικής διαφοράς, το κόστος πέφτει πολύ χαμηλά, ίσως και κάτω από 200 εκατ. ευρώ, αλλά βγαίνουν όλοι κερδισμένοι. Η κυβέρνηση καθαρίζει χωρίς να εκτροχιάσει τα οικονομικά και οι συνταξιούχοι παίρνουν αυτό που τους καίει περισσότερο, που είναι η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που θεσπίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου και αποτελεί μια «οιονεί μείωση» σύνταξης. Το κέρδος για τους συνταξιούχους θα είναι επίσης ότι με έναν συμψηφισμό αναδρομικών και προσωπικής διαφοράς θα πάρουν και τις αυξήσεις που ξεπαγώνουν από το 2023, τις οποίες είχαν ξεγράψει επειδή θα συμψηφίζονταν με την προσωπική διαφορά.
Πώς το ΣτΕ άνοιξε… παράθυρο για «αναδρομικά σε όλους»
Το ΣτΕ δικαίωσε για τα αναδρομικά τους συνταξιούχους που άσκησαν προσφυγές έως τις 31/07/2020, για τις αντισυνταγματικές μειώσεις σε επικουρικές και Δώρα, από τους νόμους 4051 και 4093 του 2012, αφήνοντας στην κυβέρνηση την πολιτική απόφαση για το αν και με ποιους όρους θα μπορούσαν να πάρουν τα ίδια αναδρομικά και οι συνταξιούχοι που δεν άσκησαν αγωγές.
Εδώ είναι και το «κλειδί» που ανοίγει παράθυρο για αναδρομικά σε όλους, καθώς το ΣτΕ αναφέρει ότι από παράλειψη του νομοθέτη να προβλέψει την καταβολή των αναδρομικών για επικουρικές και Δώρα, προσέφυγαν οι συνταξιούχοι στα δικαστήρια για να τα διεκδικήσουν. Λέει ουσιαστικά ότι θα έπρεπε εξαρχής τα αναδρομικά που πληρώθηκαν το 2020 να έχουν και το 11μηνο για επικουρικές και Δώρα.
Οι συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δεν είναι μόνο γιατί δεν ήθελαν ή δεν είχαν την προνοητικότητα ή και τα χρήματα για να προσφύγουν στα δικαστήρια, αλλά στην απόφασή τους να μη διεκδικήσουν αναδρομικά που θα έπρεπε να πληρωθούν συνέβαλαν και οι διαβεβαιώσεις της Πολιτείας από στελέχη της προηγούμενης αλλά και της παρούσας κυβέρνησης ότι δεν χρειάζεται να τρέχουν στα δικαστήρια και ότι η όποια ρύθμιση για τα αναδρομικά θα τους αφορά όλους.
Η ρύθμιση που θα τους αφορούσε όλους ήταν αυτή για τα αναδρομικά που πληρώθηκαν το 2020 με το 11μηνο των επιστροφών για τις αντισυνταγματικές μειώσεις στις κύριες συντάξεις, χωρίς να περιλαμβάνονται οι επιστροφές για επικουρικές και Δώρα που θα έπρεπε να είναι στο ίδιο πακέτο πληρωμών όπως ξεκαθαρίζει το ΣτΕ στις καινούργιες αποφάσεις του (1403-07/2022).
