Συντάξεις: Έρχονται αυξήσεις αλλά όχι για όλους, ποιοι δεν θα πάρουν ούτε ευρώ

Η αύξηση του πληθωρισμού λόγω των αυξήσεων σε καύσιμα και προϊόντα θα οδηγήσει και σε γενναία αύξηση των συντάξεων τον επόμενο χρόνο.

Σύμφωνα με το νόμο 4670/2020 (νόμος Βρούτση) από 1η Ιανουαρίου 2023 θα δοθούν αυξήσεις στις συντάξεις ίσες με το 50% της μεταβολή του ΑΕΠ και επίσης 50% της μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (τιμάριθμος).
Αυτό σημαίνει ότι αν το ΑΕΠ αυξηθεί το 2022 κατά 4% και ο ΔΤΚ αυξηθεί κατά 6%, τότε η αύξηση στις συντάξεις θα είναι 5%. Η συνολική αύξηση που θα προκύψει δεν θα πρέπει είναι υψηλότερη του πληθωρισμού.
Στην παρούσα συγκυρία, οι συνταξιούχοι ευνοούνται από τον πληθωρισμό που καλπάζει, ενώ αρνητικά επιδρά η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ΑΕΠ.

Για παράδειγμα, ο πληθωρισμός φέτος, σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος αναμένεται να κινηθεί στο 7% κατά μέσο όρο το 2022.
Πάντως ο μέσος όρος του πληθωρισμού στο πρώτο τρίμηνο του έτους ανέρχεται στο 7,2% – 7,5% και όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν σε περαιτέρω αύξησή του στους επόμενους μήνες.
Επίσης το ΑΕΠ, σύμφωνα με την ΤτΕ θα αυξηθεί από 2,8% έως και 3,8%, χαμηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις της ΤτΕ που ήταν στο 4,8% και του υπουργείου Οικονομικών που ήταν στο 4,5%.

Ο σχετικός νόμος προβλέπει τα εξής: «το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1-1-2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους, διαιρούμενου διά του δύο και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή».

Η απαγόρευση των αυξήσεων των συντάξιμων αποδοχών λήγει στις 31-12-2022 και όπως προανήγγειλε ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου, από το 2023 θα δοθούν αυξήσεις που αναλογούν στις συντάξεις, μετά από 12 χρόνια δραματικών περικοπών. Το πάγωμα των συντάξιμων αποδοχών είχε παγώσει από το 2010, αρχικά μέχρι το 2016 αλλά μετά από πιέσεις της τρόικας, ο «πάγος» διευρύνθηκε μέχρι το 2021 και κατόπιν μέχρι το 2022.

Παραδείγματα – σενάρια

Αν ο πληθωρισμός διαμορφωθεί στο 7%, το ποσοστό της αύξησης των συντάξεων θα είναι 3,5%, ενώ αν πάει στο 8% το όφελος των συνταξιούχων θα είναι 4%.
Στα ποσοστά αυτά θα προστεθεί και η επίδραση από το ΑΕΠ, η οποία υπολογίζεται μεταξύ 1,4% και 1,9%.

Έτσι, με την υπόθεση εργασίας ότι ο πληθωρισμός θα είναι 7% φέτος, η αύξηση για τις συντάξεις με την προσθήκη του 50% της αύξησης του ΑΕΠ, θα είναι από 4,9% έως και 5,4%.
Αν ο μέσος πληθωρισμός του 2022 διαμορφωθεί στο 8%, η αύξηση των συντάξεων θα κυμανθεί μεταξύ 5,4% και 5,9%.
Στην περίπτωση που ο πληθωρισμός φτάσει στο 9%, τότε οι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις της τάξης του 5,9% και του 6,4%.

Δυστυχώς, οι αυξήσεις δεν θα είναι οριζόντιες. Δικαιούχοι, θα καταστούν μόνο όσοι λαμβάνουν σύνταξη η οποία δεν ξεπερνά το ποσό που προκύπτει με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού, όπως αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2020 με τον νόμο Βρούτση. Όσοι έχουν τη λεγόμενη “θετική προσωπική διαφορά” (δηλαδή εισπράττουν και σήμερα περισσότερα χρήματα από όσα προκύπτουν με τον νέο τρόπο υπολογισμού) δεν θα δουν καμία αύξηση.
Στην περίπτωση αυτή το ποσό θα συμψηφίζεται με τις γενικότερες αυξήσεις που προβλέπεται να δίνονται στις συντάξεις από το 2023 και μετά (με βάση την εξέλιξη του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) έως ότου η προσωπική διαφορά εξαλειφθεί.

Συγκεκριμένα οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ δεν θα δουν καμία πραγματική αύξηση, απλά θα μειωθεί η προσωπική διαφορά που έχει καταγραφεί, αυξάνοντας τις ελπίδες σταδιακά να αυξηθεί η σύνταξη μετά το 2023. Η προσωπική διαφορά θα συμψηφίζεται με αυτές τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.

Οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μικρότερη των 50 ευρώ μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων τους με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης αναμένεται είτε να μηδενίσουν την θετική διαφορά, είτε να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά κάτι που θα τους οδηγήσει σε πολύ μικρές αυξήσεις στις συντάξεις τους.

Για παράδειγμα ένας συνταξιούχος που έχει μείωση 150 ευρώ και παίρνει το ποσό αυτό ως προσωπική διαφορά, αν πάρει αύξηση 30 ευρώ το 2023 θα χάσει 30 ευρώ από την προσωπική διαφορά και θα έχει 120 ευρώ από προσωπική διαφορά και 30 ευρώ από την αύξηση. Αν δοθεί αύξηση 30 ευρώ το 2024, τότε θα έχει 90 ευρώ προσωπική διαφορά και 30 + 30 ευρώ από τις αυξήσεις του 2023 και 2024. Οταν μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, τότε θα περιμένει να δει και καθαρή αύξηση στη σύνταξη.