Ξεμπλοκάρουν τα αναδρομικά στις συντάξεις

Εγγραφο του ΝΣΚ του ΕΦΚΑ που αποκαλύπτει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» δίδει εντολή πληρωμής με αναδρομικά 800 ευρώ, 3.371 ευρώ και 1.575 ευρώ σε συνταξιούχους που κέρδισαν τις επιστροφές με πρωτόδικη δικαστική απόφαση.

Το ενδιαφέρον στοιχείο που αναδεικνύεται στην εισήγηση του ΝΣΚ είναι ότι αναγνωρίζεται καθολικά και χωρίς καμία επιφύλαξη ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται να πάρουν πίσω τις μειώσεις που τους επιβλήθηκαν για διάστημα 11 μηνών σε κύριες συντάξεις, σε επικουρικές και στα Δώρα κύριων και επικουρικών συντάξεων, σε εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ (2287-2288/2015, 1890-1891/2019 και 1439/2020).

Οι εν λόγω αποφάσεις αναγνωρίζουν στους συνταξιούχους την επιστροφή των περικοπών που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051 και 4093 του 2012, σε κύρια και επικουρική σύνταξη για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2026, διότι οι εν λόγω περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές.

Η γνωμοδότηση του ΝΣΚ διαφοροποιείται σε σχέση με προηγούμενες καθώς δεν εγείρει απολύτως καμία αμφιβολία για την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης με αριθμό 13298/2023 του Πρωτοδικείου (το περιεχόμενο της απόφασης δημοσιεύεται στις σελίδες 4-5) και όπως αναφέρει «κατά της υπό κρίση αποφάσεως δεν υφίσταται βάσιμος λόγος για την άσκηση ένδικων μέσων». Με απλά λόγια το ΝΣΚ λέει στον ΕΦΚΑ ότι πρέπει να πληρωθούν τα αναδρομικά και να μην ασκηθεί έφεση κατά της απόφασης γιατί δεν πρόκειται να αλλάξει.

Με βάση τα όσα αναφέρονται στο επίμαχο έγγραφο, δεν υφίσταται κανένας νομικός λόγος που να δικαιολογεί περαιτέρω καθυστερήσεις στην οριστική διευθέτηση των πληρωμών των αναδρομικών που οφείλονται στους συνταξιούχους.

Ωστόσο, οι λόγοι που κάθε τόσο προβάλλουν ως δικαιολογία οι αρμόδιοι υπουργοί είναι ότι «δεν υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια», ή μια άλλη πιο ελαστική δικαιολογία είναι ότι «δεν υπάρχουν αυτή την ώρα τα δημοσιονομικά περιθώρια, και όταν υπάρξουν θα εξετάσουμε το ζήτημα».

Σε πρώτη φάση οι επιστροφές θα πρέπει να καταβληθούν με διαδικασίες «εξπρές» σε περίπου 370.000 συνταξιούχους που έχουν εκκρεμείς δίκες οι οποίες νομοτελειακά θα είναι υπέρ τους, καθώς όλα τα δικαστήρια αναγνωρίζουν ότι τα αναδρομικά των συνταξιούχων «υπαγορεύονται» από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που είναι αμετάκλητες.

Τα αναδρομικά που δικαιούνται οι εν λόγω συνταξιούχοι είναι από επικουρικές και Δώρα με το κόστος να εκτιμάται περίπου στα 450 εκατ. ευρώ για τις περικοπές στις επικουρικές και άλλα 300 εκατ. ευρώ για τα Δώρα στις κύριες συντάξεις, δηλαδή το συνολικό κόστος για τα αναδρομικά όσων έχουν εκκρεμείς δίκες δεν ξεπερνά τα 750 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα μπορούσε να πληρωθεί και σε δυο ή τρεις ετήσιες δόσεις των 250 εκατ.ευρώ.

Παράλληλα, όμως, θα εξεταστεί από την κυβέρνηση και η λύση που θα δοθεί για άλλους 1 εκατ. συνταξιούχους που δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια αλλά έχουν τις ίδιες περικοπές και τις ίδιες αξιώσεις για αναδρομικά με τους 370.000 συνταξιούχους που έχουν «δέσει» τις επιστροφές με δικαστική διεκδίκηση.

Ανεξάρτητα από τις επικλήσεις των κυβερνώντων στη δημοσιονομική ισορροπία, η αλήθεια είναι πως κάθε νέα δικαστική απόφαση που θα βγαίνει για τα αναδρομικά θα φέρνει όλο και πιο κοντά τις πληρωμές σε όλους τους συνταξιούχους.

Πόσοι συνταξιούχοι έχουν πληρωθεί αναδρομικά από τον ΕΦΚΑ με δικαστική απόφαση;

Τα αναδρομικά πληρώνονται με το σταγονόμετρο. Είτε γιατί δεν υπάρχει προσωπικό για να εκτελέσει τις αποφάσεις είτε και γιατί αργούν να βγουν οι αποφάσεις λόγω των αναβολών που παίρνει ο ΕΦΚΑ για να καθυστερούν και οι πληρωμές.

Μέχρι στιγμής στις αρμόδιες υπηρεσίες βρίσκονται προς εκτέλεση δικαστικές αποφάσεις για περίπου 4.000 συνταξιούχους ταμείων του ιδιωτικού τομέα για επικουρικές και Δώρα και άλλους 3.700 συνταξιούχους, του Δημοσίου που δικαιώθηκαν με προσφυγές τους για αναδρομικά από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ).

Από τις αποφάσεις αυτές για μεν το Δημόσιο έχουν εκτελεστεί περίπου 900 και για τον ιδιωτικό τομέα έχουν εκτελεστεί περίπου 1.250 και αυτές μέσα σε ενάμιση χρόνο. Για τα αναδρομικά του ιδιωτικού τομέα έχουν πληρωθεί ως τώρα μόλις 2,4 εκατ. ευρώ. Αν υπολογίσει κανείς ότι περιμένουν άλλοι 350.000 συνταξιούχοι, τότε γίνεται αντιληπτό ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει λύση για να μην καθυστερήσουν οι πληρωμές για αναδρομικά που «ντε φάκτο» κερδίζονται στα δικαστήρια.

Τα σενάρια για τις πληρωμές

Οι συνταξιούχοι με εκκρεμείς δίκες έχουν συμπεριλάβει στις αγωγές τους τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων που τα πληρώθηκαν όμως με νόμο της κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2020, αλλά και τα αναδρομικά για τις επικουρικές και τα Δώρα.

Τα δικαστήρια αφαιρούν από τις αποφάσεις τους τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και επιδικάζουν τις επιστροφές 11μήνου για τις επικουρικές και τα Δώρα. Αν όμως δεν είναι σωστά υπολογισμένα, τότε επαναλαμβάνεται (μετά από δύο ή τρεις μήνες) η δίκη και βγαίνει η οριστική απόφαση με τα τελικά ποσά.

Τα σενάρια που έχουν συζητηθεί για τις επιστροφές των αναδρομικών με νομοθετική ρύθμιση, προϋποθέτουν να έχει προηγηθεί ακριβής υπολογισμός των περικοπών για κάθε συνταξιούχο, είτε έχει καταθέσει αγωγή είτε όχι. Στη συνέχεια όσοι έχουν εκκρεμείς δίκες με αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020, θα πρέπει με κάποιον τρόπο να ταυτοποιηθούν στο αρχείο των δικαιούχων αναδρομικών που θα έχει δημιουργήσει ο ΕΦΚΑ ώστε να είναι θέμα χρόνου η πληρωμή των ποσών που αναλογεί στον καθένα. Μια τέτοια διαδικασία όμως θα ήταν χρονοβόρα.

Ενα άλλο σενάριο είναι να προετοιμαστεί μια ρύθμιση που θα λύνει τα χέρια του ΕΦΚΑ και θα του δίνει το δικαίωμα να προχωρά σε πληρωμές αναδρομικών άμεσα με το που βγαίνουν οι δικαστικές αποφάσεις, κάνοντας τους υπολογισμούς για τα ποσά που δικαιούται ο καθένας χωρίς να πάει σε επαναληπτική δίκη.

Μια τρίτη πιθανή λύση είναι αναλόγως των οικονομικών δυνατοτήτων του 2024 να επαναληφθεί αυτό που έγινε με τις κύριες συντάξεις, δηλαδή να πάρουν όλοι τα αναδρομικά 11μήνου στις επικουρικές και τα Δώρα είτε έχουν καταθέσει αγωγές είτε όχι. Σε αυτή την περίπτωση τα αναδρομικά θα πληρωθούν σε δύο ή τρεις ετήσιες δόσεις.

Αναδρομικά ως 4.004 ευρώ στις επικουρικές

Τα αναδρομικά στις επικουρικές αφορούν τους παλαιούς πριν τον Μάιο του 2016 συνταξιούχους, που έπαιρναν ήδη σύνταξη. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι για το 11μηνο από τον Ιούνιο του 2015 ως Μάιο του 2016, θα πρέπει να τους επιστραφούν οι περικοπές που επιβλήθηκαν στο ποσό σύνταξης και στα Δώρα, ως αντισυνταγματικές.

Σύμφωνα με τους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει ο το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα αναδρομικά 11μήνου που θα πρέπει να πάρουν οι συνταξιούχοι ανάλογα με το ταμείο στο οποίο ανήκουν είναι:

*Οι συνταξιούχοι  ΔΕΚΟ, ή τράπεζας, δικαιούται αναδρομικά ως 4.004 ευρώ.

* Οι συνταξιούχοι Δημοσίου δικαιούται αναδρομικά ως 2.820 ευρώ.

* Οι συνταξιούχοι  ΙΚΑ ανάλογα με το ποσό της επικουρικής δικαιούται αναδρομικά ως 2.372 ευρώ.

* Οι συνταξιούχοι από άλλα ταμεία (Δικηγόρων, Μηχανικών, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών, κ.λπ.) ανάλογα με το ποσό της επικουρικής δικαιούται αναδρομικά ως 2.387 ευρώ.

* Οι συνταξιούχοι ΝΑΤ ανάλογα με το ποσό της επικουρικής δικαιούται αναδρομικά ως 1.985 ευρώ.

Τα αναδρομικά επικουρικών συντάξεων (συνταξιούχοι πριν τον Μάιο του 2016)

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ