Εκλογές με απλή αναλογική: Πώς ψηφίζουμε με το νέο εκλογικό σύστημα

Στις 21 Μαΐου οι Έλληνες πολίτες καλούνται να ψηφίσουν για τη νέα κυβέρνηση της χώρας στις εθνικές εκλογές που προκήρυξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Πλέον βρισκόμαστε και επίσημα σε προεκλογική περίοδο, ενώ οι εκλογές θα διεξαχθούν με απλή αναλογική, όπως προβλέπει ο νόμος της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και οι δεύτερες κάλπες, θα διεξαχθούν με τον νέο νόμο της σημερινής κυβέρνησης, δηλαδή με ενισχυμένη αναλογική, που φυσικά ευνοεί το πρώτο κόμμα.

Τι προβλέπει η απλή αναλογική

Ο Νόμος 4406/2016 προβλέπει την κατανομή εδρών με το αναλογικό σύστημα. Η λεγόμενη «απλή αναλογική» σημαίνει, πρακτικά, πως κάθε κόμμα εκλέγει τόσους βουλευτές όση είναι η εκλογική του δύναμη στην επικράτεια. Ο αριθμός των βουλευτών του είναι το ποσοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, το οποίο αντιστοιχεί στο ποσοστό του κόμματος στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Το σύστημα αυτό, με βάση τους πολιτικούς συσχετισμούς και τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, επί της ουσίας δείχνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση με μια εκλογική αναμέτρηση. Το ενδεχόμενο να υπάρξει κόμμα που θα συγκεντρώσει 51% θεωρείται απίθανο, κάτι που σημαίνει ότι θα πάμε στη διαδικασία του άρθρου 37 παρ. 3 του Συντάγματος, που περιγράφει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών σχηματισμού κυβέρνησης και στη συνέχεια, αν δεν υπάρξει κυβερνών σχηματισμός, σε δεύτερες εκλογές.

Ενισχυμένη αναλογική

Σε αυτές, θα ισχύσει ο νόμος 4654/2020, όπου θα υπάρξει «κλιμακωτό bonus» στο πρώτο κόμμα. Το μπόνους των 50 εδρών θα δίνεται με βάση τη διαφορά της νίκης του πρώτου κόμματος. Όσο μεγαλύτερη η νίκη, δηλαδή, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η πριμοδότηση των εδρών με ανώτατο όριο τις 50 έδρες. Για να υπάρξει πριμοδότηση, επίσης, θα πρέπει το πρώτο κόμμα να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον το 25% και άνω των ψήφων σε όλη την Επικράτεια. Επίσης, η διαδικασία των δεύτερων εκλογών θα διεξαχθεί χωρίς σταυρό προτίμησης.

Αυτό αφορά κυρίως τους υποψήφιους βουλευτές, που πλέον έμαθαν και τις έδρες που «δίνει» η κάθε εκλογική περιφέρεια. Με βάση την απογραφή του 2021 διαμορφώθηκε εκ νέου η κατανομή των βουλευτικών εδρών ανά εκλογική περιφέρεια. Το υπουργείο Εσωτερικών την τελευταία ημέρα του 2022 ανακοίνωσε τις αλλαγές στις περιφέρειες, τις έδρες που κερδίζει ή χάνει η κάθε μία, και τη συνολική κατανομή. Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, μετά από εντολή του υπουργού Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, αναμένεται να σχεδιαστεί και να εκδοθεί μέχρι τις 10 Ιανουαρίου.