Πώς η Εύβοια θα αναγεννηθεί από τις στάχτες της

Τα προωθούμενα σχέδια ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας εμπεριέχουν το σπέρμα της ελπίδας για την ανάκαμψη της περιοχής. Ωστόσο για τους κατοίκους, που σήμερα κοιτούν γύρω τους και βλέπουν αποκαΐδια αγωνιώντας για το αύριο, το «στοίχημα» είναι οι επιλογές και οι παρεμβάσεις να μη γίνουν για αυτούς χωρίς αυτούς. Ετσι, διόλου τυχαίο δεν ήταν που κατά την επίσκεψή του στην περιοχή ο επικεφαλής της ειδικής επιτροπής ανασυγκρότησης για τη Βόρεια Εύβοια, Σταύρος Μπένος, βρήκε αρκετούς να τον καλούν να εστιάσει όχι μόνο στα τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά του εγχειρήματος αλλά σε ένα σχέδιο με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, ώστε να βοηθήσει να παραμείνουν στον τόπο τους και να μην εξαναγκαστούν σε μια εσωτερική αναγκαστική μετανάστευση.

Αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να την έχει ενστερνιστεί η ομάδα του κ. Μπένου, του ανθρώπου που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εμπιστεύθηκε για να σηκώσει το βάρος της υλοποίησης ενός σχεδίου σωτηρίας, με «πυξίδα» την εξεύρεση λύσεων στα ακανθώδη προβλήματα που δημιούργησαν οι καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου.

Ηταν το… αποτύπωμά του στην ανασυγκρότηση της Καλαμάτας μετά τον μεγάλο σεισμό του 1986 που καθόρισε την επιλογή του για τον συγκεκριμένο ρόλο και όχι η θητεία του ως υφυπουργού Δημόσιας Διοίκησης στις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη ή σε άλλες κυβερνητικές θέσεις στο παρελθόν.

Οι πρωταγωνιστές

Και σε πρώτη φάση, ο κ. Μπένος φαίνεται να έχει κερδίσει τη μάχη των εντυπώσεων, ξεκινώντας μια εκστρατεία συναντήσεων με όλους τους τοπικούς και πολιτικούς παράγοντες στις πληγείσες περιοχές, παρουσιάζοντας παράλληλα μια ολιστική προσέγγιση για την αναγέννηση της Βόρειας Εύβοιας.

Αν και ο χρόνος θα δείξει εάν τελικά ο σχεδιασμός υλοποιηθεί και το εγχείρημα έχει επιτυχή κατάληξη. «Το Βήμα» επικοινώνησε με τον κ. Μπένο, ο οποίος ανέφερε ότι προχωρά με γοργούς ρυθμούς η προετοιμασία. Ωστόσο με δεδομένο ότι όλα βρίσκονται σε εξέλιξη και η ομάδα των ειδικών χαράσσει τις κατευθύνσεις για τις παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς, δεν θέλησε να επεκταθεί σε ζητήματα του σχεδιασμού.

Πάντως, ήδη ο επικεφαλής της επιτροπής ανασυγκρότησης έχει καταλήξει στο ποιοι θα «τρέξουν» τις 10 επί μέρους θεματικές ενότητες και θα δώσουν μορφή στις προτάσεις που προωθούνται για να άρουν το «μαύρο» αποτύπωμα που άφησαν οι φωτιές στη γη της Εύβοιας και στις ψυχές των κατοίκων της.

Κατ’ αρχάς, το master plan της ανασυγκρότησης θα αναλάβει ο κ. Νίκος Δρακωνάκης της εταιρείας ΕΤΑΜ ΑΕ από το Ηράκλειο Κρήτης και τη μελέτη για τις κατεστραμμένες οδικές υποδομές ο συγκοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Ζέκκος, του μελετητικού γραφείου «Δρόμος», και οι δύο παλαιοί γνώριμοι του κ. Μπένου από τις συνεργασίες τους με το «Διάζωμα», το σωματείο που κινητοποιείται, εδώ και χρόνια, για την προστασία των μνημείων της χώρας.

Την περιβαλλοντική μελέτη, η οποία θα περιλαμβάνει και τη διαχείριση των καμένων δασών, την αναγέννησή τους και τη σύνδεσή τους με τους νέους οικισμούς, θα την αναθέσει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Στο αγροδιατροφικό «κεφάλαιο» οι μελετητές θα αναζητήσουν τη σύνδεσή του και με την τουριστική οικονομία και τη γαστρονομία, με τη στήριξη του Ιδρύματος «Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου».

Παράλληλα, θα «τρέξουν» και δύο ανθρωποκεντρικές μελέτες. Η μία θα επικεντρωθεί στο ανθρώπινο δυναμικό και στην ανάγκη δημιουργίας βιώσιμων θέσεων εργασίας και θα την υλοποιήσει η διαΝΕΟσις, όπως και τη δεύτερη που θα αφορά τα προνοιακά δίκτυα και συστήματα υγείας.

Η μελέτη για τον τουρισμό θα υλοποιηθεί από την εταιρεία Toposophy, ενώ το «Διάζωμα» έχει ήδη έτοιμη μια μελέτη για τον πολιτισμό, στην οποία θα «πατήσει» η ΕΤΑΜ ΑΕ για να εστιάσει στο πώς μπορεί να ενεργοποιηθεί η επιχειρηματικότητα και να οργανωθούν οι δομές ώστε να προωθηθεί το τουριστικό προϊόν του τόπου και να γίνει η περιοχή της Βόρειας Εύβοιας ένας σπουδαίος προορισμός.

Βιώσιμο μέλλον

Ωστόσο, τις μεγαλύτερες προκλήσεις αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι πολυάριθμοι μελετητές οι οποίοι θα συντονιστούν από τον πρώην υφυπουργό Περιβάλλοντος και καθηγητή Πολεοδομίας – Χωροταξίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Δημήτρη Οικονόμου προκειμένου να εκπονήσουν τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο έργο, το οποίο περιλαμβάνει κείμενα, χάρτες και διαγράμματα, με τα οποία θα καθοριστούν τα πρότυπα χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης και τα βασικά προγραμματικά μεγέθη, όρια πολεοδομικών ενοτήτων και οικισμών, οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης, οι σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις, ζώνες ειδικών πολεοδομικών κινήτρων, το κύριο οδικό δίκτυο, τα μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και αντιμετώπισης καταστροφών κ.λπ. Βεβαίως, τα ΕΠΣ, αναλόγως της περιοχής, μπορεί να περιλαμβάνουν και ειδικά μέτρα. Και στην περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας, με δεδομένο ότι στην περιοχή ανασυγκρότησης περιλαμβάνεται και η πόλη της Αιδηψού, θα υπάρξει σχεδιασμός και για τον ιατρικό τουρισμό.

Οι συμβάσεις με τους μελετητές εκτιμάται ότι θα έχουν υπογραφεί έως τα τέλη Οκτωβρίου, ώστε οι μελέτες να ολοκληρωθούν σε περίπου έναν-ενάμιση χρόνο. Τελευταίο θα «κλειδώσει» το master plan, καθώς θα πρέπει να αλληλοεπιδρά με τις μελέτες, να κατευθύνεται από αυτές και να τις κατευθύνει. Φιλοδοξία του κ. Μπένου είναι η δημιουργία ενός ολιστικού και ανθρωποκεντρικού προγράμματος, με όχημα το εργαλείο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ), που δεσπόζει στο ΕΣΠΑ 2021-2027, ώστε να οικοδομηθεί ένα περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμο μέλλον για την περιοχή, με διασφαλισμένους πόρους.