Ο καταξιωμένος δερματολόγος Γιώργος Μπίκος αναλύει τις ψυχοσωματικές εκδηλώσεις στο δέρμα – ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στο Εvia Vima

Ο Μπίκος  Γεώργιος  Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος-Δερματοχειρουργός    τ. Επιμελητής Δερματογκολογικής Κλινικής Κάσσελ, Γερμανία

ενημερώνει μέσα από μία  αποκλειστική  συνέντευξη στο ΕVIA VIMA, τους αναγνώστες του, για ένα θέμα πολύ επίκαιρο και σύνηθες  που είναι οι ψυχοσωματικές εκδηλώσεις στο δέρμα.

Λεβέντη Σταματούλα : Τοξικές καταστάσεις… τοξικές σχέσεις… συχνά ακολουθούνται από Δερματικά Συμπτώματα, κ. Μπίκο προσδιορίστε μας αρχικά, το ρόλο του δέρματος και τον ρόλο της ψυχής στο ανθρώπινο σώμα.

Μπίκος  Γεώργιος : Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του ανθρωπίνου σώματος, ενώ η Ψυχή αποτελεί την Άβυσσο
του ανθρώπου.
Το δέρμα είναι ένα όργανο αρκετά ανθεκτικό, συγχρόνως όμως και αρκετά ευαίσθητο. Είναι το όργανο
εκείνο το οποίο προστατεύει τα εσωτερικά όργανα του σώματος από τους επιβλαβείς εξωτερικούς
παράγοντες. Συγχρόνως μας ενημερώνει για τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος αλλά και του ιδίου του
οργανισμού μας. Επίσης, διαμέσου της αφής, μας πληροφορεί άμεσα για την υφή, το είδος και τη
σύσταση του αντικειμένου που αγγίζουμε καθώς και την παρουσία ή απουσία δονήσεων.

Λεβέντη Σταματούλα : Συχνά ακούμε τον χαρακτηρισμό “Ψυχοσωματική” για την  κλινική κατάσταση ενός ατόμου,  πότε χρησιμοοιείται αυτός ο όρος;

Μπίκος  Γεώργιος : Ψυχοσωματική εκδήλωση καλείται η κλινική εικόνα όταν η οργανική παθολογία δεν αρκεί, ώστε από μόνη
της να ερμηνεύσει την πάθηση που έχει εκδηλωθεί, όπως για παράδειγμα: Ατοπικό/ενδογενές έκζεμα,
Αυτοάνοσα νοσήματα, Αυξημένη πίεση κυκλοφορικού συστήματος, Ημικρανίες, Σύνδρομο Χρονίου
Άλγους.

Λεβέντη Σταματούλα : Ποιος είναι ο χρόνος που χρειάζονται για να γίνουν  εμφανείς οι ψυχοσωματικές εκδηλώσεις;

Μπίκος  Γεώργιος : Οι ψυχοσωματικές εκδηλώσεις προκύπτουν έπειτα από υπέρμετρη συναισθηματική ένταση (stress). Ο
χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της έντονης συναισθηματικής φορτίσεως και της εμφανίσεως της νόσου
ποικίλει από άτομο σε άτομο. Μπορεί να είναι από μερικές ημέρες εώς και 1 έτος.

Λεβέντη Σταματούλα : Ποιοι  είναι οι ποιο συνηθισμένοι παράγοντες και καταστάσεις  που λειτουργούν ως έντονη συναισθηματική φόρτιση -stress;

Μπίκος  Γεώργιος : Πολλοί είναι οι παράγοντες που εκλαμβάνονται από την Ψυχή και το Σώμα ως stress. Η στιγμή που
γεννιόμαστε, η γέννα δηλαδή, είναι η πρώτη και ίσως η σημαντικότερη στιγμή στη ζωή του ατόμου που
προκαλεί στον οργανισμό τις πρώτες βιολογικές και συναισθηματικές εντάσεις.
Εν συνεχεία κατά τη διάρκεια της ζωής μας διαπιστώνουμε πως οι ενδοοικογενειακές καταστάσεις (γονείς,
αδέλφια) καθώς και το σχολείο επηρεάζουν έντονα τον ψυχισμό του ατόμου. Ένας χωρισμός/διαζύγιο
καθώς και ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου επίσης επιβαρύνουν την Ψυχή του ατόμου αρνητικά.
Η μετακόμιση σε νέο σπίτι/περιοχή καθώς και η εργασία αποτελούν παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν
συνθήκες έντονου και συνεχούς stress.

Λεβέντη Σταματούλα : Πώς συνδέονται κλινικά το Δέρμα και η Ψυχή;

Μπίκος  Γεώργιος : Το Δέρμα και η Ψυχή είναι Ένα, καθώς οι μεταβολές του ενός επηρεάζουν την ύπαρξη του άλλου.
Οι ψυχικές παθήσεις στη Δερματολογία διακρίνονται σε:
α. Ψυχιατρικές: εκδήλωση δερματοπαθειών λόγω ψυχολογικών προβλημάτων όπως :   -Παρασιτοφοβία
-Παθομιμία και Παραπαθομιμία: Acne excoriee des junes filles, Skin Picking Syndrome, Έκζεμα χειλέων,
Ονυχοφαγία, Ονυχοτεμνομανία, Τριχοτιλλομανία, Τριχοτεμνομανία, Morsicatio buccarum, κ.α.
-Σύνδρομο Μünchhausen, Nόσος του Morgellons  -Σωματομορφικές διαταραχές: Γλωσσοδυνία (Burning Mouth Syndrome), Δυσμορφοφοβία, Δυσπαρεύνια, Ερυθροφοβία, Κνησμός, Τριχόπτωση, Υπεριδρωσία, Dorian-Gray-Syndrome

β. Ψυχοσωματικές: ψυχικοί παράγοντες και σωματικοί μηχανισμοί ‘’επιτίθενται’’ ο ένας εναντίον του
άλλου και εξελίσονται ως:   Ακμή, Αλωπεκία γυροειδής, Ατοπικό/Ενδογενές Έκζεμα (Νευροδερματίτις), Κνησμός
σωματοποιημένος, Χρόνια Κνίδωση, Κολλαγονόσεις (π.χ. Ερυθηματώδης Λύκος), Περιστοματική
δερματίτις, Ψωρίαση, κ.α.
γ. Σωματοψυχικές: όπου σωματικοί παράγοντες οδηγούν σε ψυχικές διαταραχές πιο αναλυτικά:
– Καρκίνος του δέρματος: Ακανθοκυτταρικό, Βασικοκυτταρικό, Μελάνωμα, καρκίνωμα Merkel, Σάρκωμα,
κ.α.
– Καρκινοφοβία: ο ασθενής φοβάται πως κάποιος σπίλος του δέρματος του θα εξελιχθεί/μεταλλαχθεί σε
Μελάνωμα
– Χρόνιες Εκτεταμένες Δερματικές Παθήσεις: όπως, Ακμή, Εκζεμα, Ψωρίαση και οι Καλοήθεις όγκοι του
δέρματος (οικογενής Λιπωμάτωση, Νευροϊνομάτωση, κ.α.)

Λεβέντη Σταματούλα :  Τι παρατηρείται κυρίως σε ένα άτομο που πάσχει;

Μπίκος  Γεώργιος : Ο δερματολογικός ασθενής ντρέπεται για την εικόνα του δέρματος του και απομονώνεται κοινωνικά. Η
κατάθλιψη είναι χαρακτηριστική εκδήλωση της ψυχικής καταστάσεως του ατόμου. Ζει μια θλίψη η οποία
όμως τον καταβάλει και τον κάνει ασθενή, δηλαδή αδύναμο. Το άτομο που πάσχει αδυνατεί να
ανταπεξέλθει των υποχρεώσεων του τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Λεβέντη Σταματούλα : Είναι αλήθεια ότι  το δέρμα θυμάται τα πάντα;

Μπίκος  Γεώργιος : Πολλά χρόνια δερματικά νοσήματα, όπως για παράδειγμα η έντονα εκτεταμένη οζοκυστική Ακμή και το
ενδογενές Έκζεμα εγκαταλείπουν ουλές και εικόνα δέρματος που θυμίζει την παθολογία του παρελθόντος,
ακόμη και μετά το τέλος της θεραπείας.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει όταν το άτομο με ψυχολογικά προβλήματα αυτοτραυματίζεται όπως κάψιμο με
τσιγάρο, τραυματισμός με νήσσον όργανο, προκαλώντας έτσι στο ίδιο του το δέρμα πληγές. Ο ουλώδης
ιστός που προκύπτει από τέτοιου είδους δερματικές βλάβες είναι πολλές φορές δύσκολο να βελτιωθούν.

Λεβέντη Σταματούλα : Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί έναν  φαύλο κύκλο για τον ασθενή  η Ψυχοσωματική εκδηλώση;

Μπίκος  Γεώργιος : Ο πάσχων από ψυχικό νόσημα εγκλωβίζεται σε μια κατάσταση που καλείται στα λατινικά circulus
vitiosus και η καθημερινή ζωή του είναι αυτός ο φαύλος  κύκλος.
Η ψυχική νόσος δημιουργεί δερματολογικό σύμπτωμα και με τη σειρά του το δερματολογικό
σύμπτωμα προκαλεί ψυχική νόσο, αλλά και το αντίστροφο, όπου ο φαύλος κύκλος έχει ως
αφετηρία το δερματολογικό πρόβλημα  Ψυχή – Δέρμα – Ψυχή – Δέρμα, κ.ο.κ.

Λεβέντη Σταματούλα : Πού μπορεί το άτομο που αντιμετοπίζει κάποιο τέτοιο πρόβλημα,να απευθυνθεί και να ζητήσει βοήθεια;

Μπίκος  Γεώργιος : Η τακτική Ψυχιατρική/Ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς και του περιβάλλοντος του, οικογένεια,
εργασία καθώς και η άμεση συνεργασία με τον ειδικό Δερματολόγο της εμπιστοσύνης του, θέτουν το
άτομο που πάσχει σε μια σταθερή πορεία νόσου.
Στις περιπτώσεις εκείνες τις οποίες ο ασθενής αδυνατεί να ζητήσει βοήθεια από μόνος του τότε οφείλουν
η οικογένεια του και το εργασιακό του περιβάλλον να απευθυνθούν στους ειδικούς
Ψυχολόγους/Ψυχιάτρους ώστε να λάβουν οδηγίες για τη σωστή προσέγγιση του περιστατικού με έντονα
ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Λεβέντη Σταματούλα : κ. Μπίκο σας ευχαριστούμε για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας προσφέρατε!

Ωστόσο  να ενημερώσουμε τους αγαπητούς μας φίλους πως ο κ. Μπίκος αύριο Πέμπτη 10 Απριλίου 2019  θα αναφερθεί για την ψυχοσωματική συμπτωματολογία και την αντιμετώπιση της,  συμμετέχοντας  στο σεμινάριο με θέμα “Όταν το πρέπει… παλεύει με το θέλω σου”  που διοργανώνει το  Συμβουλευτικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας “Ζήσε” στη Χαλκίδα, Βαρατάση 11, το απόγευμα στις 6:30 έως  τις 8:30 .

 Δημοσιογραφική Επιμέλεια : Σταματούλα Λεβέντη