Χριστούγεννα: 6 ελληνικά χωριά για ονειρεμένες διακοπές

1. Συρράκο Ιωαννίνων: Το χωριό των παραμυθιών

Ο τόπος: Μια συγκλονιστική διαδρομή πάνω από χαοτικές χαράδρες και κάτω από τα επιβλητικά Τζουμέρκα, την Κακαρδίτσα, το Περιστέρι σε φέρνει στο Συρράκο. Απέχει 85 χλμ. από τα Ιωάννινα και 90 χλμ. από την Άρτα: η αλήθεια είναι ότι για να φτάσεις έως εδώ πρέπει να το θέλεις πολύ. Χωριό σαν το Συρράκο (και το «αδελφό» χωριό Καλαρρύτες, απέναντι) δεν υπάρχει άλλο. Νερά τρέχουν από παντού, πέτρινα γεφύρια, πέτρινα σπίτια με πλάκες σχιστόλιθου στις σκεπές, καλντερίμια, βρύσες, νερόμυλοι.

Τι να κάνω: Περπατήστε στα καλντερίμια χαζεύοντας τα αρχοντόσπιτα με τις τοξωτές εισόδους, πιείτε παγωμένο νερό από τις πέτρινες βρύσες (Κοντόλ, Δύο Βρύσες, Ψαλλίδα, Τσακίρη) και απ’ την πηγή Γκούρα με τον απίθανο θόλο, πλάι στην πλατεία. Φτάστε στην παραδοσιακή είσοδο του χωριού από το καλντερίμι με τα δύο γεφυράκια, την πηγή της Φαντανίτσας και τον αναστηλωμένο νερόμυλο. Ζητήστε να σας ανοίξουν τον ναό του Αγίου Νικολάου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο Μετσοβιτών ταλιαδόρων, το πατρικό σπίτι του Κώστα Κρυστάλλη και το όμορφο Λαογραφικό Μουσείο Ερμηνείας Φωτιάδου.

Ένα μυστικό: Ο διπλοκάγκελος και τριπλοκάγκελος χορός χορεύονται ακόμα, ενώ ο βοσκός και η γκλίτσα του χαίρουν σεβασμού από όλους.

Για φαγητό: Καθίστε στον Σάρικα (τηλ. 6977-034517) και, βέβαια, στην Άκανθο (τηλ. 26590-61518), το καφενείο-παντοπωλείο του Ναπολέοντα Ζάγκλη στους Καλαρρύτες, για αυθεντικές γεύσεις και ανθρώπους. Αξίζει να φτάσετε μέχρι τα Πράμαντα για τα κρεατικά της ταβέρνας Μπούτζας (τηλ. 26590-61235).

2. Ζαρούχλα Αχαΐας: Στην καρδιά του δάσους

Ο τόπος: Δύο πλευρές και δύο όψεις έχει ο Χελμός. Από τη μια τα διάσημα Καλάβρυτα, ο οδοντωτός και το χιονοδρομικό κέντρο, από την άλλη, όμορφα χωριουδάκια που έχουν λίγα αλλά εκλεκτά να προσφέρουν. Ταβερνάκια με σπιτικό φαγητό. Κουβέντες με τους ντόπιους. Περιπάτους στο ελατοδάσος και στη διάσημη, χάρη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Σπύρου Περεσιάδη, βρύση της Γκόλφως. Περιήγηση στη μαγευτική λίμνη Τσιβλού. Ανάμεσα στα χωριά, η Ζαρούχλα ξεχωρίζει.

Τι να κάνω: Τα πέτρινα σπίτια της είναι ο ζωντανός μάρτυρας της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου. Χαρακτηριστικότερο δείγμα ο «Πύργος του Ασημάκη Φωτήλα», που σήμερα φιλοξενεί τον ξενώνα «Πύργος της Ζαρούχλας». Μη χάσετε την κίτρινη ταμπέλα με το σαξόφωνο που θα σας οδηγήσει στο Ρέμα, το μοναδικό ίσως καφέ-jazz bar της ορεινής Ελλάδας. Πάρτε το αυτοκίνητο (ή τα πόδια σας, αν το λέει η καρδιά σας) και ανακαλύψτε την ευρύτερη περιοχή.

Ένα μυστικό: Η θέα προς τις ορθοπλαγιές του βουνού θα σας κόψει την ανάσα. Ανάμεσα στα άγρια βράχια που λίγοι τολμούν να προσπελάσουν βρίσκονται τα θρυλικά Υδατα της Στυγός, όπου βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του Θέτιδα για να γίνει άτρωτος. Εδώ θα δείτε και την κορυφή της Νεραϊδόραχης, μία από τις σκοτεινότερες περιοχές της Ευρώπης που φιλοξενεί το ψηλότερο αστεροσκοπείο των Βαλκανίων.

Φαγητό: Για σπιτικό φαγητό επιλέξτε τον Μαχαίρα (τηλ. 26920-33980) στη Ζαρούχλα και το Πέτρινο στη λίμνη Τσιβλού (τηλ. 26960-34190)

3. Στεμνίτσα Αρκαδίας: Διακοπές δίπλα στο τζάκι

Ο τόπος: Καπνός απ’ τα τζάκια υψώνεται πάνω από το φαράγγι του Λούσιου. Λιθόστρωτα καλντερίμια, σπίτια με ξύλινα χαγιάτια και εντυπωσιακές πόρτες, ένα καφενείο γεμάτο κόσμο, με νέους που παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια και καλαμπουρίζουν με τους παππούδες δίπλα στη σόμπα. Η Στεμνίτσα είναι από τα πιο όμορφα και ατμοσφαιρικά χωριά της Αρκαδίας. Απέχει μόλις 39 χλμ. από την Τρίπολη.

Τι να κάνω: Η Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας διατηρεί μια παράδοση αιώνων και βοηθάει το χωριό να παραμένει ζωντανό, λόγω των φοιτητών που έρχονται και σπουδάζουν εδώ. Το μεγάλο προσόν της Στεμνίτσας, ωστόσο, είναι η θέση της: αποτελεί εξαιρετική βάση για βόλτες στην ευρύτερη περιοχή, όπως στη γειτονική Δημητσάνα και το φαράγγι του Λούσιου. Αν ο καιρός το επιτρέπει, αξίζει να εντάξετε στο πρόγραμμά σας δραστηριότητες όπως ράφτινγκ στον Λούσιο, ποδήλατο βουνού και πεζοπορίες στο Μαίναλο.

Ένα μυστικό: Ο Παντοκράτορας που κοσμεί τον τρούλο και αρκετές ακόμα τοιχογραφίες του Αγίου Γεωργίου Στεμνίτσας φιλοτεχνήθηκαν από έναν μεγάλο Έλληνα ζωγράφο (και λογοτέχνη), που άφησε μεγάλη παρακαταθήκη στην ελληνική εικαστική σκηνή του 20ού αιώνα: τον Φώτη Κόντογλου.

Φαγητό: Περάστε από την ταβέρνα Στεμνίτσα (τηλ. 27950-81371) για ψητά και μαγειρευτά και από το καφενείο Γερουσία (τηλ. 27950-81253) για τσίπουρο με μεζέ και σπιτικά γλυκά.

4. Νυμφαίο Φλώρινας: Η γη της αρκούδας

Ο τόπος: Ένας παραδοσιακός οικισμός, σε υψόμετρο 1.350 μ., στο όρος Βίτσι. Περιβάλλεται από πυκνό δάσος οξιάς, έχει καλντερίμια και αναστηλωμένα αρχοντικά με στέγες από λαμαρίνες, οι οποίες αντικατέστησαν τις στέγες από σχιστόπλακες για να κυλάει πιο εύκολα το χιόνι. Για να φτάσετε στο Νυμφαίο, πρέπει να οδηγήσετε επί δεκαπέντε λεπτά σε ανηφορικό δρόμο όλο στροφές, προσέχοντας τα σαμαρωμένα ιπποειδή που διεκδικούν μέρος του οδοστρώματος.

Τι να κάνω: Βόλτα ανάμεσα στα πετρόχτιστα σπίτια και τις μισοφορτωμένες κυδωνιές, ακούγοντας τα φωνακλάδικα σκυλιά που κυκλοφορούν στους δρόμους με κουδούνια στον λαιμό. Περάστε από τη Νίκειο Σχολή, ένα κτίσμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής με μπαρόκ στοιχεία, που φιλοξενεί το Κέντρο Ενημέρωσης για την Καφέ Αρκούδα του Αρκτούρου. Εδώ, θα δείτε μια έκθεση με εξαιρετικές πληροφορίες για τη Μικρή και Μεγάλη Άρκτο, το αρχαίο έθιμο όπου νεαρές κοπέλες παρίσταναν τις αρκούδες στον ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, κ.ά. Αξίζει να περάσετε και από το Καταφύγιο της Αρκούδας, λίγο έξω από το Νυμφαίο, αλλά και από το Καταφύγιο Λύκου και Λύγκα, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Αγραπιδιά. Αν είστε τυχεροί, θα δείτε από κοντά τα ίδια τα προστατευόμενα ζώα.

Ένα μυστικό: Πεζοπορήστε απο το Καταφύγιο του Λύκου προς τη λίμνη Ζάζαρη, σε ένα τοπίο με κυκλάμινα, λεμονοθύμαρα, άγριους κρόκους, φλώμους και βελανιδιές όπου κρύβονται σκίουροι. Παρατηρήστε ένα μανιτάρι με μεγάλη διασπορά στο δάσος: έχει ανοιχτό καφέ χρώμα, άρωμα αμυγδάλου και είναι γνωστό ως Μακρολεπιότα η ψηλή (Macrolepiota procera). Πληροφορίες για την πεζοπορία θα πάρετε στο κέντρο δραστηριοτήτων Άρτεμις, τηλ. 23860-31028.

Φαγητό: Στο καφέ-εστιατόριο Δίπορτο (τηλ. 23860-31069) θα δοκιμάσετε μοσχαρίσια μάγουλα, ζυγούρι στη γάστρα και τσουκνιδόσουπα, στον Μέγα Τίγρη (τηλ. 6946-287057) φασουλοσαλάτα, κεμπάπια και χωριάτικο λουκάνικο με ψητή φλωρινέλα. Στο καφέ Εντερνέ (τηλ. 23860-31230) σερβίρουν ζεστή σοκολάτα, τσάι και γλυκά.

5. Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας: Στις πλαγιές της Καλιακούδας

Ο τόπος: Πέτρες, πηγές και δάσος. Αυτό είναι το απόσταγμα της φυσιογνωμίας ενός από τους πιο γνωστούς προορισμούς της Κεντρικής Ελλάδας, ενός πετρόχτιστου χωριού πλάι στον Καρπενησιώτη ποταμό, σε υψόμετρο 720 μ. στο όρος Καλιακούδα. Παρά το όνομά του, το Μεγάλο Χωριό δεν είναι απαγορευτικά μεγάλο. Έχει έναν κεντρικό οδικό άξονα με τουριστικά μαγαζιά και περπατιέται εύκολα, σε ένα τέταρτο δηλαδή πας από το ένα άκρο του στο άλλο.

Τι να κάνω: Κάντε μια βόλτα για να δείτε τον Άγιο Γεράσιμο, την πλατεία με τον πλάτανο και το ψηλό Ρολόι, που έφεραν οι Μεγαλοχωρίτες της Πόλης το 1926 και το οποίο λαβώθηκε με σφαίρες στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Περάστε από το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται σε ένα παλιό αρχοντικό και φιλοξενεί διάφορα εκθέματα με εθνογραφικό ενδιαφέρον, όπως λανάρια, ρόκες, κόπανους, κιούπια, μύλους του καφέ κ.ά. Ανακαλύψτε μια όμορφη διαδρομή με πηγές και ξύλινα γεφυράκια, ανάμεσα στο πάρκινγκ του Μεγάλου Χωριού (όπου θα δείτε την ταμπέλα «μονοπάτι Μυλοκάλανου») και τη θέση Κεφαλόβρυσο.

Ένα μυστικό: Αν αποφασίσετε να ξεμακρύνετε από το Μεγάλο Χωριό για να ανακαλύψετε την ευρύτερη περιοχή, αξίζει να φτάσετε ως τη θέση Τσαγκαράλωνα για να δείτε την απίστευτη θέα στη λίμνη Κρεμαστών, αλλά και στο πέτρινο χωριό Φιδάκια.

Φαγητό: Το ψητοπωλείο Θανάσης (τηλ. 22370-41213) έχει μια σκεπαστή αυλή και βγάζει πιάτα για εθισμένους κρεατοφάγους, παϊδάκια, καλαμάκια χοιρινού, μπιφτέκια. Το Εξοχικό Κέντρο Άγιος Αθανάσιος (τηλ. 22370-41250) σερβίρει κόκορα μεθυσμένο, μοσχαράκι στο πήλινο, σούβλες, πίτες, σούπες και γενικώς ζεστά χειμωνιάτικα πιάτα.

6. Παλαιός Άγιος Αθανάσιος Πέλλας: Χιόνι και χιονοδρόμοι

Ο τόπος: Χτισμένος σε πολύ υψηλό υψόμετρο (1.200 μ.), ο Παλαιός Άγιος Αθανάσιος τη δεκαετία του 1980 εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, που μετοίκησαν στον Νέο Άγιο Αθανάσιο (700 μ.), προκειμένου να είναι πιο εύκολη η καθημερινότητά τους τον χειμώνα. Σήμερα, ο Παλαιός Άγιος Αθανάσιος είναι κατά βάση ένα τουριστικό χωριό, που αποτελεί πόλο έλξης για εκδρομείς της Βόρειας Ελλάδας και για σκιέρ του χιονοδρομικού κέντρου Καϊμάκτσαλαν.

Τι να κάνω: Μια βόλτα στο παγωμένο χωριό της Πέλλας, για να θαυμάσετε τα πέτρινα μακεδονίτικα σπίτια, το χιονισμένο πλακόστρωτο και τις κίτρινες στρογγυλές λάμπες, που δίνουν το θαμπό φως τους στις παγωμένες βραδιές των −15 βαθμών Κελσίου. Στην πλατεία, θα ακούσετε μουσικές από τα μπαράκια που βγάζουν ηχεία και στον δρόμο. Αξίζει να στηρίξετε την τοπική αγορά, ψωνίζοντας βότανα και ζυμαρικά.

Ένα μυστικό: Ακόμη κι αν δεν κάνετε σκι, ανηφορίστε μέχρι το χιονοδρομικό κέντρο Καϊμάκτσαλαν για να δείτε το σερβικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο στα 2.524 μ., απολαμβάνοντας τη θέα προς τον Όλυμπο, αλλά και τη Βόρεια Μακεδονία.

Φαγητό: Στην ταβέρνα Καλύβα (τηλ. 6980-562222) θα δοκιμάσετε κρεατόσουπα, μπριζολοπανσέτα και χόρτα, στα Καλά της Αντωνίας (τηλ. 6932-419735) φάβα και μπαρλίβα, ένα πιάτο με πιπεράκια ποικιλίας Μπαχόβου γεμιστά με τυρί, φρέσκια ντομάτα και αυγό.